Keçən müddət ərzində bu yöndə gərəkli addımların atılması əvəzinə, təəssüf ki ölkədə hüquq və azadlıqların durumu daha da ağırlaşıb. Bütün nüfuzlu beynəlxalq hesabatlarda korrupsiyanın səviyyəsinə, insan hüquq və azadlıqlarının pozulmasına, qeyri-demokratik seçkilərə və siyasi məhbusların sayına görə Azərbaycan qeyri-azad ölkə kimi xarakterizə olunur.

Məsələ belədir ki, Aİ tərəfdaşlıq və əməkdaşlıq etmək istədiyi tərəflərə vahid hüquqi-siyasi standartlar təklif edir. Yerli qanunvericiliyin Aİ qanunvericiliyinə uyğunlaşdırılması üçün yerli hökumətlərə hərtərəfli dəstək göstərməyi də öz üzərinə götürür. Demokratiyaya, tərəqqiyə, firavanlığa və sabitliyə can atan istənilən cəmiyyət üçün bu fürsətlər əvəzolunmazdır.

Sadalanan tələblərin mahiyyətindən aydın görünür ki, bu prinsiplərin həyata keçməsindən ən çox qazanan sadə azərbaycanlılar ola bilərdi. Ancaq hökumət bu imkanı vətəndaşların üzünə bağlamaq yolunu tutub. Azərbaycan hökuməti qanunun aliliyinə, ifadə azadlığının təmin edilməsinə, genişmiqyaslı siyasi və iqtisadi islahatlara, vətəndaş cəmiyyətinin maneəsiz fəaliyyəti üçün əlverişli şərait yaratmağa, habelə bütün siyasi və vicdan məhbuslarını azad etməyə hazır olmadığını dəfələrlə nümayiş etdirib.

Münasibətlərdəki əsas problem ondadır ki, Azərbaycan iqtidarı Sazişlə üzərinə götürdüyü öhdəliklərin icrasından və Aİ-na inteqrasiyadan yayınır. Aİ ilə Assosiasiya Sazişini və Strateji Tərəfdaşlıq haqqında Sazişi imzalamaqdan imtina edir. Həmçinin, Helsinki Yekun Aktında, yeni Avropa üçün Paris Xartiyasında müəyyən olunan, Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında tərəfdaşlığın əsasını təşkil edən öhdəlikləri yerinə yetirmir. Belə şəraitdə hansısa müsbət əlaqələrdən danışmaq əbəsdir.

Nəsimi Məmmədli: "Azərbaycan hökumətinin öhdəliklərinə əməl etməməsinə passiv reaksiya verməklə cəmiyyətin Avrointeqrasiyaya inamını sarsıdır”.