Azərbaycan Respublikası müstəqillik qazandıqdan sonra bir çox sahələrdə olduğu kimi energetika sektorunda da fundamental islahatlara başlamışdır. Bu gün isə ölkənin enerji strategiyası öz zirvə nöqtələrindən birinə çatmışdır  2025-ci ildə istifadəyə verilmiş “8 Noyabr” Elektrik Stansiyası Azərbaycanın enerji sistemində dönüş nöqtəsi kimi dəyərləndirilir.
Prezident cənab İlham Əliyev 24 iyun 2025-ci il tarixində Mingəçevirdə “8 Noyabr” İstilik Elektrik Stansiyasının açılış mərasimində çıxış edib. Enerji infrastrukturunun gücləndirilməsi sahəsində mühüm mərhələ məhz 2018-ci ildə Azərbaycan İstilik Elektrik Stansiyasının yenidən qurulması ilə başladı. Uzun illər istismardaolanvə ciddi texnikiproblemlərlə üzləşmiş stansiyanın müasirləşdirilməsi ölkə rəhbərliyinin birbaşa nəzarəti altında aparıldı. Bu proses zamanı əldə olunan təcrübə və texniki baza “8 Noyabr” layihəsinin uğurla icrasına zəmin yaratdı.

Stansiyanın gücü 1880 meqavat təşkil edir və bu, onu Azərbaycanın ən böyük elektrik stansiyası edir. Bu qurğu sayəsində ölkənin enerji potensialı ciddi şəkildə möhkəmləndirməyə xidmət edir. Prezident cənab İlham Əliyev öz çıxışında bildirib ki, son 20 ildə Azərbaycanın enerji sistemi “sıfırdan qurulub” – yeni stansiyalar tikilib, köhnələr yenidən şaxələndirilib və Mingəçevirdə qəza sonrası bərpa işləri aparılıb  .
2020-ci ilin 25 iyununda “Azərbaycan” İES-i yenidən istismara verilmişdi; onun gücü artıq 1800 meqavat, “8 Noyabr” isə 1880 meqavatdır.

