Hərbi qəniməti ŞƏXSİ MALI kimi istifadə etdi və... -
İTTİHAM VAR...
Yeni qərar bazarı silkələdi:
Azərbaycanda ət bahalaşacaq
Bu dərmanlarla bağlı qadağa ləğv edilir
Göygöl Suvarma Sistemləri İdarəsinin 1 milyon manatlıq tenderinin adı var, özü yox… -
İLGİNC FAKTLAR
Əfv Məsələləri Komissiyasının növbəti iclası keçirilib
Prezident İlham Əliyevin Moskvada Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putin ilə görüşü
Rusiya ilə Azərbaycan arasında əlaqələr möhkəmləndirilir
Prezident 2 fərman imzaladı
Bu ərazilərə DOLU düşəcək, YAĞIŞ yağacaq -
Sabahın HAVASI
Qadını benzinlə yandırdığı deyilən gənc vəzifəli şəxsin oğlu imiş
İlham Əliyev Sadır Japarovu qarşıladı
FOTOLAR
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başlayıb
Əvvəlki
Sonrakı
Kəmaləddin Heydərova məxsus olduğu deyilən 357 milyonluq şirkət məhkəmə qarşısında
18-04-2024, 19:45
Paşinyan istefa verir
1-04-2024, 15:01
Nardaran və Maştağada əməliyyat
– Müsəlman Birliyi Hərəkatının üzvü saxlanıldı / FOTO
16-03-2024, 14:33
VƏTƏNDAŞLARIN NƏZƏRİNƏ: Artıq üç uşağı olan şəxslər...
14-03-2024, 23:00
Neft bazarında çalxalanma: Bahalaşma Azərbaycan üçün nə vəd edir?
11-03-2024, 15:40
Axtarış...
Baş Səhifə
Prizma
Siyasət
Sosial
Gündəm
Problem
Müsahibə
Region
Təhlil
Hadisə
Kriminal
İqtisadiyyat
Araşdırma
Ölkə
MOSKVA VƏ ANKARA QAFQAZDA DA ORTAQLIQ QURA BİLƏCƏKLƏRMİ?
–Türkiyənin Qarabağ danışıqlarına cəlbi qaçılmaz reallığa çevrilir - TƏHLİL
Çətinər Çətin
“Habertürk”, Türkiyə, 12 oktyabr 2020-ci il
Qafqazın cənubundakı Dağlıq Qarabağ bölgəsində 1990-cı illərdə Azərbaycanla Ermənistan arasında başlayan münaqişə Qərb tərəfindən, demək olar ki, unudulmuşdu.
Bu iki ölkənin daimi düşmənçiliyi yekunda yeni bir müharibəyə çevrildi.
Aralarında Türkiyənin də yer aldığı geopolitik oyunçular bölgədə gedən prosesə indidən daxil olmuş durumdadırlar
.
Soyuq müharibədən sonra ABŞ-ın siyasi xəttini müəyyən edənlərdən biri olan
Zbiqnev Bzejinski
nin
“Böyük şahmat taxtası”
kitabında Azərbaycanı necə təsvir etdiyinə baxmaq yetərlidir. Bzejinski deyir:
“Azərbaycan, içində Xəzər hövzəsi və Orta Asiyanın zənginlikləri olan butulkanın həyati vacib əhəmiyyətli tıxacı sayıla bilər”
.
ATƏT tərəfindən yaradılan
“Minsk qrupu”
çərçivəsində Rusiya, ABŞ və Fransanın vasitəçilik etdiyi münaqişədə 1994-cü ildən, tam 26 ildən bu yana kövrək atəşkəs davam edirdi. Dövri olaraq düşmənçiliklərin təkrarlandığı bu günlərdə atəşkəs yenidən pozuldu. Hazırda bölgədə ATƏT-in müşahidəçisi yoxdur. ATƏT-in yalnız qonşu Gürcüstanda bir müşahidəçisi mövcuddur. Prosesi yalnız bir müşahidəçi ilə
“ciddiyə alan”
ATƏT-in məsələyə baxışı ortadadır…
27 sentyabrda yenidən başlayan savaş təhlükəlidir, çünki eyni vaxtda silahlanma, daxili siyasət və geopolitika ilə bağlı 3 müxtəlif tərəfi vardır
.
Ötən həftələrdə yaşanan gərginlik nəticəsində iyul ayında kiçik miqyaslı toqquşmalar baş verdi. Ermənistanın bölgədə haqq iddia etməyə davam etməsi və müzakirələrdə heç bir irəliləmə qeyd olunmaması, təbii olaraq, gərginliyi daha da artırdı.
