Bank 10 manat aylıq dövriyyəsi olan şirkətə 20 milyon dollar kredit ayırıb? -
"Şlyapa Zahid"in məhkəməsi
İcra başçılarına QADAĞALAR qoyuldu
SON DƏQİQƏ:
Çimnaz Sultanova VƏFAT ETDİ
Eldar Əzizovun Elnur Çarçarovla şübhəli işbirliyi -
İLGİNC FAKTLAR
Fövqəladə vəziyyət və səfərbərlik haqqında qanunlara dəyişiklik edildi
300-dən çox məktəbdə telefon qadağan edildi -
RƏSMİ
Prezident sərəncam imzaladı
"Kontakt Home" AÇIQ DƏLƏDUZLUQLA MƏŞĞULDUR... -
Bunun başqa ADI YOXDUR...
Azərbaycan Ordusunun vəfat edən əsgəri ilə bağlı RƏSMİ AÇIQLAMA
Qazaxıstan Aktau qəzasının araşdırılması çərçivəsində Rusiya və Azərbaycana beynəlxalq istintaq sorğuları göndərib
Konfransa çağırılıb həbs edilən azərbaycanlı açıqlama yaydı
Hakim “14 milyon kimin cibindədir” soruşdu, arestant kürəkəni “Tahir Qədəşovun” cavabını verdi
Əvvəlki
Sonrakı
Yeni virus COVID-dən daha təhlükəlidir?
-VİDEO
12-01-2025, 15:28
Küçədə siqaret çəkənləri hansı cəza gözləyir?
-300 manat
11-01-2025, 19:35
“AZAL təyyarəsinə hücumu Ukrayna edib, günahkar odur, Rusiya isə "dost atəşi" həyata keçirib”
-Şok iddia
7-01-2025, 22:26
İlham Əliyev:
“Qara qutu”lar açılandan sonra bilinəcək ki...
29-12-2024, 15:22
Təyyarə qəzasını araşdıran beynəlxalq ekspertlərin təmsil etdiyi ölkə və qurumlar məlum olub
28-12-2024, 19:14
Axtarış...
Baş Səhifə
Prizma
Siyasət
Sosial
Gündəm
Problem
Müsahibə
Region
Təhlil
Hadisə
Kriminal
İqtisadiyyat
Araşdırma
Ölkə
“Qara xəbərlər”i media hansı formada təqdim etsin - peşəkarlar yol göstərir
Son günlər İmişlidəki məlum hadisə ilə bağlı həm sosial şəbəkədə, həm də peşəkar mediada, ayrı-ayrı platformalarda müzakirələr gedir. Lakin bir başqa müzakirə də ondan ibarətdir ki, bu cür məlumatlar mediada geniş şəkildə yayılmasın, verilməsin, müəyyən çərçivədə olsun. İctimai müzakirələrdə təklif olunur ki, media analoji xəbərləri senzura etsin. Bir qisim bu cür müzakirələri mediaya basqı kimi qiymətləndirir, digəri isə bunu normal yanaşma olduğunu qeyd edirlər.
Əslində müasir dünyada da tendensiya var ki, neqativ, xüsusən də intihar, zorlanma, avtoqəzalar kimi cəmiyyətin əhvalını korlayan, onu mənfi emosiyalarla yükləyən məlumatlar mediada o qədər də işıqlandırılmasın. Avropa mediası buna xeyli əməl edir, amma Azərbaycanda, əksinə, hadisənin ictimailəşdirilməsi, günlərlə müzakirə edilməsi dəbdir.
