– Bu addım son illər Azərbaycanda təhsilin idarəlolunması sahəsində aparılan islahatlar kontekstində dəyərləndirilməlidir. Öncə onu vurğulamaq istəyirəm ki, son illər Azərbaycanın təhsil sistemində ciddi islahatlar aparılıb. Xüsusən idarəetmə və intitusional yeniliklər tətbiq olunur, həmçinin yeni model və yanaşmaların gündəmə gətirilir, keyfiyyət standartlarının, kadr hazırlığı işinin yüksəldilməsi üçün ciddi işlər görülür. Ali məktəbə publik hüquqi şəxs statusu verilməsi daha çevik idarəetmə, maliyyə müstəqilliyi, daxili idarəetmə strukturunun təkmilləşdirilməsi baxımından önəmlidir. Bu addım atılarkən müasir dünya təcrübəsi, xüsusən universitetlərin fəaliyyətində müstəqilliyin artırılmasının gətirdiyi müsbət tendensiyalar əsas götürülüb. Dünya təcrübəsinə baxsaq, görəcəyik ki, indi dünyada universitetlərə müstəqillik verilməsi aktual trenddir. Qloballaşma, texnoloji inkişaf və müasir cəmiyyətin şəbəkələşməsi belə bir zərurət yaradır. Universitetlərin ənənəvi modelləri bu gün nə elmi fəaliyyətin təşkilinin müasir prinsiplərinə, nə əmək bazarının tələblərinə, nə də elmi-praktik tədqiqatların aparılması metodikalarına cavab vermir. Çox yüksək intellektə söykənən texnolojiyalarda inqilabi dəyişikliklər və bu resurslar uğurunda çox sərt beynəlxalq rəqabətdə möhkəm mövqe tutmaq, yalnız iqtisadi inkişafı deyil, ictimai-siyasi inkişafı da şərtləndirən əsas amilə çevrilir. Universitet təhsilinin səmərəli təşkili bu rəqabətin əsas komponentlərindən biri kimi çıxış edir. Bu rəqabət universitetlərə yanaşmanı da dəyişib. Artıq ali məktəblər istər-istəməz bu rəqabət prosesinin müstəqil iştirakçılarına çeverilməyə başlayıblar. İnkişaf etmiş ölkələrdə məhz bu yanaşma əsas götürülür. Universitetlərə tələb olunan həddə müstəqillik və dəstək verilir. Ali təhsil müəssisələrinin muxartlığı problemi artıq 1000 ildir ki, mövcuddur. Avropa Boloniya, Paris universitetlərinin yaranmasından bəri muxtar statusla bağlı müzakirələr davam edir. Bu gün anqlo-sakson dünyasında ən uğurlu universitetlər hökumət və regional hakimiyyətlərdən tam müstəqildirlər. Harvard, yaxud Massaçusets universitetlərinin yaxın 5, 10 il üçün öz inkişaf planlarını müəyyənləşdirmək üçün hökumətdən icazə alımağa ehtiyacları yoxdur. Univeristetlərin müstəqliyyinin təmin olunması bu gün Çində ən aktul müzakirə mövzusudur. Çini ona görə misal çəkirəm ki, orada sovet modelinə yaxin sistem mövcuddur. Çin universitetlərində inkişaf meyilləri ilə yanaşı, güclü beyin axını və sitat gətirmə indeksinin aşağı düşməsi müşahidə olunur. Mütəxəssislərin fikrincə, bu, ona görə baş verir ki, ali təhsil müəssisələri daha çox nazirliyin formal tələblərinə cavab verməyə çalışırlar. Təşəbbüskarlıq və innovasiyaların tətbiqi isə arxa plana keçir. Bu baxımdan Azərbaycanda da ali təhsil müəssisələrinin müstəqilliyi məsələsində daha irəli getmək lazımdır. Bu prosesdə ali təhsil müəssisələrinin potensialı, inkişaf səviyyəsi nəzərə alınmaqla uğurlu nümunələr yaradaraq, daha sonra isə bu nümunələrin praktikasından istifadə etməklə mərhələ-mərhələ irəliləmək gərəkdir.