Türkiyə vətəndaşını şantaj edən şəxs həbs edildi
Müdafiə nazirinin keçmiş müavininin 1 milyard rubl rüşvət aldığı deyilir
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır –
RƏQƏMLƏR
ŞAD XƏBƏR! Laçına yol açıldı...
İlham Əliyev quru sərhədinin açılması ilə bağlı danışıb
Prezident İlham Əliyevin uğurla keçən Moskva görüşü
Dostluq, əməkdaşlıq və qarşılıqlı təhlükəsizlik
Müstəqillik illərində Azərbaycan ilə Rusiya arasında əlaqələr daha da inkişaf edib
Rusiya və Azərbaycan münasibətlərinin inkişafı
Hərbi qəniməti ŞƏXSİ MALI kimi istifadə etdi və... -
İTTİHAM VAR...
Yeni qərar bazarı silkələdi:
Azərbaycanda ət bahalaşacaq
Bu dərmanlarla bağlı qadağa ləğv edilir
Əvvəlki
Sonrakı
Kəmaləddin Heydərova məxsus olduğu deyilən 357 milyonluq şirkət məhkəmə qarşısında
18-04-2024, 19:45
Paşinyan istefa verir
1-04-2024, 15:01
Nardaran və Maştağada əməliyyat
– Müsəlman Birliyi Hərəkatının üzvü saxlanıldı / FOTO
16-03-2024, 14:33
VƏTƏNDAŞLARIN NƏZƏRİNƏ: Artıq üç uşağı olan şəxslər...
14-03-2024, 23:00
Neft bazarında çalxalanma: Bahalaşma Azərbaycan üçün nə vəd edir?
11-03-2024, 15:40
Axtarış...
Baş Səhifə
Prizma
Siyasət
Sosial
Gündəm
Problem
Müsahibə
Region
Təhlil
Hadisə
Kriminal
İqtisadiyyat
Araşdırma
Ölkə
Neftin sonu və daş dövrünün qalıqları
Hazırda bütün ölkələrin həssaslıqla izlədiyi məsələlərdən biri və bəlkə də birincisi ABŞ-da rəsmi mərhələyə qədəm qoyan prezident seçkiləri kampaniyasıdır.
Dünyanın yeganə super gücü olan ABŞ-da kimin prezident olacağı həmişə maraqla izlənib. Bu seçkiyə isə daha həssas yanaşırlar.
Respublikaçılar Partiyasının namizədi olan milyader, tikinti maqnatı Donald Tramp bir sıra sərsəm fikirləri ilə, artıq siyasi qalmaqal yarada bilib. Dərin ağıla malik olmayan və beynəlxalq siyasi proseslərdən xəbərsiz görünən bir şəxsin Ağ Evə sahiblənəcəyi ABŞ-ın liderliyi ilə yaradılmış dünya düzəninə zədələnmək təhlükəsi yaradıb. Soyuq müharibədən sonra yaranmış beynəlxalq münasibətlər sistemindən razı olan bütün ölkələr bu düzənin pozula biləcəyindən narahatdırlar.
Kəmağıl milyaderin Ağ Evə sahiblənməsi narahatedici olsa da, fikrimcə, bunu çox da şişirtmək lazım deyil. ABŞ-ın mükkəməl dövlət sisteminə, balanslaşdırılmış hakimiyyət bölgüsünə malik olması hətta Donald Tramp kimi ağıldankəmin də Vaşinqtonun siyasətini kəskin şəkildə dəyişə bilməyəcəyini söyləməyə əsas verir.
Digər tərəfdən, artıq dünyanın gələcəyi tam şəkildə siyasətçilərdən asılı deyil və buna görə Ağ Evə kimin sahiblənəcəyi ilə bağlı ciddi narahat olmağa dəyməz.