Qeyd edək ki, noyabrın 2-də MTRŞ sədri İsmət Səttarov bu məsələ ilə bağlı televiziya rəhbərlərini yığıb, diskussiya aparıb və bildirib ki, bu tip xəbərlərin çox verilməsi məqsədəuyğun deyil. Həmçinin qeyd edib ki, müxtəlif cinayət əməlləri ilə bağlı azyaşlıların kimliyini efirdə açıq şəkildə yayılması yanlışdır:
“Azərbaycan və ümumən digər ölkələrdə jurnalistlərin peşə etikası kodeksində bu məsələ açıq şəkildə əksini tapmışdır ki, uşaqlar cinsi istismara məruz qalıbsa, yaxud cinayət törədibsə, efirdə onların anonimliyi qorunmalı, proqramlarda hadisələr təqdim olunduqda şəxsi toxunulmazılıq ilə bağlı tələbələrə əməl olunmalıdır - üz göstərilməməli, ad və soyad dəyişdirilməli, zərərçəkənin tanınması və bununla da əlavə psixoloji təzyiqə məruz qalmaması üçün lazımi tədbirlər görülməlidir. Baş vermiş hadisənin ümumi və ya birtərəfli şərh olunması, zərərçəkmiş uşaqlardan müsahibə alınması, subyektiv fikir yürüdülməsi, hadisə ətrafında sosial şəbəkələrdə gedən müzakirələrin ümumölkə efirinə daşınması yolverilməzdir”.
Bəs medianın tanınmış simaları bu haqda nə düşünür?
Neqativ xəbərləri media ictimailəşdirsinmi? Məsələn, intihar, ağır avtoqəza, zorlama, sui-qəsd və s. bu tip informasiyalar medianın gündəmində aparıcı mövzu kimi olmalıdırmı?
“Yeni Müsavat” qəzetinin baş redaktoru Azər Ayxan məsələyə bu cür mövqe bildirdi:
“Neqativ xəbərlərin mətbuatda geniş yayılmasının qarşısını almaq mümkün deyil. Biz yazmasaq, sosial şəbəkələrdə müzakirə olunacaq, yayılacaq. Xəbəri gizlətmək, ört-basdır eləmək dövrü keçib. Mən jurnalist kimi, vətəndaş kimi intihar, avtoqəza, zorlama, sui-qəsd və s. bu tip informasiyaların çox yayılmasının əleyhinəyəm. Bəzi Avropa ölkələri məsələni həll edib. Media bu cür məlumatları ya vermir, ya da çox az yer ayırır. Bizim kimi manşetə daşımır, günlərlə dartışmır. Qərb mediası daha çox ”Oldu-bitdi!" prinsipi ilə işləyir. Azərbaycanda da buna təşəbbüslər olur, amma bizdə alınmır. Cəmiyyət olaraq neqativə, ağrı-acı yaşamağa meylliyik. Ürəyimiz gedir bəd xəbərdən ötrü. Toyda muğama qulaq asıb ağlayan cəmiyyətik. Xəstəxanadan çıxan kimi həkimin yazdığı resepti, qızdırmasını ölçən kimi termometrin şəklini feysbuka qoyub, ağlaşma quranlarla, özündən başqa kimsəni maraqlandırmayan məişət “dərdini” dəvə kimi minib üstümüzə sürənlərlə çətindir. Əksəriyyət neqativ xəbər istəyir, tələb edir. Kimsə deməsin ki, dərdimiz çoxdur, millətin günü ağır keçir və s. Əsla, onunla bağlı deyil. Bu, tarixdən gələn, millətin genetik kodu və yaşam tərzi ilə əlaqədardır. Savaşlara, dinlərə, folklora, tarixə, bu günə, hətta qəhrəmanlığa yanaşmada bu ağlaşma ənənəsinə sadiqliyi qoruyub saxlayırıq".
Azər Ayxan: “Neqativ xəbərləri gərəyindən artıq yaymaq pis əməllərin şüuraltı təbliğatına işləyir”
Azər Ayxan qeyd edib ki, neqativ məlumatların mətbuatda işıqlandırılması yönündə keçirilən diskussiyaları, müzakirələri media azadlığına qarşı addım adlandırmaq isə doğru yanaşma deyil: “Ya məlumatsızlıqdan irəli gəlir, ya qərəzdən. İctimai müzakirələr niyə media azadlığını pozmaq kimi qiymətləndirilsin? Tutaq ki, azyaşlı qızın atalığı tərəfindən zorlanmasını aidiyyəti qurumlar öz aralarında müzakirə etsə, həm yaranmış problemlə bağlı addımlar atsalar, həm də gələcəkdə bu halların qarşısının alınması üçün təkliflər hazırlasalar daha yaxşı olmazmı? İctimai basqı, sosial şəbəkə hay-küyü bəzən dövlət qurumlarını lazımi anda adekvat tədbirlər görməkdən yayındırır. Bu hadisə mənim, sənin, onun həyatını, gündəmini niyə işğal eləsin ki?! Hansısa valideynin ailəsi, övladları ilə maraqlanmaması, eyş-işrətə aludəçiliyi bu cür acı nəticələrə gətirib çıxarır. Ailələrin günahının, valideynlərin məsuliyyətsizliyinin altını sonda xalq olaraq hamı çəkir. Bir ailədə baş verən neqativ olayı cəmiyyətin, dövlətin ayağına yazmaq, bunu günlərlə müzakirə etmək əslində o cür halları şüuraltı təbliğ etməyə bərabərdir.