Ermənistan Baş naziri
Nikol Paşinyan
bu həftənin əvvəlində
“Bild”
qəzetinə verdiyi müsahibəsində söylədi ki,
“Türkiyə, 100 illlik fasilədən sonra bölgəyə 1915-ci ildə Türkiyədə reallaşan erməni soyqırımını davam etdirmək üçün dönmüşdür”
.
Paşinyan israrla Türkiyəni bu savaşın içində göstərməyə çalışır.
Əslində, Ankara bu savaşda bir qardaş dövlət olaraq Azərbaycanı dəstəkləyir və təxribatları səbəbilə Ermənistanı qınayır. Prezident
Ərdoğan“Türkiyənin daima Azərbaycanın yanında olduğunu”
söylədi. Bu da başda Silahlı Pilotsuz Uçan Aparatlar (SPUA) olmaqla, hərbi sahədə məsləhətçilik anlamına gəlir. Türk ordusu bu SPUA-lar sayəsində Liviyadakı vətəndaş müharibəsində müəyyənedici bir təsirə sahib oldu.
Lakin
Türkiyə ilə Azərbaycanı bir araya gətirən səbəblərdən biri də geopolitik amildir
.
Bu çərçivədə, son zamanlarda bölgədə inanılmaz ittifaqlar quruldu
. Doğrusu, son illərdə Azərbaycanın silahlanmasında türk hərbi dəstəyindən daha önəmli olan ünsür İsraildən gələn silah təchizatı idi.
Azərbaycanın silah idxalında İsrailin payı 60%-dir. İsrailin bir müddətdir gərgin münasibətlərdə olduğu Türkiyə tərəfindən də dəstəklənən, əhalisi şiə olan dünyəvi bir dövlətə silah satması Qafqazdakı durumun nə qədər qarma-qarışıq olduğunu göstərir.
Şiə dövləti olan İran da bu duruma böyük bir şübhə ilə baxır
.
“Haaretz”
qəzeti İsrailin bu addımı atmasına səbəb kimi
Təl-Əvivin İrana yönəlik kəşfiyyat fəaliyyəti üçün Azərbaycanı arxa qapı olaraq açıq tutmaq istəməsi
ni göstərmişdir. Ayrıca, İsrail Azərbaycandan neft alır.
Neft qarşılığında silah verilməsi
təcrübədən çıxarılmış bir modeldir.
Durum belə olunca,
Cənubi Qafqazda İsrail, İran, Türkiyə və Rusiyanın maraqları toqquşur
.
Orta Şərqdə sürətli üsyanların baş verdiyi və iqtidarların dəyişdiyi bir dövrdə Moskva ilə Ankara strateji ortaqlıq yaratdılar. Buna baxmayaraq, çox vaxt bir-birilə rəqabət aparırlar. Bu, yaxın zamanlarda Şimali Suriya və Liviyada göründü, indi də Qafqazda görünməkdədir.
Lakin
Rusiya Qafqazda qeyri-adi rol oynayır
. Belə ki, Putin Orta Şərq və Ukraynada öz təsir zonasını qorumaq və ya genişləndirmək üçün bilərəkdən münaqişələri körüklədiyi halda, Qafqazda durum fərqlidir.
Moskva bu bölgədəki ixtilafın təhrik gücünün fərqindədir. Bu səbəblə, Putin təmkinli davranır. İxtilafı nəzarətdə saxlayır. Başqa cür hərəkət edə bilməz. Çünki Rusiyanın Ermənistanda, ən azı, 3500 hərbçisi və iki hərbi bazası var. Ayrıca, bu ölkə ilə hərbi ittifaqdadır. Moskva eyni zamanda Azərbaycana da silah satır. Rusiya Ermənistanı özünə sıx şəkildə bağlasa da, xammal zəngini olan Azərbaycanı da itirməməyə çalışır.
Putin
2018-ci ildə bir inqilabla hakimiyyətə gələn, Qərb tərəfdarı olan və xalqına demokratiya gətirəcəyini vəd edən
Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanla məsafəli münasibət saxlayır. Hətta “onun getməsini istəyir” desək, yanlış olmaz.
Rusiya Qərblə yaxınlaşan, ABŞ, Türkiyə və İsraillə yüksək səviyyədə münasibətlər quran Əliyevə də çox isti yanaşmır.
Hələlik görünən odur ki, Putin və qurd siyasətçi
Lavrov
tərəflər arasında atəşkəs elan edilməsi rolunu öz üzərlərinə götürmüşlər. Lakin
“atəşkəs”in pozulması ən çox Moskvanın işinə gəlir
. Çünki
Rusiya bu bölgədəki xaosu əsas göstərərək, yenidən bölgəyə yerləşə bilər və ya xaosu dərinləşdirərək, bölgədə Qarabağın müstəqilliyinin elan olunmasına zəmin hazırlaya bilər
.