Dünyanı dəyişən insanlar
İndi bəşəriyyətin gələcəyi Ağ Ev sahibinin kimliyindən, onun aparacağı siyasətdən daha çox İlon Mask, Mark Şukerberq, Tim Kuk, Ceff Bezos, Bil Qeyts,Sergey Brin və Larri Peyc kimi ixtiraçı iş adamlarının uğurlarından asılıdır. Bu böyük insanların uğurlu ixtiraları dünyanı bütün siyasətçilərin fəaliyyətindən artıq dəyişir.
Mark Şukerberqin facebook-u dünyada tamamilə yeni vəziyyət yaratdığı kimi, İlon Maskın uğurları yaxın illərdə dünyanın inkişaf istiqamətini tamamilə dəyişə bilər. Buna görə də, Donald Tramp kimi siyasətçilərin nə dediyinə, nə etdiyinə çox da diqqət yetirib, pəjmürdə olmağa dəyməz. Əksinə, İlon Mask, Mark Şukerberq, Tim Kuk, Ceff Bezos, Bil Qeyts, Sergey Brin və Larri Peyc kimi şəxsiyyətlərin uğurlarını izləməklə dünyanın gələcəyinə daha nikbin yanaşmaq lazımdır.
İlon Maskın qısa müddətdə "SpaceX” şirkətilə əldə etdiyi uğurlar ABŞ, Rusiya (Sovet İttifaqı), Çin, Fransa kimi dövlətlərin kosmosun fəhti istiqamətindəki uğurlarını kölgədə qoydu. Xüsusilə də kosmik raketin ilk pilləsinin yerə endirilməsi heç bir dövlətin bu günə kimi əldə edə bilmədiyi uğurdur.
Fikrimcə, bu möhtəşəm uğura baxmayaraq, İlon Maskın bəşəri əhəmiyyətli uğuru "Tesla Motors” şirkəti ilə əldə etdikləridir. Məhz İlon Maskın dahi ixtiraçı Nikola Teslanın şərəfinə "Tesla Motors” adlandırdığı şirkət daxiliyanma mühərriki ilə işləyən avtomobllər üçün sonun başlanğacı oldu.
"Tesla Motors”un uğurları istisnasız olaraq dünyanın bütün aparıcı avtomobil şirkətlərini seçim qarşısında qoydu və onlar mövcudluqlarını saxlamaq üçün elektromobillər istehsal etməyə başladılar.
Hökumətlərin yeni planı
Bu gün "Volvo” şirkəti "Volvo C30 Electric”, "Ford” şirkəti "Ford Focus Electric”, "Nissan” şirkəti "Leaf” və "Smart ForTwo Electric Drive”, "Toyota” şirkəti "Prius Plug-In Hybrid”, "Chevrolet” şirkəti "Volt” və "Spark EV”, "Honda” şirkəti "Fit EV”, "Mitsubishi” şirkəti "I-MiEV”, "Renault” şirkəti "Fluence Z.E” və "Renault Zoe” kimi elektomobilləri ilə "Tesla Motors”un elektrik mühərrikli maşınları ilə rəqabət aparmağa çalışdığı bir vaxtda, Almaniyanın dünya şöhrətli "Mercedes”, "BMW”, "Audi”, "Opel” şirkətləri də özlərinin elektobillərinin rəqabətə davamlığını təmin etmək üçün qızğın iş görürlər.
Dünyanın ən bahalı şirkəti "Apple” özünün "Apple Car” elektromobilini satışa çıxardığı gün isə daxiliyanma mühərriki ilə işləyən avtomobillərin heç bir prespektivi qalmayacaq.
Dünyanın aparıcı avtomobil şirkətlərinin elektromobillər istehsalına başlaması hökmətləri də İlon Maskın çağrışlarına cavab vermək məcburiyyətində qoyub. İndi Qərbdə, xüsusilə də Avropada hökumətlər elektromobil istehsalını stimullaşdırmağa çalışırlar. Məsələn, Norveç, Belçika, İsveç və Niderlandın dövlət strukturları "Volvo”nun elektromobillərinin müştəriləri olmaq niyyətindədirlər.
Avropa ölkələrində avtomobillərdən istifadənin qadağan edilməsi ilə bağlı qızğın müzakirələr aparılır, bəzi ölkələr artıq daxiliyanma mühərrikli maşınlardan istifadə ilə bağlı son müddət müəyyən ediblər.