Avropa neqativ xəbərçilikdən həm də buna görə imtina edir ki, bunu yaymaq, günlərlə müzakirə etmək bilincaltı təbliğata gətirib çıxarır. Dəlinin yadına daş salır. Cəmiyyəti mənfi yüklü xəbərlərdən uzaq tutmaq lazımdır. Bu, insanları daha vacib mövzulardan, hədəflərdən yayındırır".
Qulu Məhərrəmli: “Media neqativ xəbərləri verə bilər, amma neqativ xəbərlərin üzərində siyasət qura bilməz”
Tanınmış media eksperti, professor Qulu Məhərrəmli isə qeyd etdi ki, media neqativ xəbərləri verə bilər, amma neqativ xəbərlərin üzərində siyasət qura bilməz:
“Çox təəssüf ki, bizim saytlarda neqativ xəbərlər həddindən artıq çoxdur. Kriminal, oğurluq, zorlama, zorakılıq və sairə. Müşahidə edirik ki, bütün media bunun üstündədir. Məsələn, media, xüsusən də ənənəvi medianın İmişlidə olan hadisəni bu qədər geniş yayması doğru deyil. Bu, psixi pozuntusu olan bir adamın törətdiyi davranış, cinayət hərəkətidir. Bunun ətrafında bu qədər hay-küy qaldırmaq yanlışdır. Çünki bu, yayılmış, xarakterik hadisə deyil. Elə hadisə var ki, onları işıqlandırmağımız daha çox ziyan verir nəinki işıqlandırmamaq. Ona görə də diqqətli, həssas olmalı, xəbərləri seçəndə peşəkar yanaşmalı, onları xeyli götür-qoy etməliyik.
Yəni tamamilə nöqsanların, neqativlərin üstündə siyasət qurmalı deyilik. Çox təəssüf ki, saytlar, digər media platformaları İP, oxucu toplamaq üçün bunlardan istifadə edir. Vaxtilə bizim özəl televiziyalar yalnız bununla bağlı verilişlər, müzakirələr aparırdılar ki, tamaşaçı auditoriyası toplasınlar. Bu cür yanaşma yanlışdır. Özünə hörmət edən media qurumu, sayt bu cür məlumatları verərkən çox diqqətli olmalıdır. Biz daha çox nəyin cəmiyyətə fayda, nəyin zərər verəcəyini dəqiq ölçüb-biçməliyik. Bunun üçün də peşəkarlıq, yaxşı redaktor intuisiyası olmalıdır. Ona görə də ictimai maraqlardan çıxış edən medianın peşəkar davranması çox önəmlidir".
Sosioloq Əhməd Qəşəmoğlu da qeyd etdi ki, informasiya ilə çox ehtiyatlı işləmək lazımdır:
“Çünki insanın davranışına təsir edən dörd mühüm amil var: şəxsi keyfiyyətlər, mühit, aldığı informasiya və üstünlük verdiyi dəyərlər. Beləliklə, informasiyanın bu cür yayılması elə mühitə, dəyərlərə, insanın şəxsi keyfiyyətlərinə də təsir edir. Çünki elə informasiyalar var ki, onlar insandakı neqativ xüsusiyyətləri bloklayır, onun inkişaf etməsinə imkan vermir, eləsi də var ki, əksinə. Ona görə də informasiya ilə işləmək mədəniyyəti sahəsində xeyli işlər görməliyik.
