Prezident BƏƏ naziri ilə görüşdü
FOTO
Nazim Quliyev yenidən həbs olundu
İşçiləri “Aquavita”nın əmək haqqı vermədiyini deyirlər -
GİLEY
İcra hakimiyyətləri prezidentin xüsusi nümayəndəliyi ilə əvəz OLUNUR? -
İLGİNC İDDİALAR...
Temperatur 32 dərəcəyə yüksələcək
İlham Əliyevdən sülh danışıqları ilə bağlı
MÜHÜM AÇIQLAMA
Həbsdə olan generalın cinayət işi:
Pulları kimə verib?
Şots:
"İndi sülh fürsəti çox yaxındır"
Naxçıvanda yüksək vəzifəyə TƏYİNAT
“SEVİNC ASLANOVA DEYİR Kİ, POLİSƏ MÜRACİƏT ETSƏNİZ, 1 QƏPİK DƏ VERMƏYƏCƏM” –
Prokuroluğun barəsində açıqlama yaydığı şirkət rəhbəri kimə arxayındır?
Sağlamlıq arayışlarının ödənişləri niyə fərqlidir?
İlham Əliyevin Şoltsla görüşü BAŞLADI
Əvvəlki
Sonrakı
Kəmaləddin Heydərova məxsus olduğu deyilən 357 milyonluq şirkət məhkəmə qarşısında
18-04-2024, 19:45
Paşinyan istefa verir
1-04-2024, 15:01
Nardaran və Maştağada əməliyyat
– Müsəlman Birliyi Hərəkatının üzvü saxlanıldı / FOTO
16-03-2024, 14:33
VƏTƏNDAŞLARIN NƏZƏRİNƏ: Artıq üç uşağı olan şəxslər...
14-03-2024, 23:00
Neft bazarında çalxalanma: Bahalaşma Azərbaycan üçün nə vəd edir?
11-03-2024, 15:40
Axtarış...
Baş Səhifə
Prizma
Siyasət
Sosial
Gündəm
Problem
Müsahibə
Region
Təhlil
Hadisə
Kriminal
İqtisadiyyat
Araşdırma
Ölkə
Ermənistan təzminatı necə ödəyəcək? —
“Pulu olmasa, torpağından verəcək”
Ermənistanın ötən 30 ildə Azərbaycan əhalisinə, şəhər və rayonlarımıza, yaşayış binalarına, tarixi abidələrə, tarixi-mədəni resurslarımıza vurduğu ziyan beynəlxalq məhkəmələr qarşısında təzminat məsələsi kimi qaldırılacaq. Son günlər bu fikir mətbuatda tez-tez dilə gətirilir və aidiyyəti qurumlar bu istiqamətdə hesablama, faktların toplanması, sənədləşdirmə işlərini aparırlar. Dövlət başçısı, Ali Baş Komandan İlham Əliyev də son olaraq noyabrın 16-da işğaldan azad olunan Cəbrayıla səfəri zamanı təzminat məsələsini dilə gətirib: “Bura Cəbrayıl şəhərinin mərkəzidir. Bir salamat bina yoxdur. Yalnız o tərəfdə özləri üçün hərbi hissə tikiblər. Bütün qalan infrastruktur, evlər, məktəblər, binalar, ictimai binalar hamısı düşmən tərəfindən sökülüb. Onlar buna görə beynəlxalq məhkəmələrdə cavab verəcəklər”.
İlham Əliyev işğaldan azad olunmuş bölgələrə beynəlxalq qurumların, ekspertlərin dəvət ediləcəyini, dəyən ziyan hesablandıqdan sonra Ermənistana qarşı təzminat məhkəməsi açılacağını bəyan edib: “Mən demişəm, bir daha demək istəyirəm, beynəlxalq qurumlar, ekspertlər gələcək, bütün ziyan hesablanacaq, 30 il ərzində bizə vurulmuş zərər nəzərə alınacaq və onlara qarşı təzminat iddiası qaldırılacaq. Bu günlərdə Kəlbəcəri dağıdan, meşələri qıran, binaları, məktəbləri yandıran düşmən onun da cavabını verəcək. Onlar düşünürdülər ki, bu dağıntılardan sonra heç vaxt Azərbaycan əhalisi bura qayıtmayacaq. O məqsədlə buraları dağıdıblar. Amma səhv ediblər. Biz qayıtmışıq, durmuşuq burda, öz doğma torpaqlarımızda, Cəbrayıl şəhərində. Bütün buraları yenidən bərpa edəcəyik”.