Elektromobillərin avtomobilləri bazarlardan tamamilə sıxşdırıb çıxardığı gün neft dövrü rəsmən başa çatacaq. Qərbin beyin mərkəzləri, böyük fikir adamlarının ümumi rəyinə görə, neft dövrünün başa çatması dünyada avtoritarizm və totalitarizmin sonu olacaq.
Alternativ enerjinin neft problemi
Neftin gələcəyinin olmadığını heç şübhəsiz, bərpa olunan mənbələrdən alınan alternativ enerjinin hakim mövqe qazanması təsdiq edəcək. Bu proses artıq tam sürətlə gedir və yaxın zamanlarda nəticələrini hər kəs hiss edəcək. Baxmayaraq ki, neftin bir barellinin 200 ABŞ dolları olacağını iddia edən, bu xülya ilə yaşayanlar hələ də var. Əslində isə, bu iddiaların ciddi əsası yoxdur və neft dövrünün başa çatacağı qarşısıalınmaz prosesdir.
Neft dövrünün başa çatması ilə bağlı ən gözəl ifadəyə Rusiya Əmanət Bankının prezidenti German Qrefin bu prosesə həsr olunmuş bir çıxışında rast gəlmişdim.
G.Qrefin fikrincə, daş dövrünün başa çatması daşın qurtarması ilə bağlı deyildi, sadəcə, insanlar metalın emalı ilə bağlı texnologiyaları öyrəndilər. İndi neft dövrü ona görə sona çatmır ki, "qara qızıl” tükənib, sadəcə, yeni texnologiyalar alternativ enerji əldə edilməsini asanlaşdırıb.
Sonralar bu məntiqli və obrazlı ifadənin Səudiyyə Ərəbistanının sabiq neft naziri Əhməd Zəki Yamaniyə məxsus olduğunu öyrənəndə təəccübləndim.
24 il ən böyük neft ölkəsinin neft naziri olan Əhməd Zəki Yamanini "Neft haqqında hər şeyi bilən adam” adlandırırlar. Əgər neft dövrünün başa çatdığını "Neft haqqında hər şeyi bilən adam” deyirsə, bunu şübhə altına almağa dəyməz. Əksinə, bu sözlərdən nəticə çıxarmaq lazımdır.
Əhməd Zəki Yamaninin fikirlərini alternativ enerjidən istifadənin sürətlə artması da təsdiqləyir. Artıq Avropa Birliyində istehsal olunan elektrik enerjisinin 20 faizi bərpa olunan mənbələrdən əldə edilir.
2025-ci ildən sonra neft alıcısı tapılmayacaq
Günəşin bir saat ərzində Yerə verdiyi enerji dünya iqtisadiyyatının bütöv il ərzində istifadə etdiyi elektrik enerjisi qədərdir. Deməli, Günəş Yerin əsas enerji mənbəyi olduğu kimi, elektrik enerjisinin alınmasında əsas mənbə olmalıdır. Xüsusilə də, Günəşin hələ milyard illər enerji verməkdə davam edəcəyini nəzərə aldıqda, məsələnin mübahisə predmetinə çevrilməsinə əsas qalmır.
Sadəcə, uzun illər Günəş enerjisindən elektrik enerjisi almaq baha başa gəldi. Ancaq Günəş lövhələrinin istehsalı zamanı əldə edilən texnoloji yeniliklər onun qiymətini təxminən 300 dəfə ucuzlaşdıraraq 76 dollardan 30 sentə düşməsinə səbəb oldu. Günəş lövhələri istehsalının ucuz başa gəlməsi bu lövhələr vasitəsilə əldə olunan elektrik enerjisinin qiymətini kəskin ucuzlaşdırıb və rəqabətdə önə çıxarıb.