Əhməd Qəşəmoğlu: “İndi nə qədər atalığı olan qızlar qorxu içində yaşayır”
İndiki vaxtda aydındır ki, neqativ xarakterli informasiyaların cəmiyyətdə çoxalması birmənalı olaraq, heç bir şübhə etmədən cəmiyyətimizə pis təsir edir. İndi valeologiya adlı elm sahəsi inkişaf etməkdədir. Bu, informasiyaların, sözlərin, müxtəlif hərflərin ailədə, cəmiyyətdə yaratdığı energetikanı öyrənir. Bununla bağlı kifayət qədər maraqlı nəticələr var. Belə şeylər insanlara aldığı informasiyalara görə təsir edir, davranışlarında çox xoşagəlməyən təsiri olur. Əlbəttə ki, ölkədə hər psixologiyada insan var. Hər psixologiya da informasiyaları yalnız jurnalistlərin nəzərdə tutduğu demokratik dəyərlərə uyğun olaraq qəbul etmir. Müxtəlif şəkildə qəbul edir və bu da xoşagəlməz nəticələr yaradır.
Məlum olduğu kimi, İmişlidə çox axmaq bir hadisə baş verib. Bu, artıq bir nümunə kimi olacaq. Bəzən bununla bağlı araşdırmalar aparır, müzakirələr edirəm. İnsanlar deyir ki, belə şeyləri eşidəndə bu onlara pis təsir edir. İndi bu xəbəri eşidən azyaşlı qızlar evdə atalıqlarından qorxacaq. Nəinki qorxacaq, başqa gözlə baxa bilər və bu çox pisdir.
Ona görə də bir daha qeyd edirəm ki, belə hadisələri bu şəkildə hallandırmaq olmaz. Arzu edirəm ki, gələcəkdə Azərbaycan mühitində yeni bir mövzu gündəmə gətirək - informasiyadan istifadə mədəniyyəti".
Oxşar Xəbərlər
MTRŞ sədri televiziyaları tənqid edib
Azərbaycan mediası: mövcud reallıqlar və problemlər – Nə etməliyik? / I hissə
Əflatun Amaşov: Savadı olmayanlar da onlayn mediada meydan tapıblar
Azərbaycanda referendum təklif olunur
Xəbər lenti
Gəncədə tələbə sevdiyi qıza görə sirkə turşusu içib
Bank 10 manat aylıq dövriyyəsi olan şirkətə 20 milyon dollar kredit ayırıb? -
"Şlyapa Zahid"in məhkəməsi
İcra başçılarına QADAĞALAR qoyuldu
SON DƏQİQƏ:
Çimnaz Sultanova VƏFAT ETDİ
Eldar Əzizovun Elnur Çarçarovla şübhəli işbirliyi -
İLGİNC FAKTLAR
Fövqəladə vəziyyət və səfərbərlik haqqında qanunlara dəyişiklik edildi
300-dən çox məktəbdə telefon qadağan edildi -
RƏSMİ
Prezident sərəncam imzaladı
"Kontakt Home" AÇIQ DƏLƏDUZLUQLA MƏŞĞULDUR... -
Bunun başqa ADI YOXDUR...
Azərbaycan Ordusunun vəfat edən əsgəri ilə bağlı RƏSMİ AÇIQLAMA
Qazaxıstan Aktau qəzasının araşdırılması çərçivəsində Rusiya və Azərbaycana beynəlxalq istintaq sorğuları göndərib
Konfransa çağırılıb həbs edilən azərbaycanlı açıqlama yaydı
Hakim “14 milyon kimin cibindədir” soruşdu, arestant kürəkəni “Tahir Qədəşovun” cavabını verdi
COP29 könüllülərinə 1500 manat verilir
Prezident qəbul keçirdi
Artımlar təsdiqləndi:
bu şəxslərin də maaşları artırıldı
Cənubi Koreya tarixində ilk dəfə - Prezident həbs edildi
“Bəxtiyar Hacıyevlə bağlı qərara xarici müdaxilə qəbuledilməzdir” -
XIN
İstanbul-Moskva aviareysi təxirə salındı, sərnişinləri təyyarədən düşürdülər -
VİDEO
DYP əlverişsiz hava şəraiti ilə bağlı sürücülərə müraciət edib
Fevral ayından minimum pensiyalar bu qədər olacaq
Sabah Bakıya qar yağacaq? -
Milli Hidrometeorologiya Xidməti məlumat yaydı
Plastik cərrahlar efirlərə buraxılmayacaq
Kartdan karta ödəniş zamanı komissiya niyə çox çıxır? -
AÇIQLAMA
Bəzi rayonlarda işıq olmayacaq
Qar yağacaq, güclü külək əsəcək -
Sabahın HAVASI
CMS:
Saxlanılan Azərbaycan gəmilərinin buraxılmamasının səbəbi Eritreya dövləti ilə bağlıdır
Nazirlikdən plastik cərrahlara -
XƏBƏRDARLIQ
İtkin düşən tibb bacısı meşədə özünü asdı -
Azərbaycanda ŞOK
Prezident Əbu-Dabidə mühüm tədbirdə iştirak edir
Bələdiyyələrin birləşməsi ilə bağlı komissiyalar yaradılacaq
Bakıya gələn təyyarələr eniş edə bilmədi:
Gecə saatlarında
Tofiq İsmayılovun 1 milyonluq işdə adı hallanan oğlu niyə həbsdən buraxıldı?
