Mehriban Əliyeva cüdoçu Hidayət Heydərovu təbrik edib -
FOTO
İlham Əliyev agentliklə bağlı fərman imzaladı
SOCAR-ın sabiq vitse-prezidentinin oğluna İLGİNC ittiham –
məhkəməni saymır, DNT testindən keçmir!
Azərbaycanın İrandakı Səfirliyi ilə bağlı
SON DƏQİQƏ açıqlaması
Naftalan Şəhər İcra Hakimiyyətinin
"YOLA" DÜZÜLƏN PULLARI…
Nizaminin icra başçısı YAŞILLIĞI MƏHV EDƏNLƏRLƏ ƏLBİRDİR? -
İTTİHAM VAR...
"DEYİRLƏR Kİ, İSTƏYİRSƏN, LAP SƏDDAM HÜSEYNƏ ŞİKAYƏT ELƏ..." -
Şabran sakini ADYQCS-nin yerli rəhbərliyindən şikayətçidir
Azərbaycanda bu deputatlar şantaj olunur:
“Erotik video” tələsi...
Prezidentə məlumat verən
VƏTƏNDAŞIN ƏMLAKI MƏHV EDİLDİ
Prezident İlham Əliyev İran səfirliyində
Prezident Laziz Kudratovu qəbul etdi
FOTO
Məzahir Piriyev bu vəzifəyə TƏYİN OLUNDU
Əvvəlki
Sonrakı
Bakıda bu tarixdə ən güclü geomaqnit qasırğası olacaq
- XƏBƏRDARLIQ
10-05-2024, 10:52
İlham Əliyev bu qanunu təsdiqlədi
1-05-2024, 15:56
Respublika Sanitariya – Karantin Mərkəzində əməliyyat keçirildi, rəhbər şəxslər saxlanıldı
30-04-2024, 14:08
Kəmaləddin Heydərova məxsus olduğu deyilən 357 milyonluq şirkət məhkəmə qarşısında
18-04-2024, 19:45
Paşinyan istefa verir
1-04-2024, 15:01
Axtarış...
Baş Səhifə
Prizma
Siyasət
Sosial
Gündəm
Problem
Müsahibə
Region
Təhlil
Hadisə
Kriminal
İqtisadiyyat
Araşdırma
Ölkə
HƏSRƏTİNDƏ OLDUĞUMUZ ZİRVƏYƏ QOVUŞDUQ! –
Azərbaycan əsgəri Şuşanın taleyini əbədilik həll edir!
Tarixçi alim, professor Cəmil Həsənli noyabrın 8-də müzəffər Azərbaycan Ordusunun 28 il yarımdan sonra erməni işğalından azad etdiyi Şuşa şəhərinin tarixindən, mənəvi, mədəni irsindən yazıb. "AzPolitika.info" məqaləni oxuculara təqdim edir:
Nəhayət, gözlənilən gün gəlib çatdı, gözlənilən xəbər ruhumuzu təzələdi. Şuşa azad edildi. Elimize, yurdumuza qovuşduq, evimizə döndük. 28 ildən çoxdur Azərbaycan xalqı bu günü gözləyirdi.
Şuşa azərbaycanlılar üçün kimlik məsələsidir, ruh məsələsidir. Ona görə Şuşa ilə bərabər milli ruhumuz da 28 ilin aşağılıq kompleksindən azad oldu. Azərbaycan xalqının milli kimlik təkamülündə Şuşanın özünəməxsus yeri var. Azərbaycan Ordusunun bu şəhər uğrunda apardığı müqəddəs savaş yalnız torpaq uğrunda, sənət və mədəniyyət beşiyi olan bir şəhər uğrunda deyil, milli şərəf və ləyaqət uğrunda, milli mənlik uğrunda ölüm-dirim savaşı idi.
Bu sərəf və ləyaqət savaşında, milli mənlik uğrunda mübarizədə Azərbaycan Ordusu tarixə yeni nümunələr verdi, Azərbaycan əsgəri milli ruhu təzələdi, millətin 28 ilin aşağılıq kompleksindən əyilmiş qəddi düzəldi.
Niyə millətimiz, xüsusilə gənclərimiz Şuşa üçün can verməyə hazır idi?
Çünki tariximizin, mədəniyyətimizin, ədəbiyyatımızın, məfkurəmizin, mənliyimizin, millət olaraq qürurumuzun bəlli bir hissəsi Şuşa ilə bağlıdır. Şuşa yalnız dağ zirvəsində yerləşmir, həm də üç əsrlik bir tarixi dövr ərzində Azərbaycan xalqının zirvəyə gedən yolu Şuşadan keçirdi.
