İllik gəliri 1,5 milyon dollardan 2,5 milyon dollaradək olan əhalinin 10%-dən azı ölkə həyatının bütün yönlərinə – təhsil, nəqliyyat, sənaye, elm və səhiyyəyə həlledici təsir göstərir.

Amerika xülyası harada və hansı ailədə doğulduğundan asılı olmayaraq hər kəsin – əgər çox işləyirsə – həmişə yükəsliklərə, hətta Ağ Evə yetişə biləcəyindən ibarətdir. Əlbəttə, bu, keçmişdə də həmişə həqiqət olmayıb, amma bu gün tamamilə aydındır ki, banklarda milyonlar və yaxud varlı dostlar olmasa, senata və ya konqresə seçilməyə heç bir şans yoxdur. Amma yüksək zümrənin varlığı buna bəraət qazandırırmı ki, onu aristokratiya adlandırırlar? Vacib deyil, çünki, məsələn, ənənəvi Britaniya cəmiyyətindən fərqli olaraq Amerika xülyasının ikinci prinispi bu idi ki, yeni qitədəki cəmiyyət açıq olacaq; yüksək sinfin hüdudları bağlı olmayacaq; sürətli hərəkət bacarığı da istənilən uğura çatmaq imkanı verəcək.

Bu iddia uzun illər boyu həqiqət idi, amma biz yeni erada yaşayırıq. Və bu gün ABŞ-da gənc nəslin artıq yarısı valideynlərindən daha yüksək statusa yetmək şansına malik deyil.

Birləşmiş Ştatlar üçün həmişə qürur qaynağı olan sosial sürətli hərəkət bacarığı bu gün Çili və ya Argentinanın mobilliyinə oxşayır.

Tomas Piketti öz kitabında izah edib ki, yüksək zümrə öz statusunu hər şeydən qabaq kapitala əməkdən daha çox faydalı iş əmsalı verən iqtisadi siyasətlə təmin etməlidir. Amma yeni aristokratiya tam başqa cür işləyərək qeyri-bərabərliyi əbədiləşdirməyə nəzərdə tutulan tam bir sosial və siyasi sistem formalaşdırır. ABŞ-dakı inkişaf etmiş ölkələrdə bənzəri olmayan ali təhsil sistemi də buna hesablanıb.

Birləşmiş Ştatlarda tələbələrin çoxu təhsil üçün borc götürməyə məcburdur. Artıq təhsil sistemi qarşısında borcun ipoteka böhranından daha ciddi iqtisadi kollapsa aparacağını hesab edənlər var.

Guya ən istedadlı adamların təhsili üçün nəzərdə tutulan, amma praktikada, görünür, başqa məqsədi – yeni aristokratiyanın oğul və qızlarını öz aralarında qohumlaşmağa məcbur etməyi güdən nüfuzlu universitetlər problemi ağırlaşdırır.

1985-ci ildə ən yaxşı universitetlər siyahısındakı tələbələrin 54 faizi, 2010-cu ildə yalnız 33 faizi cəmiyyətin üç ən yoxsul təbəqəsindən idi. Belə sosial gerçəklik sərvətin ən yüksək hədəf olduğu qəddar kapitalist konsepsiyasının ifadəsidir.

Amerika siyasi sistemi haqlı olaraq bütün dünyada təqlid üçün örnək sayılsa da, amma Amerika kapitalizminin 1980-ci illərdə başlanan və Tramp administrasiyası ilə başa çatan indiki tarixinin fəslində bu gözəl prinsiplərdə sərt və sürətlənən tənəzzül baş verib.

London İqtisadiyyat Məktəbinin professoru Enn Epllbaum belə bir gələcəyi qabaqcadan görüb. Tramp seçki kampaniyasına başlayanda o yazıb ki, Tramp və Putin üçün ümumi məxrəcdən – kleptokratiyadan çəkinmək gərəkdir.

ABŞ-da kleptokratiya dövlət vəsaitlərini təkbaşına rəhbərin cibinə ötürmək deyil, "yeni aristokratlar”ın Trampa gizlicə nifrət etdiklərinə baxmayaraq, onu dəstəklədikləri siyasi sistemdir. Prezident hər gün dolayı yolla özünü, ailəsini və dostlarını varlandırır.

Tramp administrasiyasında ümumilikdə indiyədək 2800 şirkəti təmsil edən 350-dən az olmayan keçmiş lobbiçi var. 2017-ci ildə keçirilən sorğu göstərib: amerikalıların 44 faizi hesab edir ki, Ağ Ev korrupsiyaya yoluxub. Gələcəyin daha yaxşı olacağına inam yox olur. Pyu İnstitutunun martda dərc etdiyi sorğu göstərib ki, amerikalıların 44 faizi Amerika Birləşmiş Ştatlarının gələcəyini bədbin dəyərləndirir.

Halbuki Vaşinqtonda qərar qəbul edən adamlar Amerika ictimaiyyətinin duyğularını diqqətlə izləyirlər, son nəticədə onların aldıqları qərarlar "yeni aristokratiya”nın maraq və mövqeyini əks etdirir.