Hər şeydən öncə, bu bölgənin başlıca enerji marşurutlarının kəsişdiyi Cənub Qafqazın qəlbində yerləşməsi onu önəmli mərkəz halına gətirir.
Avropa və Azərbaycanın gündəliyi isə Qarabağ bölgəsində italyanların “
Trentino-Alto Adige
”, avstriyalıların isə “
Südtirol
” adlandırdığı və Cənubi Tirol bölgəsində tətbiq olunan bir modelin həyata keçirilməsi üçün zəmin hazırlanması yönündədir
. Ancaq hələlik bu modelin necə tətbiq ediləcəyinə dair hazırlıqların görülüdüyü haqqında söhbət gedir.
Amerikanın geri çəkilməsinin və Avropanın yaşadığı parçalanmanın Türkiyəyə yol açdığı bu coğrafiyada Ankara tarixi bağlarından aldığı güclə prosesdə rol almaq istəyir.
Keçmişdə belə bir ixtilaf olduqda blok məntiqi ilə, ya da ABŞ-ın üstünlüyü ilə əngəllənirdi. Bu gün heç kimin mütləq nəzarəti təmin edə bilmədiyi bir halda,
bu ixtilaf vəkalət savaşı halına gəlmə riski ilə qarşı-qarşıyadır. Çünki meydanda PKK-çılar və diasporadan gətirilən əli silah tutan qruplar, yəni, nə desən vardır.
ABŞ-ın daxili gündəliyi ilə bağlı olaraq yaranan güc boşluğu Rusiyaya daha çox meydan açır
. Lakin 9 oktyabr gecəsi Moskvada atəşkəslə bağlı aparılan və saatlarla davam edən görüşdən sonra
Qafqazın “böyük qardaş”ı olan Putinin niyyətinin nə olduğu elə də çox anlaşılmadı. Bu anadək prosesin içində aktiv görünən Türkiyənin Qafqaz probleminin həllində kənarda qalması bölgəyə real bir həll gətirməyəcəkdir.
Tərcümə Strateq.az-ındır
Oxşar Xəbərlər
Kreml:"Rusiya məsuliyyətli həmsədr olaraq Dağlıq Qarabağla bağlı ölçülüb-biçilmiş mövqe tutmağa borcludur"
Britaniyalı nazir: “Qarabağ münaqişənin həlli hər iki tərəfdən çətin qərarlar və güzəştlər tələb edəcək”
Metyu Brayza: “Azərbaycan hökuməti məni və ailəmi terror təhdidlərindən qorudu”
“Yekun qərar Yerevan və Bakının əlindədir” - Rusiya səfiri
Xəbər lenti
Hərbi qəniməti ŞƏXSİ MALI kimi istifadə etdi və... -
İTTİHAM VAR...
"WhatsApp"dan hamını sevindirəcək YENİLİK: Artıq internet olmadan... +
FOTO
TƏCİLİ!
Fransa təyyarəsi Bakı hava limanında qəza enişi etdi
Yeni qərar bazarı silkələdi:
Azərbaycanda ət bahalaşacaq
Bu dərmanlarla bağlı qadağa ləğv edilir
Göygöl Suvarma Sistemləri İdarəsinin 1 milyon manatlıq tenderinin adı var, özü yox… -
İLGİNC FAKTLAR
Əfv Məsələləri Komissiyasının növbəti iclası keçirilib
Sabiq baş pediatr özünü güllələdi -
RƏSMİ AÇIQLAMA
Prezident İlham Əliyevin Moskvada Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putin ilə görüşü
Rusiya ilə Azərbaycan arasında əlaqələr möhkəmləndirilir
Prezident 2 fərman imzaladı
Bu ərazilərə DOLU düşəcək, YAĞIŞ yağacaq -
Sabahın HAVASI
Ayın 25 və 26-sı ilə bağlı
CİDDİ XƏBƏRDARLIQ
Qadını benzinlə yandırdığı deyilən gənc vəzifəli şəxsin oğlu imiş
İlham Əliyev Sadır Japarovu qarşıladı
FOTOLAR
Paytaxtın bu ərazilərində yeni parklar salınacaq -
2026-cı ildən...
45 yaşlı kişinin qaçırdığı qız ailəsinə qaytarıldı -
Yenilənib
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başlayıb
Görün Bayden 32 il əvvəl Azərbaycana hansı pisliyi edib -
Faktlar açıqlandı
Təhsildəki kütləvi repititorluq... -
Məktəblər NƏ İŞƏ YARAYIR?