28 ildən artıq idi ki, biz milli, mənəvi ehtiyaclar baxımından zirvə həsrətində idik. Bu gün həsrətində olduğumuz o zirvəyə qovuşmuşuq.
Uzun illər Dilsuz Mustafayevin bu misralarına Cavanşir Quliyevin bəstəsində və Akif İslamzadənin qəlbləri oxşayan ifasında deyildiyi kimi:
Bura Vətəndir,
Gülü bitəndir,
Əlim çatandır,
Ünüm yetəndir,
Bura Vətəndir!..
Bura Şuşadır,
Gözəl Şuşadır.
Üzmə gülünü,
Gülü qoşadır.
28 ildir gözəl Şuşanın qoşa gülünü düşmən üzmüşdü, xar olmuş yağı Xarı bülbülü bu gülə həsrət qoymuşdu.
Şuşanın məşhur Xarı bülbülü Qarabağın küllü həyatının cəh-cəh vuran səsi idi. 28 il idi ki, bu səs susmuşdu və adam təsəvvür edə bilmirdi ki, Xarı bülbül Şuşanın təbiətinə, tarixinə, ruhuna yad olan erməni boğazı ilə cəh-cəh vura bilərdi. Axı o səs telləri və tembrləri ermənilərdə yoxdur. Məhz, Şuşanın
“Qafqazın konservatoriyası”
adlandırılmasında Xarı bülbülün özünəməxsus təbii bir rolu və yeri vardır.
Bir qayda olaraq şəhərlər düzəngahlarda, dağlar qoynunda salınır. Şuşa dağların qoynunda yox, onun zirvəsində salınmışdı. Bir tərəfi qala olmaqla təbii istehkamların qoruduğu bu şəhər 1752-ci ildə yeni yaranan Qarabağ xanlığının mərkəzi, paytaxtı kimi Pənahəli xan tərəfindən salınmışdı. Onun hər daşı, şəhər ətrafında keşikçilik edən yalçın qayaları, yağı düşmənin üzünə bağlı olan sıldırım yolları azərbaycanlıların gen yaddaşına hopmuşdur. 28 ildir biz bu yaddaşı, yaddaşla yanaşı xatirəmizə əbədi həkk olunmuş Şuşanın təkrarsız təbii peyzajlarını da itirmişdik. Şuşanın azad olunması tək ərazi bütövlüyünün bərpası deyil, milli-mənəvi yaddaşın bərpasıdır.
Bu tarixi gündə Şuşanın qaynar həyatı, özünəməxsus təbiəti, “Kiçik Paris”i xatırladan şəhər mühitində
“Firəng Əhmədin”
çağdaşlaşma arzuları bir kino lenti kimi gözlərimizin önündən keçir.
Şuşada 17 məhəllə vardı:
Seyidli, Culfalar, Quyuluq, Çuxur məhəllə, Dörd çinar, Dördlər qurdu, Hacı Yusifli, Çöl qala, Qurdlar, Saatlı, Köçərli, Mamayı, Xoca Mərcanlı, Dəmirçilər, Hamamqabağı, Merdinli və Təzə məhəllə. Hər məhəllənin öz hamamı, öz məscidi və öz bulağı vardı. Şuşa Qalası, təkrarsız xan sarayları, Yuxarı və Aşağı Gövhər ağa məscidləri, xan qızı Natəvanın evi, Şuşa bazarı, daş döşənmiş küçələr boyunca ticarət dükanları şəhərə xüsusi gözəllik verirdi. Şəhər kənarındakı Cıdır düzü, çox məclislərə şahidlik etmiş İsa bulağı, qəlbləri oxşayan Turşsu yaylaqları, Qalanın qənşərində zümzümə vuran Daşaltı çayı Şuşa ilə təbii bir harmoniya yaradırdı.