Kapitalın əks istiqamətə axını
Mayın 8-də Almaniyada baş verənlərə inanmaq belə çətindir. Həmin gün Günəş və külək vasitəsilə alınan elektrik enerjisi istehlakçıların tələbatının 87 faizini təmin etməklə, elektrik enerjisinin qiymətini 0-dan aşağı saldı. Bu isə istehsalçıları istehlakçılara verdiyi elektrik enerjisinə görə pul ödəmək məcburiyyətində qoydu. Bu zaman Almaniyanın baş verən texnoloji yeniliklərə hazır olmadığı üzə çıxdı. Belə görünür ki, hətta Qərbdə də Günəş lövhələri vasitəsilə alınan enerjinin belə tezliklə rəqabətdə önə çıxacağını gözləmirmişlər.
Üç il əvvəl İlon Mask yaxın 20 ildə Günəş enerjisinin əsas enerji mənbəyi olacağını bəyan edəndə, çoxları buna şübhə ilə yanaşırdı. Məsələn, "Exxon Mobil” şirkətinin baş direktoru Reks Tillerson bəyan etmişdi ki, Günəş lövhələri vasitəsilə alınan enerji 2040-cı ilə kimi 2 faizdən çox olmayacaq.
Ancaq 2013-cü ildə Günəş lövhələri vasitəsilə alınan elektrik enerjisi iki fazidən çox oldu və dünyanın ən böyük neft şirkətlərindən birinin rəhbərinin proqnozlarını alt-üst etdi. Əslində, Reks Tillerson neft şirkətlərini gözləyən fəlakətin reallığı ilə barışmaq istəməyib və bu istəyini həqiqət kimi təqdim etməyə çalışıb.
Buna baxmayaraq, neft şirkətləri ilə yanaşı neft ölkələrini gözləyən iqtisadi fəlakətin qarşısnı almaq mümkün deyil. Neftin qiymətinin yalnız iki dəfə ucuzlaşması kapitalın əks istiqamətə - neft istehsal edən ölkələrdən neft idxal edən ölkələrə axmasına səbəb olub.
Belə ki, neftin bir barrelinin 100 dollardan 50 dollara düşməsi nəticəsində son iki ildə Yaxın Şərqin neft ölkələri 350 milyard, Rusiya 200 milyard dollar itirdiyi halda, Avropa 300 milyard, ABŞ 200 milyard, Asiya regionu 400 milyard qazanıb. ABŞ və Avropa isə həmin pulların bir hissəsini Günəş enerjisinin əldə olunmasına yönəldir. Günəş enerjisindən elektrik enerjisi alınması ilə bağlı işlərə bu günə kimi 300 milyard dollara yaxın sərmayə yönəldilib. Bu sərmayənin 2030-cu ilə kimi 400 milyarda çatacağını proqnozlaşdıran ekspertlər yəqin ki, ən geci 2025-ci ildə öz proqnozlarının gercəkləşəcəyinin şahidi olacaqlar.
Ən çox sərmayə qoyulan sahə
Yalnız ötən il bərpa olunan mənbələrdən elektrik enerjisinin alınması ilə bağlı layihələrə neft və qaz layihələrindən iki dəfə artıq sərmayə qoyulub. Bu proses yeni vüsət alır və biz bu sahədə bir çox inanılmaz olayların gerçəkləşməsinin şahidi olacağıq.
Bərpa olunan mənbələrdən, xüsusilə də Günəş enerjisindən elektrik enerjisi alınmasına yalnız Qərb ölkələri maraq göstərmir. Bu proses Asiya və Afrikanı da ağuşuna alıb.
Bu prosesdən kənarda qalan azsaylı ölkələr var ki, onlardakı vəziyyəti belə xarakterizə etmək olar. Daş dövrü min illiklər öncə başa çatsa da, bəzi ölkələrdə daş dövrünün "qalıqları” hələ də mövcuddur. Həmin "qalıqlar” neft və qazın əvəzedilməzliyi haqqında nağıllar uydurmaqdan əl çəkmirlər. Bu adamlar 21-ci əsrdə texnologiyanın bütün əsrlərdə olduğundan daha sürətlə inkişaf etdiyini görə, duya bilməzlər.