Sabiq deputatın qardaşı oğlunun 350 min vergi borcu var -
Ramiz Mehdiyevin qohumudur
Vətən müharibəsi qazisi Türkiyədə öldü -
FOTO
"3 müəllimə tarix dərsini pozaraq sinifə daxil olub, övladımı təhqir və təhdid ediblər" -
ŞİKAYƏT / FOTO
Gürcüstandan idxal qadağası:
qoyun əti bahalaşacaq
Ermənistandan Rusiyaya növbəti rədd cavabı
Professorla Ali Attestasiya Komissiyası arasında nə baş verib?
Azərbaycanda polisə çağırılan kişi özünü öldürdü
Sarıməmmədov Pirallahının icra başçısı olmaq üçün hərəkətə keçib?.. -
İLGİNC İDDİALAR...
İcra Hakimiyyəti sabiq nazirdən 133 minə “BMW 520i” alır –
Bazardakı qiymətdən 17,5 min bahadır
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı XƏBƏRDARLIQ: -
Komissiya yaradılması təklif edildi
"Borrel Gürcüstanın daxili işlərinə qarışır, Aİ siyasətçiləri həyasız və yalançıdırlar" -
Gürcüstanın Baş naziri
Prezidentdən 4 kənd açıqlaması:
Müharibədən dərhal sonra...
Azərbaycanın xarici dövlət borcu açıqlandı
Onlar əfv olunmaq istəyir
Prezidentdən sülh sazişi ilə bağlı daha bir -
AÇIQLAMA
Qanda şəkəri salan meyvə
Məktəb direktoru 300 min manat mənimsədi
Həyət evi almaq istəyənlərə şad xəbər:
15-20 min manat ucuzlaşacaq
Azərbaycanda tütün məmulatlarının idxalı ilə bağlı qanuna yeni dəyişikliklər edildi
Ermənistan Qarabağ uğrunda heç vaxt müharibə etməyəcək -
Paşinyan
Dizləri bükülən Zaqatalanın Mübariz Əhmədzadə adlı QOCAMAN PROBLEMİ -
NƏ ZAMANA QƏDƏR?
SON DƏQİQƏ!
Azərbaycan və Ermənistan arasında delimitasiya prosesi başladı
Həbsdə olan jurnalistlər Prezidentə müraciət etdi -
ƏFV ÜÇÜN...
Məhkəmə Əvəz Zeynallı ilə bağlı QƏRAR VERDİ
Ramin Abdullayevin Gəncə sakinlərinə yaşatdığı Kərbəla müsibəti...
DAVAM EDİR...
Rayonlarda hava yağıntılı olub, şimşək çaxıb -
FAKTİKİ HAVA
Müəllimlərə şad xəbər
QOŞQAR TƏHMƏZLİNİN “PALMA YAĞI SEVGİSİ” –
Və sahibkarları qəfil yoxlamaq dərdi
Laçın sərhəd-buraxılış məntəqəsinin qurulmasından bir il ötür
Ərdoğanın İraqda imzaladığı sazişlərin Azərbaycana hansı təsirləri olacaq?
PRİZMA
Ənvər Börüsoyun adı gələndə…
MÜSAHİBƏ
1
2
3
4
5
6
Vahid Ələkbərovun keçmişi: "O, İdrisin cənazəsi ilə otaqda tək qaldı...."
- "Dedi ki, şalvarım cırıq olduğuna görə qalxıb oynaya bilmədim…”
Qatil əhmədləri elə televiziyaların belə proqramları yetişdirir...
-Müsahibə
Prezident İlham Əliyevin beynəlxalq media nümayəndələrinə verdiyi müsahibə
Prezident İlham Əliyevin “Euronews” televiziyasına verdiyi müsahibəsi
Zeynəb Xanlarovadan SƏRT SÖZLƏR:
"Sübut edin ki, demişəm uşaqpulu verilməsin, 50 ildir..." + VİDEO
Prezident İlham Əliyevin “Euronews” televiziyasına verdiyi müsahibə
TƏHLİL
"Rusiyanın bu ildən salamat çıxa biləcəyinə çox böyük şübhəm var" -
XAQANİ CƏFƏRLİ
SOSİAL
1
2
3
4
5
6
"WhatsApp"dan hamını sevindirəcək YENİLİK: Artıq internet olmadan... +
FOTO
Ayın 25 və 26-sı ilə bağlı
CİDDİ XƏBƏRDARLIQ
Paytaxtın bu ərazilərində yeni parklar salınacaq -
2026-cı ildən...
Qanda şəkəri salan meyvə
Həyət evi almaq istəyənlərə şad xəbər:
15-20 min manat ucuzlaşacaq
Müəllimlərə şad xəbər
{sape_links}{sape_article}