Kimlər keçməyib Şuşanın daş döşənmiş küçələrindən? Kimlər içməyib İsa bulağının, Səkili bulağın, Şəmilin bulağının suyundan? Kimlər at çapmayıb Cıdır düzündə?...Qarabağın qəlbləri riqqətə gətirən Nəvvabın məclisindən, Mahmud ağanın guşəsindən, Məşədi Məlik Mənsurovun salonundan Sadıqcanın müşayiəti ilə kimlərin zəngulələri eşidilməyib? Muğam səhnələri ilə müşayiət edilən “Məclisi Fəramuşan”ın, “Məclisi Üns”ün şeir gecələrində kimlərin səsi, sözü qəlbləri fəth etməyib? Pənahəli xan, İbrahimxəlil xan, Molla Pənah Vaqif, Qasım bəy Zakir, Mirzə Adgözəl bəy, Xurşidbanu Natəvan, Mirzə Camal Cavanşir, Abdulla bəy Asi, Mir Möhsün Nəvvab, Hacı Hüsü, Məşədi İsi, Şahnaz Abbas, Bülbülcan, Fatma xanım Kəminə, Mirzə Sadıq (Sadıqcan), Nəcəfbəy Vəzirov, Haşım bəy Vəzirov, Kərim bəy Mehmandarov, Qəmər bəyim Şeyda, Mirzə Rəhim Fəna, Cabbar Qaryağdıoğlu, Keçəçi oğlu Məmməd, Xarrat Qulu, Kör Xəlfə, Məşədi Cəmil Əmirov, Əhməd bəy Ağaoğlu, Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, Firudin bəy Köçərli, İslam Abdullayev, Yusif Vəzir Cəmənzəminli, Ceyun və Üzeyir bəy qardaşları, Seyid Şuşinski, Bülbül, Zülfü Adgözəlov, Münəvvər xanım Rzayeva, Xan Şuşinski və daha kimlər-kimlər!
Şuşanın teatr şəhnələrində kimlərin əsərləri səhnəyə qoyulmayıb? Mirzə Fətəlinin "Hacı Qara"sı, "Müsyo Jordan və dərviş Məstəli şah"ı, "Xırs quldurbasan"ı, Əbdürrəhim bəyin “Dağılan tifaq”ı, Haşım bəy Vəzirovun quruluşunda Şekspirin “Otello”su Azərbaycanda ilk tamaşaçılarını məhz, Şuşada tapmışdı.
İlk təhsil ocaqları kimi mədrəsələr, 6 sinifli realnı məktəb və mətbəə fəaliyyət göstərirdi şəhərdə. Böyük və zəngin kitabxanısı vardı Şuşanın. Orada çoxlu nadir əlyazmalar saxlanılırdı. Azərbaycanın mədəniyyət mərkəzlərindən biri kimi Şuşada böyük xeyriyyəçilik ənənəsi vardı.
Bax, ermənilər bu milli və mədəni sərvəti bizim əlimizdən almaq, bizi onun yoxluğuna adaptasiya etmək niyyətində idilər. Şuşada kilsə tikməklə, hər qayaya bir xaç sancmaqla bizi bu milli-mədəni xəzinədən məhrum etmək istəyirdilər.
Bu gözəl və əsrarəngiz şəhəri özlərinin vizit kartına çevirmək arzusunda idilər. İstək və arzuları gözlərində qaldı. İşğaldan dərhal sonra Şuşa şəhərini erməniləşdirmək üçün intensiv işlərə başladılar, xarici erməni təşkilatlarını da içinə alan müxtəlif fondlar yaratdılar. Şuşanın tarixi Qala divarlarının üzərinə "Jraberd divarı" yamağı vurdular. Xarici ermənilər üçün burada erməni dili dərsləri təşkil etdilər, onları “vətən” adına cəlb etmək üçün İsa bulağı və Cıdır düzü ətrafında hotel kompleksi inşa etdilər, işğal nəticəsində ələ keçirdikləri şəhərdə ibadət yeri kimi kilsə tikdilər, şəhərdə milli erməni muzeyi yaratmağı planladılar, bir sıra Ermənistan universitetlərinin filiallarını Şuşada açdılar, özlərinə məxsus olmayan şəhərə tarixi-etnoqrafik ekspedisiyalar göndərdilər.
Hətta Ermənistan Nazirlər Komitəsi Şuşada “İran abidələrinin tədqiqi və nəşri” ilə bağlı həyasız bir qərar qəbul etdi. Bütün bu mədəniyyət təcavüzünü Nikol Paşınyan Cıdır düzündə “Köçəri” havasına yallı getməklə, İsa bulağında sərxoş olub yuxuya getməklə, qondarma “Artsaxın paytaxtını” Şuşaya köçürmək kimi sərsəm iddialarla, zurnaçıların müşayiəti ilə “Asma körpü” açmaqla daha da dərinləşdirdi. Və elə dərinləşdirdi ki, indi özü də həmin “Asma körpü”dən asılı vəziyyətdə qalıb.
