Ekologiyanı və insanı zəhərləyən polietilen torbalar- qadağalara məhəl qoyulmur

Müasir dövrümüzdə ekoloji çirklənmənin ən böyük səbəblərindən biri də polietilen torbalar və plastik qablardır. Həm insan orqanizminə, həm də təbiətə ciddi ziyan vuran sellofan qablaşdırmalar, zənbillər, plastik qablar bütün qadağalara və maarifləndirmə işlərinə baxmayaraq, yenə də kütləvi istifadədədir.
Bugünədək istehsal olunan plastik qablaşdırma məhsullarının 50%-i son 20-25 il ərzində istehsal olunub. Bu sahədə vəziyyəti mürəkkəbləşdirən amillərdən biri də plastik tullantıların təbiətdə 100 illər ərzində parçalanmadan ilbəil miqdarının artmasıdır. Araşdırmalar göstərir ki, bu tullantılar düzgün idarə olunmadığından ətraf mühiti və sututarları çirkləndirir. Eyni zamanda kənd təsərrüfatı torpaqlarının dərin qatlarına keçərək bitkilərin normal inkişafına və bununla da məhsuldarlığın aşağı düşməsinə səbəb olur. Digər tərəfdən, bu tullantılar yanan zaman əmələ gələn toksiki tüstü atmosfer havasını zəhərləyir. Bu səbəbdən bütün dünyada plastik tullantıların təbiətə neqativ təsirlərinin aradan qaldırılması ətraf mühitin sağlamlaşdırılması sahəsində prioritet hesab olunur.
Əksər inkişaf etmiş ölkələr artıq sellofan torbalardan istifadənin azaldılması istiqamətində xeyli yol qət ediblər. Azərbaycanda isə qanunvericiliyə dəyişiklik edilsə də, məsələ tam həllini tapmayıb. Belə ki, ölkəmizdə iyulun 1-dən birdəfəlik istifadə üçün nəzərdə tutulan plastik qarışdırıcı çubuq, çəngəl, bıçaq, boşqab və stəkanların idxalı, istehsalı, istifadəsi qadağan olunub. Ölkə ərazisində polietilen torbaların, birdəfəlik istifadə üçün nəzərdə tutulan plastik qarışdırıcı çubuq, çəngəl, qaşıq, bıçaq, boşqab və stəkanların idxalına son qoyulub. Qanunvericiliyin tələblərinə riayət olunmamasına görə ciddi məsuliyyət tədbirləri nəzərdə tutulur. Bu cür hərəkətlərə görə inzibati xətanın predmeti olan plastik materiallar müsadirə edilməklə vəzifəli şəxslər 1000 manatdan 1500 manatadək, hüquqi şəxslər isə 3000 manatdan 4000 manatadək cərimə edilirlər.
Rauf Sultanov: “Sərsəng su anbarı Azərbaycanın ən böyük problemlərindən  birinə çevrilib” – AZƏRBAYCANDA VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİNİN İNKİŞAFINA YARDIM  ASSOSİASİYASI
Mövzu ilə bağlı “Yeni Müsavat”a danışan ekoloq Rauf Sultanov bildirdi ki, ərzaq məhsulları sellofan torbalarda öz keyfiyyətini itirir və tibbi baxımdan da bu, qəti qadağandır: “Dəfələrlə vurğulamışıq ki, ticarət mərkəzlərində, marketlərdə istifadə olunan plastik torbalar torpaqda 80-90 il qalır, çürümək bilmir və olduqca böyük ziyan vurur. Ekologiyaya vurduğu zərərə görə onlardan gündəlik ticarətdə istifadə edilməsi tamamilə qadağan edilməlidir. Mən də bu haqda çoxlu yazılar yazmışam, müsahibələr vermişəm. Bu işin öhdəsindən gəlmək üçün mütləq dövlət səviyyəsində sellofan torbaların istehsalına qadağa qoyulmalıdır. Böyük cərimələr verilməlidir. Onun əvəzinə kağız torbalardan, müəyyən taxta məmulatlarından hazırlanmış qablaşdırıcı əşyalardan istifadə edilməsi məqsədəuyğundur. Təəssüf ki, buna heç kim fikir vermir. Kütləvi formada sellofandan istifadə olunur. Çünki həm ucuzdur, həm də yüngüldür. Hazırda onun istehsalı üçün də bir məhdudiyyət yoxdur. Ona görə də Azərbaycanda yeyinti məhsulları satılan bazarlarda polietilen torbalardan istifadə edilməsi geniş yayılıb.  Sellofan torbalarda saxlanılan ərzaq məhsullarında müəyyən bakteriyaların əmələ gəlməsi, çürümə prosesi 1-in 1000-ə nisbətində daha çoxdur. Çürümə daha sürətli gedir. Bütün bunları nəzərə aldıqda görürük ki, insan orqanizminə ciddi mənfi təsir göstərir və qida məhsullarının daşınmasında, saxlanılmasında istifadəsi tibbi cəhətdən yolverilməzdir”.
Rauf Sultanov vurğuladı ki, dövlət orqanları bu məsələyə ciddi nəzarət etməlidir: “Təəssüf ki, əlaqədar təşkilatlar bu işə o qədər də böyük diqqət göstərmirlər. Onun nəticəsidir ki, hələ də heç bir dəyişiklik yoxdur. Təkcə qadağa qoymaqla iş həll olunmur. Polietilen torbaların yerinə istifadə ediləcək digər bir qablaşdırıcı məhsul istehsal olunmalıdır. Daha çox kağız torbalardan istifadəni məsləhət görürük. Plastik qablar və polietilen torbalar birdəfəlik istifadə edildiyi üçün tullantı miqdarı həddindən artıq çox  olur.  Onların tullantıları torpaq altında yüz illərlə çürümür, ekoloji baxımdan çox ziyan vurur.  Bu tullantıların təkrar emala cəlb edilməsi də sərfəli deyil, çünki onların toplanıb təkrar istehsala verilməsindənsə yenisini istehsal etmək daha ucuz başa gəlir. Buna görə də zərərli tullantılar ilbəil çoxalır”.
Telman Zeynalov: “ETSN cərimələmə işlərini gücləndirsə, yaxşı olar”
Ekoloq Telman Zeynalov  da bildirdi ki, sellofan torbalardan istifadə və təbiətə  hər il tonlarla zərərli tullantıların atılması çox ciddi problemdir: “Onlardan istifadə dövlət səviyyəsində qadağan olunsa da hər hansı bir nəticə görünmür. Çünki bu, çox böyük biznes maraqları məsələsidir. Sovet dövründə belə idi ki, bütün plastik su qabları, polietilen torbalar yığılırdı və onları qəbul məntəqələri vardı. Əsasən də azyaşlı uşaqlar bununla məşğul olurdu. Onlar xərcliklərini  valideynlərindən istəmirdilər, evdə nə tullantı, plastik su qabları, sellofanlar  vardısa yığıb aparıb satırdılar və onlar təkrar emala cəlb olunurdu. Beləliklə, təbiətə tullanmırdı, indi isə artıq bu sərfəli deyil, çünki onların qəbulu üçün ödənilən vəsait baha başa gəlir. Bu səbəbdən də artıq qəbul məntəqələri yığışdırılıb. Yalnız yeni məhsul istehsalı aparılır və daha çox təbiətə tullantı axını yaranır. Bundan başqa, onların istifadəsi insan orqanizmi üçün də zərərlidir və qida məhsullarının ekoloji çirklənməsinə səbəb olur”.

 


Oxşar Xəbərlər

Xəbər lenti