Bu axşam Ermənistan ilə ABŞ arasında strateji əməkdaşlıq sazişi bağlanacaq -
Bayden hökumətinin son akkordları
Azərbaycanda dini icma üzvünə sui-qəsd hazırlayanlar saxlanıldı
Klinik Xəstəxanadakı ana ölümünün səbəbi -
AÇIQLANDI
Samir Şərifov daha bir vəzifəsini itirəcək
Diplomat Ramiz Vəliyevin həbsi təsdiqləndi -
FOTO
Qar yağacaq, güclü külək əsəcək -
Sabahın HAVASI
İlham Əliyev Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində -
FOTOLAR
General ekspertizadan imtina etdi -
Həbsdə qaldı
Prezident İlham Əliyev Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə işgüzar səfər etdi
YARIM MİLYON ƏMLAKI ƏHATƏ EDƏCƏK TƏKLİFLƏR -
Hər yaşayış məntəqəsi üçün spesifik şərtlər mövcuddur"
“15 min manat versəydim, işlə təmin olunardım” –
ŞƏHİD ÖVLADI
Təyyarə qəzaları buna görə çoxalıb? - TƏƏCCÜBLƏNDİRƏN MƏQAM
Samir Şərifovu Bayramovun qardaşı əvəzlədi
Gəncə sakinləri marşrut avtobusların sınıq-salxaq olmasından ŞİKAYƏTÇİDİR -
FOTO
Məktəb direktorundan TƏRBİYƏSİZLİK:
MÜƏLLİMLƏRİ TƏHQİR ETDİ - VIDEO
Mətanət İsgəndərli özündən çıxdı -
Halallıq...
Kaliforniya yanğınında ölənlərin sayı 24-ə çatdı
PRİZMA
Sülhə və qarşılıqlı əməkdaşlığa çağırış
MÜSAHİBƏ
1
2
3
4
5
6
Müxalifətin yeni parlamenti boykot cəhdləri hüquqi nəticə verməyəcək
44 günlük müharibədə ona görə qalib gəldik ki, Rusiya...
“Mən birlik layihələrinin könüllüsüyəm"
– CƏLAL QURBANOV
TƏCİLİ! Bakıda keçmiş məhkum üç polisi və bir mülki vətəndaşı öldürdü -
Rəsmi xəbər
Vahid Ələkbərovun keçmişi: "O, İdrisin cənazəsi ilə otaqda tək qaldı...."
- "Dedi ki, şalvarım cırıq olduğuna görə qalxıb oynaya bilmədim…”
Qatil əhmədləri elə televiziyaların belə proqramları yetişdirir...
-Müsahibə
TƏHLİL
Gürcüstanda 40 günlük etirazlar nəticə verəcək?
-Təhlil
SOSİAL
1
2
3
4
5
6
Gəncədə tələbə sevdiyi qıza görə sirkə turşusu içib
Artımlar təsdiqləndi:
bu şəxslərin də maaşları artırıldı
Fevral ayından minimum pensiyalar bu qədər olacaq
Sabah Bakıya qar yağacaq? -
Milli Hidrometeorologiya Xidməti məlumat yaydı
Bəzi rayonlarda işıq olmayacaq
Qar yağacaq, güclü külək əsəcək -
Sabahın HAVASI