Ən nəhayət, Şuşa azərbaycanlılar üçün
tarix məsələsidir,
o tarix ki, həmin tarixdə ermənilərə aid heç nə yoxdur. Şəhər müsəlman xanları tərəfindən salınıb, türk və müsəlmanlardan ibarət olan Qarabağ xanlığının paytaxtı olub, tarixin bütün mərhələlərində Şuşa türk-müsəlman mədəniyyətinin beşiyi olmaq funksiyasını saxlayıb, bu şəhərdə hətta xanlığın atributlarını özündə əks etdirən pul nişanları belə zərb edilib.
1843-cü ilin mayında
şəhərin gerbi qəbul ediləndə üzərində gerbin ikiyə bölünmüş qalxanları arasında alov dilimləri, aşağıda isə yaşıl çəmənlikdə yəhərlənmiş kürən at təsvir edilmişdi. Bu, Şuşada, Cıdır düzündə yarışa çıxan əfsanəvi Qarabağın cins atlarının bir simvolu idi. Elə bir simvol ki, onun erməniyə heç bir aidiyyəti yox idi.
Şuşa 1905, 1920 və 1992-ci illərdə ağır dağıntılara məruz qalıb, tarixin incisi olan bu şəhər yerlə yeksan edilib. Bu dağıntıların üçü də millətçi ermənilərin azğınlıqları ilə bağlıdır.
Azərbaycan xalqı Şuşanı qoruyub saxlamaq üçün böyük qurbanlar verib. 1992-ci ilin qanlı döyüşlərində
Milli Qəhrəman Ramiz Qəmbərov
başda olmaqla, bu müqəddəs şəhər üçün canlarından keçmiş vətən oğullarının ruhu şad olsun.
Bu gün Azərbaycan əsgəri öz qanı və canı hesabına Şuşanın yeni tarixini yazır, bu gün Azərbaycan Ordusu öz rəşadəti ilə Şuşanın yeni tarixini yaradır, bu gün Azərbaycan döyüşçüləri öz əzmkarlığı ilə Şuşanın taleyini həll edir. Həm də birdəfəlik, əbədilik!
Oxşar Xəbərlər
FÜZULİ ŞƏHƏRİ UĞRUNDA DÖYÜŞLƏR GEDİR! - Azərbaycan Ordusu hücum edir!
Qarabağın döyünən ürəyi ŞUŞA işğaldan azad edildi-
Şuşanın kosmosdan ən son görüntüsü
Xalq Şuşanın azad edilməsi xəbərini necə qarşılayıb?-
Xəbər lenti
Bakı metrosunda qorxulu anlar -
FOTO
Mehriban Əliyeva cüdoçu Hidayət Heydərovu təbrik edib -
FOTO
İlham Əliyev agentliklə bağlı fərman imzaladı
Bu rayonda məktəb və bağça bağlandı -
FOTO
SOCAR-ın sabiq vitse-prezidentinin oğluna İLGİNC ittiham –
məhkəməni saymır, DNT testindən keçmir!
Tərtərdə mina partladı -
Ölən var
Azərbaycanın İrandakı Səfirliyi ilə bağlı
SON DƏQİQƏ açıqlaması
Naftalan Şəhər İcra Hakimiyyətinin
"YOLA" DÜZÜLƏN PULLARI…
Nizaminin icra başçısı YAŞILLIĞI MƏHV EDƏNLƏRLƏ ƏLBİRDİR? -
İTTİHAM VAR...
"DEYİRLƏR Kİ, İSTƏYİRSƏN, LAP SƏDDAM HÜSEYNƏ ŞİKAYƏT ELƏ..." -
Şabran sakini ADYQCS-nin yerli rəhbərliyindən şikayətçidir
Azərbaycanda bu deputatlar şantaj olunur:
“Erotik video” tələsi...
Prezidentə məlumat verən
VƏTƏNDAŞIN ƏMLAKI MƏHV EDİLDİ
Cavanşir körpüsü söküldü -
FOTO
Pensiya alanlara
Məlumat
Prezident İlham Əliyev İran səfirliyində
Prezident Laziz Kudratovu qəbul etdi
FOTO
Məzahir Piriyev bu vəzifəyə TƏYİN OLUNDU
Vətəndaşların NƏZƏRİNƏ:
Bu ərazilərdə qaz olmayacaq
Rəisi ilə birgə helikopterdə olan imam qəzada sağ qalıbmış... -
DETALLAR
Qaradağda ağır qəza:
yaralılar var
Bu şəxslərin əməkhaqqına 50 faiz əlavə olunur -
RƏSMİ
Türkiyəli ekspert nöqtəni qoydu:
"Raketlə ..."