Qeyd edək ki, millət vəkilləri, iqtisadçı ekspertlər də bu məsələdə Ermənistana hər hansı güzəşt etməyin əleyhinədirlər və beynəlxalq hüquqi müstəvidə təzminat məsələsinin qaldırılmasını təklif edirlər.
İqtisadçı alim, deputat Vüqar Bayramov təzminat məsələsinə münasibət bildirərkən vurğulayıb ki, Ermənistanın Kəlbəcərdə törətdiklər barbarlıq və vandalizm olmaqla yanaşı, bu rayonumuza vurulan ziyana görə də beynəlxalq məhkəmə vasitəsilə təzminat istəniləcək: “27 il işğal altında olan rayonumuzda qeyri-qanuni məskunlaşan ermənilərin ərazini tərk edən zaman hətta hamam avadanlıqlarını özləri ilə aparması onların acizliyinin və necə acınacaqlı vəziyyətdə yaşadıqlarının da göstəricisidr. Doğrayaraq Ermənistana daşıdıqları meşələrdə əksəriyyəti 100 illik qədim ağaclardır. Bu Ermənistanın 27 il işğal altında saxladıqları bütün digər ərazilərimizdə olduğu kimi Kəlbəcərdə də necə ekoloji soyqırım etdiyini göstərir. Yandırdıqları evlərin çoxu işğaldan əvvəl bizim inşa etdiyimiz tikililərdir. Bütün bunlara rəğmən Azərbaycan tezliklə bərpa və quruculuq mərhələsinə qədəm qoyacaq”.
Deputatın sözlərinə görə, Ermənistanın 30 il işğal altında saxladığı ərazilərimizə vurduğu ziyana görə beynəlxalq məhkəmə yolu ilə kompensasiyanın ödənilməsinin dünya təcrübəsində oxşar nümunələri var: “30 ilə yaxın işğal altında qalan ərazilərimizdə infrastruktur, evlər, inzibati və sosial binalar Ermənistan tərəfindən tamamilə dağıdılıb və meşələr məhv edilib. Dəymiş ziyanla bağlı fərqli rəqəmlər olsa da belə bu milyard dollarlarla ölçülür.
Birinci və İkinci Dünya müharibələrindən sonra dəymiş ziyana görə kompensasiyaların ödənilməsi faktları qeydə alınib. Körfəz müharibəsindən sonra İraqdan Küveytə vurduğu ziyanın ödənilməsini tələb edən BMT-nin 687 saylı qətnaməsi qəbul olunub. O zaman BMT Kompensasiya Komissiyası dəymiş ziyanın məbləğini 52.4 milyard dollar müəyyənləşdirib. Həmin vəsaitin isə 48.7 milyard dollarının ödənilməsinə artıq nail olunub.
Bu baxımdan, dəymiş ziyanın məbləği hesablanandan sonra Azərbaycan da beynəlxalq məhkəməyə müraciət edərək işğalçı Ermənistan tərəfindən kompensasiyanın ödənilməsini tələb etmək hüququna malikdir. Daha məqsədəuyğun olardı ki, dəymiş ziyanın qiymətləndirilməsinə BMT ekspertləri də cəlb olunsun. Bu, beynəlxalq məhkəmə prosesində mövqeyimizi daha da gücləndirər".
V.Bayramov hesab edir ki, bu məsələdə ermənilərdən işğalçılıq siyasətindən birbaşa zərər görən vətəndaşların beynəlxalq məhkəmələrə fərdi müraciətləri də böyük rol oynaya bilər: “Beynəlxalq praktika göstərir ki, son dövrlər belə kompensasiyanın ödənilməsi ilə bağlı verilən məhkəmə qərarlarının çoxu fərdi müraciətlər əsasında reallaşıb. Bu o deməkdir ki, 30 illik işğal nəticəsində əmlakı, təsərrüfatı Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən məhv edilən ölkə vətəndaşlarımızın da Avropa Məhkəməsinə müraciət etmək hüququ var.
Qeyd edək ki, kompensasiyanın ödənilməsi ilə bağlı beynəlxalq məhkəmə qərarı çıxarılandan və ya beynəlxalq qətnamələr qəbul olunduqdan sonra hətta kasıb ölkələr belə o vəsaiti tam və ya qismən ödəyiblər. Bu baxımdan, Ermənistanın kasıb olması onu işğal nəticəsində vurduğu ziyana görə kompensasiya ödəmək məsuliyyətindən azad etmir".
Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü Vahid Əhmədov “Yeni Müsavat”a açıqlamasında vurğuladı ki, tez-tez səsləndirilən 50 milyard dollar əslində ermənilərin vurduğu ziyan qarşısında çox az bir məbləğdir: “Bu təzminatı iki yerə bölmək lazımdır. Birincisi, 30 il müddətində ermənilərin istismar etdiyi, torpaqlarımız, sahələrimiz, yeraltı sərvətlərimiz, qızıl, civə kimi qiymətli metallar ayrıca hesablanmalı və təzminat üçün irəli sürülməlidir. Bununla əlaqədar müəyyən qiymətləndirmələr aparılıb, ekspertlər işləyiblər. İkincisi, 27 sentyabrdan bəri baş verən hadisələrdə vurulan ziyanın beynəlxalq məhkəmələrdə qaldırılmasıdır. Gəncəyə, Bərdəyə, Tərtərə vurulan ziyanın, evlərin, binaların dağıdılması, insanların əmlakının məhv edilməsi və sair məsələlər Ermənistan qarşısında qaldırılmalıdır. O cümlədən bu gün ermənilər Kəlbəcərdə vəhşiliklər törədirlər. Ümumiyyətlə, onlar millət yox, tayfadırlar və bu səviyyədə vəhşiliklərini göstərirlərsə, təzminatı da ödəməlidirlər. Baş Prokurorluğun xüsusi istintaq komissiyası işləyir, lazım olan materiallar hazırlanır. Cənab Prezident də Cəbrayıla səfəri zamanı qeyd etdi ki, təzminat məsələsi qaldırılacaq, Ermənistan dəyən ziyanı ödəyəcək. Qiymətləndirici qismində isə beynəlxalq ekspertlər iştirak edəcəklər. Bunlar çox ciddi məsələlərdir, heç bir güzəştə getmək olmaz. Hazırda hökumət səviyyəsində, Respublika Prokurorluğu səviyyəsində, digər institutlar səviyyəsində bu istiqamətdə iş aparılır. Məndə bu haqda məlumatlar var. Daha sonra bu faktlar ümumiləşdirilib beynəlxalq cinayət və insan haqları məhkəmələrində mübahisə obyektinə çevrilməlidir və biz Ermənistandan bu vəsaitləri tələb etməliyik”.
Deputatın sözlərinə görə, Ermənistanın maddi olaraq imkanı çatmasa, bəzi tarixi torpaqlarımızı qaytarmaqla təzminatı ödəyə bilər: “Mətbuatda da bəzi təkliflər var. Əgər Ermənistanın bu təzminatı ödəməyə imkanı olmasa, Azərbaycana qaytarmalı olduğu xeyli torpaqlar və o torpaqlar şəklində təzminatın ödənilməsinə nail olmaq olar. Burada variantlar çoxdur və zamanı gəlincə onların müzakirəsi aparılacaq. Birmənalı olaraq Ermənistana heç nəyi güzəştə getmək olmaz, onlar bir daha Kəlbəcərdə öz vəhşiliklərini dünyaya sübut etdilər, dünya ictimaiyyəti də onların necə bir tayfa olduğunu gördü. Təzminat məsələsinin sülh bəyanatında öz əksini tapmamasının məsələyə heç bir aidiyyəti yoxdur. Sülh sazişi hələ imzalanmayıb, bu məsələ orada da öz əksini tapacaq. Ancaq noyabrın 16-da cənab Prezident bir daha qeyd etdi ki, heç bir statusdan söhbət gedə bilməz, bu məsələ birdəfəlik bağlanıb. Xankəndində də, Xocavənddə də, Xocalıda da Azərbaycan bayrağı dalğalanacaq. Müəyyən zaman lazımdır və orada da Azərbaycan idarəetmə sistemi həyata keçiriləcək”.
