Zəngilan rayon kimi 1930-cu ildə təşkil olunmuşdur."Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası Mərkəzi İcraiyyəKomitəsi" arxiv fondunda mühafizə edilən sənədlərdəgöstərilir ki, Zəngilan rayonu Azərbaycan RespublikasıMərkəzi İcraiyyə Komitəsinin və Xalq Komissarları Sovetinin30 avqust 1930-cu il tarixli Qərarı ilə təşkil olunmuş və 1-cikateqoriyalı rayonların siyahılarına daxil edilmişdir.
Sovet quruluşunun bərqərar olduğu 70 ildə rayonunərazi vahidində bir neçə dəfə dəyişiklik baş vermişdir. Bütünhallarda bu dəyişiklik qonşu Qubadlı rayonunun Zəngilanıntərkibinə qatılması və ayrılması ilə əlaqədar olmuşdur. Beləki, Azərbaycan SSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin 24 noyabr1931-ci il tarixli Qərarı ilə Qubadlı rayonu 18 kənd sovetliyiilə birlikdə Zəngilan rayonu ərazisinə daxil edilmişdir.
29 oktyabr 1993-cü ildə Ermənistan silahlı qüvvələritərəfindən işğal olunmuşdur. Rayon işğal olunmazdanqabaq erməni qüvvələri tərəfindən tam olaraq mühasirəyəalınmışdı və on minlərlə insan qırılmaq təhlükəsi ilə üz-üzəidi. Hər tərəfdən mühasirədə qalan sakinlər Araz çayınıkeçərək xilas olmuşdular.
Bu sadaladığımız məlumatlar Zəngilanın keçmişidir.Qarabağda olan bütün rayonlar kimi Zəngilan rayonunda daerməni qəsbkarları daşı daş üstə qoymamışlar. Rayonunmərkəzini və kəndlərini talan etmiş, evlərin kərpiclərinisökərək daşımışlar. Bundan əlavə, mədəni abidələrimiz dəerməni vandalizminə məruz qalmışdır. Cənab Prezidentinbildirdiyi kimi, "Köhnə Zəngilandan bir şey qalmayıb". Qeydedib ki, mənfur düşmən demək olar ki, bütün binalarıdağıdıb: "Bir neçə bina qalıb ki, orada hərbçilər yerləşirdi.Qalan bütün binaları, bütün kəndlərin binalarını birməqsədlə dağıtmışlar ki, biz buraya qayıtmayaq. Amma bizqayıtmışıq, şanlı Ordumuz düz bir il bundan əvvəlAzərbaycan bayrağını Zəngilanda qaldırdı və düşməni butorpaqlardan qovdu".
Sevidirici haldır ki, Zəngilan da Ali Baş Komandan cənabİlham Əliyevin müdrikliyi, uzaqgörənliyi və rəhbərliyi iləmüzəffər Azərbaycam Ordusu tərəfindən işğaldan azadedildi. Qəhrəman ogullarımız Qarabağımızın azad olunmasıyolunda şəhid oldular, qazi oldular. Bir azərbaycanlı kimiŞəhid oğullarımızın ruhu qarşısında baş əyir, ailələrinəsəbir, qazi qardaşlarımıza Allahdan şəfa diləyirəm. Bizonlara borcluyuq.
Bu gün artıq azad olunmuş Zəngilanda da tikinti-quruculuq işləri uğurla davam edir. İşğaldan azad edilmişərazilərdə kənd təsərrüfatı məhsullarının geniş istehsalı vəemalını təşkil etmək istiqamətində də lazımi işlər görülür.Kənd təsərrüfatı mütəxəssislərinin fikrinə görə, Qarabağtorpaqları öz münbitliyi və məhsuldarlığı ilə seçilir. Bu yoldada Zəngilanda işlər görülməsi nəzərdə tutulur. Yaxınzamanlarda Zəngilan Aeroportu istifadəyə veriləcək.
Ötən il aprelin 26-da Prezident İlham Əliyev Zəngilanrayonuna səfəri zamanı Ağalı kəndlərini əhatə edən birinci“Ağıllı kənd” layihəsinin təməlini qoydu. Bununla işğaldanazad olunmuş ərazilərdə müasir çağırışlara cavab verən vəbeynəlxalq standartlara əsaslanan yeni inkişaf modelininicrasına başlanıldı. Artıq Ağalı kəndinin sakinləri öz dogmayurdlarına qayıdıblar. Doğma kəndlərinə qayıtdıqdan sonraməşğulluğunu təmin etmək və sahibkarlıq fəaliyyətinəbaşlamalarına dəstək məqsədilə kənd sakinləri üçün təşkilolunmuş biznes təlimləri başa çatıb.
Növbəti mərhələdə isə həmin şəxslər özünüməşğulluqproqramı çərçivəsində avtoservis, inşaat, məişətavadanlıqları ustası, dərzi, bərbər, gözəllik salonu, unməmulatları istehsalı, ticarət və s. iqtisadi sahələr üzrəavadanlıqlarla təmin olunacaqlar. Həmçinin, kəndsakinlərinin işlə təminatı məqsədilə Ağalı kəndində fəaliyyətgöstərən dövlət müəssisələri və özəl şirkətlər müəyyənolunub, vakansiya tələbləri öyrənilib. Bundan sonravakansiyaların tələblərinə uyğun namizədlərin işlə təminatıhəyata keçiriləcək.
Ağalı kənd sakinlərinin peşə biliklərinin artırılması vəməşğulluq imkanlarının genişləndirilməsi məqsədilə növbətimərhələdə orada peşə hazırlığı kurslarının təşkili və“İşəgötürənlə birgə işçilərin əməkhaqqınınmaliyyələşdirilməsi” proqramı üzrə fəaliyyətin həyatakeçirilməsi hədəflənib.
Bu gün Azərbaycanın dünyada öz yeri, öz nüfuzu var.Regionda lider dövlət kimi qəbul edilən vətənimiz inkişafedən ölkə kimi dünyada da tanınır.  İnanırıq ki, Zəngilan dayenidən qurulacaq, müasir zəngin və abad diyaraçevriləcək.  Fikrət Quliyev
Suraxanı Rayon Yeni Suraxanı bələdiyyəsinin sədri