Ərdoğandan sülh sazişi ilə bağlı
MÜHÜM AÇIQLAMA
Gələn həftə 3 gün iş olmayacaq? -
RƏSMİ AÇIQLAMA
Prezident onları TƏLTİF ETDİ
İlham Əliyevin adından Lukaşenkonun şərəfinə dövlət ziyafəti verilir
Bakının tıxac probleminin həlli ilə bağlı -
Yenilik
Qusarda ağacların kəsilməsinə görə bələdiyyə sədri həbs edildi
Bakıda evi satan kirayənişin ölkədən qaçıb -
RƏSMİ
Sahil Babayev nazir olandan sonra pensiya yaşına çatıb pensiya ala bilməyənlərin sayı sürətlə artır
Polis polkovnikindən ŞOK İDDİA:
“Ağ çiçəyim” qəsdən yandırılıb!
Bakıda bu ərazilərdə torpağın sotu 500 min manata satılır
Sabah güclü külək əsəcək - xəbərdarlıq
XƏBƏRDARLIQ
Azərbaycanda əhalinin sayı açıqlandı
Rəqsanənin mülkləri barədə son qərar verildi
Oliqarx İsmayılovun oğlu atalıq testi -
DNT-dən keçməkdən yayındı – ŞOK GƏLİŞMƏ
“Ramiz Mehdiyevin kürəkəni özünü qanunlardan üstün bilir”
"İstehsal etdiyim məhsullarla bağlı mənfi fikir səsləndiriləcəyini gözləyirdim"
-İş adamı Fəxrəddin Fərhadov
Hərbçimiz vəfat etdi
Yanan obyektlərin sahəsi açıqlandı
İlham Əliyevdən güllələnən baş nazirlə bağlı PAYLAŞIM
FOTO
Roza Zərgərlinin geyimi gündəm oldu:
“Vecimə də deyil”
Gürcüstanda qanun çəkişməsi:
Prezidentin vetosu ləğv ediləcək?
Bakıda taksi fəaliyyəti ilə məşğul olan sürücülərə qarşı reyd keçirilib
Bakının məşhur hotelində 12 milyon manata mənzil satılır
İntim videolar çəkən polkovnik şikayətini geri götürdü
Saleh Məmmədovun TOPDAĞITMAZ SƏRVƏTİ... -
İlginc faktlar
Əlilliyin verilməsi qaydalarında mühüm dəyişiklik –
Deputat açıqladı
Nazir onu vəzifəsindən azad etdi
Məşhur aktrisa SAXLANILDI -
FOTO
PRİZMA
Şuşada genişmiqyaslı quruculuq işləri gedir
MÜSAHİBƏ
1
2
3
4
5
6
Vahid Ələkbərovun keçmişi: "O, İdrisin cənazəsi ilə otaqda tək qaldı...."
- "Dedi ki, şalvarım cırıq olduğuna görə qalxıb oynaya bilmədim…”
Qatil əhmədləri elə televiziyaların belə proqramları yetişdirir...
-Müsahibə
Prezident İlham Əliyevin beynəlxalq media nümayəndələrinə verdiyi müsahibə
Prezident İlham Əliyevin “Euronews” televiziyasına verdiyi müsahibəsi
Zeynəb Xanlarovadan SƏRT SÖZLƏR:
"Sübut edin ki, demişəm uşaqpulu verilməsin, 50 ildir..." + VİDEO
Prezident İlham Əliyevin “Euronews” televiziyasına verdiyi müsahibə
TƏHLİL
İvanişvilinin bəyanatının gizlinləri:
Gürcüstan sınaq qarşısında - TƏHLİL
SOSİAL
1
2
3
4
5
6
Bu rayonda məktəb və bağça bağlandı -
FOTO
Cavanşir körpüsü söküldü -
FOTO
Pensiya alanlara
Məlumat
Vətəndaşların NƏZƏRİNƏ:
Bu ərazilərdə qaz olmayacaq
Bu şəxslərin əməkhaqqına 50 faiz əlavə olunur -
RƏSMİ
Gələn həftə 3 gün iş olmayacaq? -
RƏSMİ AÇIQLAMA
{sape_links}{sape_article}