İqtisadçı alim, sabiq nazir Fikrət Yusifov da bildirdi ki, dünyada bununla bağlı bəlli praktika var və beynəlxalq hüquqi müstəvidə bu məsələ həllini tapmalıdır: “Beynəlxalq hüququn bəlli qaydaları var. Aidiyyəti beynəlxalq qurumları cəlb edərək, onların qiymətləndirməsi və rəyi ilə dəymiş ziyanı sənədləşdirib beynəlxalq hüquqi müstəviyə çıxarmalıyıq. Hüquqi imkanlar çərçivəsində mümkün olan hər şeyi etməliyik ki, bu təzminatın ödənilməsinə nail olaq. Ermənistanı torpaqlarımızdan rədd olub getməyə necə məcbur etdiksə, təzminatı ödəməyə də məcbur etməliyik. Bunun üçün hüquqi imkanlar var, sadəcə, ciddi işləmək lazımdır. Dağıdılmış kəndlərimiz, xaraba qoyulmuş, daşı-daş üstə qalmamış yaşayış məntəqələrimiz ki var, onları çəkib dünya ictimaiyyətinə çatdırmaq üçün iş görməliyik. Bir qədər para xərcləməklə beynəlxalq medianı, təşkilatları dəvət edək, gəlib sənədli filmlər çəksinlər, xarici dillərə tərcümə etsinlər. Bütün dünyaya erməni vəhşiliyini göstərməliyik ki, bir psixoloji zəmin yaransın və sabah məhkəmə müstəvisinə çıxanda o işə baxan, qərar qəbul edən insanlar da məlumatlı olsunlar. Həm dünya reallığı görsün, həm də hüquqi müstəvidə işimiz asanlaşsın”.
F.Yusifov vurğuladı ki, əgər Ermənistanın bu milyardları ödəməyə imkanı olmayacaqsa, bununla bağlı da bəlli praktika var: “Hansı dövlət digər dövlətə borcunu ödəyə bilmirsə, zəhmət çəkir torpağından bir hissə verməklə borcu əvəzləşdirir. Rusiyanın da, başqa dövlətlərin də tarixində belə hallar olub. Çar Rusiyası Alyaskanı ABŞ-a borcuna görə vermişdi. Bu təcrübə dünyada var, Ermənistan da zəhmət çəkər, müvafiq qaydada torpaqları qiymətləndirər və borcun əvəzində torpaq verər. Ondan sonra bilərlər ki, 30 il ərzində bir dövlətin torpağını işğalda saxlamaq, onu viran qoymaq nə deməkdir.
50 milyarddan söhbət gedirsə, bu çox az bir məbləğdir. Real olaraq dəymiş ziyanın onda biri qədərdir. Ancaq bütün hallarda biz qiymətləndirməni beynəlxalq təşkilatların əli ilə etməliyik ki, sonra rəqəmlərin şişirdildiyini iddia etməsinlər, qərəz kimi qiymətləndirməsinlər. Bu təşkilatlar var və onları prosesə cəlb etmək lazımdır".
Oxşar Xəbərlər
“Azərbaycan iqtisadiyyatına 800 milyard dollar ziyan dəyib” – Komitə sədri
İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva işğaldan azad olunmuş rayonlarda
“Bu bəyanat bizim şanlı qələbəmizdir” -
İlham Əliyev Xudafərin körpüsündə Azərbaycan bayrağını qaldırıb
Xəbər lenti
Prezident BƏƏ naziri ilə görüşdü
FOTO
Nazim Quliyev yenidən həbs olundu
Bakıda qıza görə dava:
yeniyetmə bıçaqlandı
İşçiləri “Aquavita”nın əmək haqqı vermədiyini deyirlər -
GİLEY
İcra hakimiyyətləri prezidentin xüsusi nümayəndəliyi ilə əvəz OLUNUR? -
İLGİNC İDDİALAR...
Temperatur 32 dərəcəyə yüksələcək
İlham Əliyevdən sülh danışıqları ilə bağlı
MÜHÜM AÇIQLAMA
Həbsdə olan generalın cinayət işi:
Pulları kimə verib?
Şots:
"İndi sülh fürsəti çox yaxındır"
Naxçıvanda yüksək vəzifəyə TƏYİNAT
“SEVİNC ASLANOVA DEYİR Kİ, POLİSƏ MÜRACİƏT ETSƏNİZ, 1 QƏPİK DƏ VERMƏYƏCƏM” –
Prokuroluğun barəsində açıqlama yaydığı şirkət rəhbəri kimə arxayındır?
Maaş və pensiyaların artırılması ilə bağlı açıqlama -
Mayın 15-dən...
Sağlamlıq arayışlarının ödənişləri niyə fərqlidir?