Sovet dövründə 300 MW gücündə stansiyanın tikintisi 7 il davam edirdisə, “8 Noyabr” stansiyası iki il ərzində tamamlanıb. Bu sürət beynəlxalq miqyasda da rekord səviyyə hesab edilir. Azərbaycan tarixində bu miqyasda layihələrin icrası nadir hallarda bu qədər qısa müddətdə həyata keçirilmişdir. “8 Noyabr” Elektrik Stansiyasının inşası cəmi iki ilə başa çatdırılmışdır. Sovet dövründə buna bənzər gücdə stansiyaların tikintisi 6-7 il çəkdiyi halda, bu layihənin reallaşdırılması texnologiya, təşkilatçılıq və siyasi iradənin sinerjisi hesabına mümkün olmuşdur. Prezident cənab İlham Əliyev də çıxışında bu faktı xüsusi vurğulayaraq, bunu “rekord nəticə” adlandırmışdır.
Bu layihənin həyata keçirilməsində bir sıra beynəlxalq tərəfdaşlar da iştirak etmişdir. Prosesdə İtaliya və Çin şirkətləri mühüm rol oynamış, dövlət başçısı bu ölkələri strateji tərəfdaş adlandırıb. Bu növ əməkdaşlıq bərpa olunan enerji sahələrinə də şamil olunur – məsələn, Çin firmalarının Günəş Stansiyalarının təchizatını təmin etdiyi vurğulanır. Prezidentcənab İlham Əliyev İtaliya və Çin kimi ölkələri Azərbaycanın strateji tərəfdaşları adlandıraraq, onların bu və digər energetika layihələrinə verdiyi töhfəni yüksək qiymətləndirmişdir. İtaliya şirkətləri mühəndislik və texnoloji həllər təqdim etmiş, Çin tərəfi isə müasir avadanlıq və texniki dəstəklə çıxış etmişdir. Bu əməkdaşlıq, təkcə energetika sahəsində deyil, ümumi iqtisadi əlaqələrin daha da dərinləşməsi baxımından da əhəmiyyətlidir. Yeni stansiya enerji səmərəliliyini artıracaq, həmçinin təbii qaza daha az ehtiyac yaradaraq, həmin qazı ixrac bazarlarına yönəltmək imkanlarını yüksəldəcək. 
Mingəçevir hələ sovet dövründən Cənubi Qafqazın əsas energetika mərkəzi olub. Hazırda ölkədaxili istehsalın 40%-dən çoxu bu bölgədə həyata keçirilir. Prezident cənab İlham Əliyev çıxışlarında dəfələrlə vurğulamışdır ki, energetika yalnız iqtisadi sektor deyil, eyni zamanda milli təhlükəsizlik məsələsidir. Bu baxımdan, “8 Noyabr” stansiyası ölkənin enerji təhlükəsizliyini daha da möhkəmləndirir. Stansiyanın gücü 1880 meqavatdır və bu göstərici onun təkcə Azərbaycanın deyil, Cənubi Qafqazın da ən iri elektrik stansiyası olmasına şərait yaradır. Yeni enerji mənbələrinin istifadəyə verilməsi ölkənin daxili enerji balansını stabilləşdirməklə yanaşı, enerji ixrac imkanlarını da artırır. Bu, həm iqtisadi, həm də siyasi baxımdan Azərbaycanı daha güclü və etibarlı tərəfdaşa çevirir.
Açılış mərasimində Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin rəhbəri də iştirak edib və 8 noyabr – Vətən müharibəsində qazanılmış tarixi zəfər olaraq qeyd edilib. Bu adla stansiyanın təməlqoyulması strateji mesaj daşıyır: qələbə ruhu, milli birliyin təzahürü və müstəqilliyin simvolik ifadəsi.
“8 Noyabr” Elektrik Stansiyasının açılışı Azərbaycanın enerji sistemində yeni mərhələdir. Sürətli inşası, gücü, strateji beynəlxalq əməkdaşlığı, enerji səmərəliliyi və ixrac potensialı onu regional miqyasda önə çəkir. Prezident cənab İlham Əliyevin çıxışı bu layihənin modern Azərbaycanın inkişaf strategiyasının tərkib hissəsi olduğunu, həm daxili rifahın, həm də qlobal nüfuzun artmasına xidmət etdiyini vurğulayır.
Stansiyanın adı da təsadüfi seçilməyib. “8 Noyabr” — Azərbaycanın tarixində şərəfli bir gündür. 2020-ci ildə məhz bu tarixdə Qarabağ uğrunda Vətən Müharibəsində şanlı qələbə qazanılmış, Şuşa azad olunmuşdur. Bu adla stansiyanın açılması, qələbənin yalnız hərbi deyil, eyni zamanda iqtisadi, sosial və texnoloji sahələrdə də davam etdiyini simvolizə edir.
Yeni elektrik stansiyası həm də Azərbaycanın müasir dövlətçilik fəlsəfəsinin – dayanıqlı inkişaf, milli təhlükəsizlik və strateji tərəfdaşlıq prinsiplərinin mühüm ifadəsidir.
“8 Noyabr” Elektrik Stansiyasının istifadəyə verilməsi təkcə texniki nailiyyət deyil. Bu layihə Azərbaycan dövlətinin gələcəyə hesablanmış enerji siyasətinin, daxili resurslara dayanıqlı iqtisadi modelin və beynəlxalq əməkdaşlığın real nəticəsidir. Qısa zamanda belə bir irimiqyaslı layihənin həyata keçirilməsi, ölkənin texnoloji və idarəetmə bacarığının yüksək səviyyədə olduğunu nümayiş etdirir.
Azərbaycan bu gün təkcə öz vətəndaşlarını deyil, həm də region ölkələrini enerji ilə təmin edən etibarlı tərəfdaşa çevrilib. “8 Noyabr” isə bu yolun ən parlaq simvollarından biridir.
Gülər Salmanova
Suraxanı rayonu, 270 nömrəli tam orta məktəbin tarix müəllimi

Sozcu.info