2023-cü il aprelin 23-də Azərbaycan Dövlət SərhədXidməti 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanata zidd olaraqErmənistandan Azərbaycan ərazisində olan qeyri-qanuni ermənisilahlı dəstələri üçün canlı qüvvə, silah-sursat, mina, eləcə dədigər hərbi təyinatlı vasitələrin daşınmasının qarşısının alınmasıməqsədilə və Ermənistan tərəfindən 22 aprel tarixində birtərəfliqaydada Azərbaycan ilə sərhəddə Laçın – Xankəndi yolunungirişində nəzarət buraxılış məntəqəsinin qurulmasına cavabolaraq aprelin 23-də Dövlət Sərhəd Xidmətinin bölmələritərəfindən Azərbaycanın suveren ərazilərində, Ermənistan iləsərhəddə, Laçın–Xankəndi yolunun başlanğıcında "Laçın" Nəzarət-Buraxılış Məntəqəsinin qurulduğunu bildirmişdir.

Həmin zaman Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində 10 mindən artıq Ermənistan silahlı qüvvələrinin birləşmələri vəqeyri-qanuni erməni silahlı dəstələri mövcud idi. Halbuki, üçtərəfli bəyanata əsasən Qarabağ ərazisindəki erməniyaraqlıları 3 il əvvəl tərksilah edilməli idilər. Azərbaycan işğalaməruz qalan tərəf olsa da Qarabağda baş verən gərginliyinaradan qaldırılması, azərbaycanlılarla ermənilərin birgəyaşayışını təmin edəcək reinteqrasiya prosesinin normal davametməsi və məsələnin ikitərəfli danışıqlar yolu ilə həllini tapmasıüçün 3 il müddətində əlindən gələni etdi. Təəssüf ki, Azərbaycanın humanist çağırışlarının əvəzində erməni silahlıqüvvələri sayını artırmaqla yeni silahlar alıb, təxribatlartörətməklə məşğul idilər. Vəziyyət o həddə çatmışdı ki,Qarabağda separatçılar müstəqillik iddialarından əl çəkmir, özlərinin oyuncaq “prezident”lərini seçir, qondarma “parlament”ləri adından Azərbaycan dövlətinin əleyhinə bəyanatlar verirdilər. Son bir neçə ayda Qarabağ bölgəsindəki Ermənistan silahlıqüvvələrinin birləşmələrinin fəallaşması müşahidə olunurdu. Azərbaycan Ordusunun mövqelərinin müxtəlif çaplı silahlardansistemli şəkildə atəşə tutulması, ərazilərimizin minalanmasınındavam etdirilməsi, döyüş mövqelərinin mühəndis cəhətdəntəkmilləşdirilməsi, eləcə də səngər və sığınacaqların sayınınartırılması gərginliyin artmasına səbəb olmuşdu.

Sentyabrın 19-da Azərbaycanın Qarabağ bölgəsindəkierməni silahlı qüvvələri bir sıra genişmiqyaslı hərbi təxribatlar vəterror hücumları törətdi. Erməni kəşfiyyat-diversiya qruplarıtərəfindən Əhmədbəyli–Füzuli–Şuşa avtomobil yolunda terror məqsədilə əvvəlcədən quraşdırılmış minaların partlamasınəticəsində mülki şəxslər, Daxili İşlər Nazirliyinin DaxiliQoşunlarının hərbi qulluqçuları şəhid oldu və yaralandı. Bununlayanaşı, ordumuzun bölmələri minaatanlardan və müxtəlif çaplıatıcı silahlardan atəşə tutuldu. Nəticədə, Azərbaycan Ordusununiki hərbi qulluqçusu yaralandı. Həmin gün AzərbaycanınQarabağ bölgəsində qanunsuz yerləşdirilmiş erməni silahlıqüvvələrinin növbəti terror aktı nəticəsində Ağdam və Şuşaşəhərlərində müvafiq olaraq iki mülki əməkdaş həlak oldu. Qeyri-qanuni erməni silahlı birləşmələrinin döyüş mövqelərinigücləndirməsi və bölmələrini yüksək döyüş hazırlığı səviyyəsinəgətirməsi Azərbaycan Ordusunun bölmələri tərəfindən təsbitedildi. Bütün bu təxribatların qarşısının alınması, üçtərəfliBəyanatın müddəalarının icrasının təmin olunması, AzərbaycanRespublikasının Konstitusiya quruluşunun bərpa edilməsiməqsədilə bölgədə lokal xarakterli antiterror tədbirlərinəbaşlanıldı.

Cəmi 23 saat 43 dəqiqə ərzində erməni separatçıları ağbayraq qaldırmağa məcbur oldular. Qarabağın ermənisakinlərinin nümayəndələrinin Rusiya sülhməramlı kontingentivasitəsilə müraciətini nəzərə alaraq, tam atəşkəs haqqındarazılaşma əldə olundu və 2023-cü il sentyabrın 20-də saat13:00-da lokal xarakterli antiterror tədbirləri dayandırıldı. Razılaşmaya əsasən, Azərbaycan Respublikasının Qarabağbölgəsində yerləşən Ermənistan silahlı qüvvələrinin birləşmələri, qeyri-qanuni erməni silahlı dəstələri silahı yerə qoymalı, döyüşmövqelərindən və hərbi postlardan çıxmalı və tam şəkildə tərk-silah olunmalıdır. 

Dəfələrlə Azərbaycan nümayəndələrilə görüşdən imtinaedən Qarabağda yaşayan erməni icmasının nümayəndələri birgünlük antiterror tədbirlərindən sonra Yevlax şəhərindəgörüşməyə məcbur oldular. Görüşdə Separatçı rejimin ləğvi, Qarabağda yaşayan erməni sakinlərin reinteqrasiya məsələlərimüzakirə edilib. Eyni zamanda, Qarabağın erməni əhalisinəAzərbaycanın təklif etdiyi reinteqrasiya şərtləri ilə tanış olmaq, regionda qalıb-qalmamaq barədə müstəqil qərar verməkimkanları yaradılmışdır. Sentyabrın 28-də Qarabağın separatçırejimin rəhbəri Samvel Şahramanyan qondarma rejimin ləğvi iləbağlı sənəd imzaladı. Beləliklə, 24 saatdan az müddətdə həyatakeçirilən antiterror tədbirləri nəticəsində Azərbaycan ərazisindəqanunsuz yerləşən Ermənistan ordusu təm şəkildə tərksilahedilərək, ölkəni tərk etdi. Qarabağda qeyri-qanuni xunta rejimiləğv edildi, separatçıların əsas rəhbərləri həbs edildi vəAzərbaycan öz dövlət suverenliyini tam təmin etdi.

Azərbaycanın Zəfər tarixi Xankəndi, Xocalı, Ağdərə, Xocavənd, Əsgəranda üçrəngli bayrağımızın yüksəldilməsi, ərazibütövlüyümüzün tam bərpası ilə yekunlaşdı.

2023-cü il noyabrın 8-də Xankəndi şəhərində Vətənmüharibəsində əldə edilən Zəfərin üçüncü ildönümünə həsrolunan təntənəli hərbi paradın keçirilməsi Qələbəmizinmöhtəşəm simvoluna çevrildi.

 İradə Bayramova

Suraxanı rayonu, 101 nömrəli tam orta  məktəbin  tarixmüəllimi 

Sozcu.info