İlham Əliyevin Şoltsla görüşü BAŞLADI
"Qanunsuz yerə əlilliyi kəsilən insanlara qarşı haqsızlıqlara son qoyun!" -
" QARABAĞ QAZİSİNDƏN SAHİL BABAYEVƏ MÜRACİƏT / VİDEO, FOTO
General olduğum üçün məni qurban seçdilər -
ZAKİR HƏSƏNOV AİLƏ ÜZVLƏRİMƏ DEYİB Kİ, ONUN GÜNAHI YOXDUR
6 kənddə işıq OLMAYACAQ -
XƏBƏRDARLIQ
"Mən və övladlarım nə üçün əziyyət çəkməliyik?" -
QARABAĞ QAZİSİ RƏSMİ QURUMLARDAN ŞİKAYƏTÇİDİR
Azərbaycanda general vəfat etdi
Prezident niyə Berlinə Füzulidən uçdu? -
3 mesaj
Yeni Klinikada yoxlama: Saxlanılan var -
FOTO
Damla görün kiminlə evlənib
“BİZƏ GÜLLƏ ATIRLAR, BAŞIMIZA OYUN AÇIRLAR” -
“AZƏRŞİN” ASC RƏHBƏRLİYİNİN QANUNSUZLUĞUNDAN ŞİKAYƏT VAR
Küçədə benzin töküb sevgilisini yandırdı
İlk dəfə: Prezidentin təyyarəsi Füzulidən birbaşa Berlinə uçdu
FOTO
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Vidadi İsayev rayonu zibillik yuvasına çevirib -
Videofakt
Paltarlarınızı ağappaq edəcək ÜSUL
SON DƏQİQƏ!
Sahir Rüstəmov vəzifəsindən AZAD EDİLDİ
Kişi xəyanətini etiraf edən arvadını boğub öldürdü
Türkiyə Ermənistanla sərhədin açılması üçün şərt qoydu
İlham Əliyev Qırğızıstan Prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi -
FOTOLAR
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? -
AÇIQLAMA
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri birgə nahar ediblər
Azərbaycanın ilk ombudsmanı vəfat etdi
Xocalıda insan qalıqları aşkar edilib -
FOTO
Türkiyə vətəndaşını şantaj edən şəxs həbs edildi
Müdafiə nazirinin keçmiş müavininin 1 milyard rubl rüşvət aldığı deyilir
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır –
RƏQƏMLƏR
ŞAD XƏBƏR! Laçına yol açıldı...
İlham Əliyev quru sərhədinin açılması ilə bağlı danışıb
Prezident İlham Əliyevin uğurla keçən Moskva görüşü
Dostluq, əməkdaşlıq və qarşılıqlı təhlükəsizlik
Müstəqillik illərində Azərbaycan ilə Rusiya arasında əlaqələr daha da inkişaf edib
Rusiya və Azərbaycan münasibətlərinin inkişafı
Hərbi qəniməti ŞƏXSİ MALI kimi istifadə etdi və... -
İTTİHAM VAR...
"WhatsApp"dan hamını sevindirəcək YENİLİK: Artıq internet olmadan... +
FOTO
TƏCİLİ!
Fransa təyyarəsi Bakı hava limanında qəza enişi etdi
Yeni qərar bazarı silkələdi:
Azərbaycanda ət bahalaşacaq
Bu dərmanlarla bağlı qadağa ləğv edilir
PRİZMA
Ənvər Börüsoyun adı gələndə…
MÜSAHİBƏ
1
2
3
4
5
6
Vahid Ələkbərovun keçmişi: "O, İdrisin cənazəsi ilə otaqda tək qaldı...."
- "Dedi ki, şalvarım cırıq olduğuna görə qalxıb oynaya bilmədim…”
Qatil əhmədləri elə televiziyaların belə proqramları yetişdirir...
-Müsahibə
Prezident İlham Əliyevin beynəlxalq media nümayəndələrinə verdiyi müsahibə
Prezident İlham Əliyevin “Euronews” televiziyasına verdiyi müsahibəsi
Zeynəb Xanlarovadan SƏRT SÖZLƏR:
"Sübut edin ki, demişəm uşaqpulu verilməsin, 50 ildir..." + VİDEO
Prezident İlham Əliyevin “Euronews” televiziyasına verdiyi müsahibə
TƏHLİL
"Rusiyanın bu ildən salamat çıxa biləcəyinə çox böyük şübhəm var" -
XAQANİ CƏFƏRLİ
SOSİAL
1
2
3
4
5
6
Maaş və pensiyaların artırılması ilə bağlı açıqlama -
Mayın 15-dən...
6 kənddə işıq OLMAYACAQ -
XƏBƏRDARLIQ
Damla görün kiminlə evlənib
Paltarlarınızı ağappaq edəcək ÜSUL
Xocalıda insan qalıqları aşkar edilib -
FOTO
"WhatsApp"dan hamını sevindirəcək YENİLİK: Artıq internet olmadan... +
FOTO
{sape_links}{sape_article}