Elmi-texniki inkişaf isə bizim təsəvvür etmədiyimizdən də sürətlə gedir. Bu inkişaf təxminən 10 il sonra - 2025-ci ildə neftə olan təlabatı tamamilə aradan qaldıracaq və neft istehsalçıları alıcı tapa bilməyəcəklər. Artıq bunun ilk əlamətləri hiss olunur. Neft dolu tankerlər müştəri olmadığı üçün həftələrlə açıq dənizdə üzmək məcburiyyətində qalırlar. 10 il sonra bu mənzərə daha dəhşətli olacaq və neft istehsalçıları 1000 barrel neft satanda sevinəcəklər.
Odur ki, dünyanın hansısa ölkəsində, hətta yeganə super güc olan ABŞ-da kəmağıl bir şəxsin dövlət başına gəlmə ehtimalı sizi dünyanın gələcəyi ilə bağlı bədgüman düşüncələrə sövq etməsin. Siz İlon Mask, Mark Şukerberq, Tim Kuk, Ceff Bezos, Bil Qeyts, Sergey Brin və Larri Peycin dünyanı necə sürətlə dəyişdirdiklərini izləyin. Bu, sizi gələcəyə daha nikbin baxmağa sövq edəcək.
Oxşar Xəbərlər
Diqqət: 10 ilin ən soyuq qışı gəlir
İŞİD Azərbaycan üçün də təhlükə ola bilər - Rusiya FTB-si
"Biz buqələmun tipli siyasi qüvvələrdən deyilik"
Rza İbadov prezidentə təşəkkür etdi: “Yaxın günlərdə Bakıya dönəcəyəm”
Xəbər lenti
Türkiyə vətəndaşını şantaj edən şəxs həbs edildi
Müdafiə nazirinin keçmiş müavininin 1 milyard rubl rüşvət aldığı deyilir
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır –
RƏQƏMLƏR
ŞAD XƏBƏR! Laçına yol açıldı...
İlham Əliyev quru sərhədinin açılması ilə bağlı danışıb
Prezident İlham Əliyevin uğurla keçən Moskva görüşü
Dostluq, əməkdaşlıq və qarşılıqlı təhlükəsizlik
Müstəqillik illərində Azərbaycan ilə Rusiya arasında əlaqələr daha da inkişaf edib
Rusiya və Azərbaycan münasibətlərinin inkişafı
Hərbi qəniməti ŞƏXSİ MALI kimi istifadə etdi və... -
İTTİHAM VAR...
"WhatsApp"dan hamını sevindirəcək YENİLİK: Artıq internet olmadan... +
FOTO
TƏCİLİ!
Fransa təyyarəsi Bakı hava limanında qəza enişi etdi
Yeni qərar bazarı silkələdi:
Azərbaycanda ət bahalaşacaq
Bu dərmanlarla bağlı qadağa ləğv edilir
Göygöl Suvarma Sistemləri İdarəsinin 1 milyon manatlıq tenderinin adı var, özü yox… -
İLGİNC FAKTLAR
Əfv Məsələləri Komissiyasının növbəti iclası keçirilib
Sabiq baş pediatr özünü güllələdi -
RƏSMİ AÇIQLAMA
Prezident İlham Əliyevin Moskvada Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putin ilə görüşü
Rusiya ilə Azərbaycan arasında əlaqələr möhkəmləndirilir
Prezident 2 fərman imzaladı
Bu ərazilərə DOLU düşəcək, YAĞIŞ yağacaq -
Sabahın HAVASI
Ayın 25 və 26-sı ilə bağlı
CİDDİ XƏBƏRDARLIQ
Qadını benzinlə yandırdığı deyilən gənc vəzifəli şəxsin oğlu imiş
İlham Əliyev Sadır Japarovu qarşıladı
FOTOLAR
Paytaxtın bu ərazilərində yeni parklar salınacaq -
2026-cı ildən...
45 yaşlı kişinin qaçırdığı qız ailəsinə qaytarıldı -
Yenilənib
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başlayıb
Görün Bayden 32 il əvvəl Azərbaycana hansı pisliyi edib -
Faktlar açıqlandı
Təhsildəki kütləvi repititorluq... -
Məktəblər NƏ İŞƏ YARAYIR?
Sabiq deputatın qardaşı oğlunun 350 min vergi borcu var -
Ramiz Mehdiyevin qohumudur
Vətən müharibəsi qazisi Türkiyədə öldü -
FOTO
"3 müəllimə tarix dərsini pozaraq sinifə daxil olub, övladımı təhqir və təhdid ediblər" -
ŞİKAYƏT / FOTO
Gürcüstandan idxal qadağası:
qoyun əti bahalaşacaq
Ermənistandan Rusiyaya növbəti rədd cavabı
Professorla Ali Attestasiya Komissiyası arasında nə baş verib?
Azərbaycanda polisə çağırılan kişi özünü öldürdü
Sarıməmmədov Pirallahının icra başçısı olmaq üçün hərəkətə keçib?.. -
İLGİNC İDDİALAR...
İcra Hakimiyyəti sabiq nazirdən 133 minə “BMW 520i” alır –
Bazardakı qiymətdən 17,5 min bahadır
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı XƏBƏRDARLIQ: -
Komissiya yaradılması təklif edildi
"Borrel Gürcüstanın daxili işlərinə qarışır, Aİ siyasətçiləri həyasız və yalançıdırlar" -
Gürcüstanın Baş naziri
Prezidentdən 4 kənd açıqlaması:
Müharibədən dərhal sonra...
Azərbaycanın xarici dövlət borcu açıqlandı
Onlar əfv olunmaq istəyir
Prezidentdən sülh sazişi ilə bağlı daha bir -
AÇIQLAMA
Qanda şəkəri salan meyvə
Məktəb direktoru 300 min manat mənimsədi
Həyət evi almaq istəyənlərə şad xəbər:
15-20 min manat ucuzlaşacaq
Azərbaycanda tütün məmulatlarının idxalı ilə bağlı qanuna yeni dəyişikliklər edildi
Ermənistan Qarabağ uğrunda heç vaxt müharibə etməyəcək -
Paşinyan
Dizləri bükülən Zaqatalanın Mübariz Əhmədzadə adlı QOCAMAN PROBLEMİ -
NƏ ZAMANA QƏDƏR?
PRİZMA
Ənvər Börüsoyun adı gələndə…
MÜSAHİBƏ
1
2
3
4
5
6
Vahid Ələkbərovun keçmişi: "O, İdrisin cənazəsi ilə otaqda tək qaldı...."
- "Dedi ki, şalvarım cırıq olduğuna görə qalxıb oynaya bilmədim…”
Qatil əhmədləri elə televiziyaların belə proqramları yetişdirir...
-Müsahibə
Prezident İlham Əliyevin beynəlxalq media nümayəndələrinə verdiyi müsahibə
Prezident İlham Əliyevin “Euronews” televiziyasına verdiyi müsahibəsi
Zeynəb Xanlarovadan SƏRT SÖZLƏR:
"Sübut edin ki, demişəm uşaqpulu verilməsin, 50 ildir..." + VİDEO
Prezident İlham Əliyevin “Euronews” televiziyasına verdiyi müsahibə
TƏHLİL
"Rusiyanın bu ildən salamat çıxa biləcəyinə çox böyük şübhəm var" -
XAQANİ CƏFƏRLİ
SOSİAL
1
2
3
4
5
6
"WhatsApp"dan hamını sevindirəcək YENİLİK: Artıq internet olmadan... +
FOTO
Ayın 25 və 26-sı ilə bağlı
CİDDİ XƏBƏRDARLIQ
Paytaxtın bu ərazilərində yeni parklar salınacaq -
2026-cı ildən...
Qanda şəkəri salan meyvə
Həyət evi almaq istəyənlərə şad xəbər:
15-20 min manat ucuzlaşacaq
Müəllimlərə şad xəbər
{sape_links}{sape_article}