Aytən Səfərova ilə bağlı yeni xəbər
Məmurlar ev bazarından çıxıb:
İLGİNC SƏBƏB
Beş ayda 67 milyon manat dövlət sifarişi verilmiş müəmmalı MMC-nin arxasında kimlər durur?
"MEŞƏ QULDURU" İLQAR QƏRİBOV DƏSTƏSİLƏ ƏHVƏ DÜŞMƏSİ ÜÇÜN 1000000 manat MÜKAFAT VƏD EDİB
Vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə edən məmur işdən qovuldu
Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsində TENDER-MENDER OYUNLARI -
ÖZBAŞINA QALIBLAR...
Tanınmış şəxs hava limanında ətir oğurlayarkən SAXLANILDI
FOTO
"Sühməramlılar bu tarixə qədər Qarabağı tam tərk edəcək”
Yevlaxın YARITMAZ BAŞÇISI... -
BU NƏDİ BELƏ?!
“Azəriqaz”da ƏCAİB-QƏRAİB İŞLƏR... -
AXI NİYƏ?!
İstirahət günü hava necə olacaq?
Bu tikinti materialları bahalaşacaq
Əvvəlki
Sonrakı
Kəmaləddin Heydərova məxsus olduğu deyilən 357 milyonluq şirkət məhkəmə qarşısında
18-04-2024, 19:45
Paşinyan istefa verir
1-04-2024, 15:01
Nardaran və Maştağada əməliyyat
– Müsəlman Birliyi Hərəkatının üzvü saxlanıldı / FOTO
16-03-2024, 14:33
VƏTƏNDAŞLARIN NƏZƏRİNƏ: Artıq üç uşağı olan şəxslər...
14-03-2024, 23:00
Neft bazarında çalxalanma: Bahalaşma Azərbaycan üçün nə vəd edir?
11-03-2024, 15:40
Axtarış...
Baş Səhifə
Prizma
Siyasət
Sosial
Gündəm
Problem
Müsahibə
Region
Təhlil
Hadisə
Kriminal
İqtisadiyyat
Araşdırma
Ölkə
ABŞ-Çin münasibətləri hara aparır - müharibəyə, yoxsa...? - TƏHLİL
Vaşinqton mövqelərini qorumaq üçün mümkün olan hər şeyi etməyə çalışır, Pekin isə qarşı tərəfi təxribatlarda suçlayaraq müvafiq cavabın veriləcəyini bildirir
“Qədim romalılar məğlubiyyətdən qorxmurdular. Roma da digər böyük imperiyalar kimi, müxtəlif döyüşlərdə uduzar, amma nəticədə, müharibədə qalib gələrdi. Əgər imperiya zərbənin qarşısını ala bilmirsə, o, artıq imperiya deyil”, - deyə Yuval Noah Harrari "Sapiens. Bəşəriyyətin Qısa Tarixi” kitabında yazır.
Şübhəsiz, bu gün dünya imperiyası adına layiq olan yeganə dövlət Amerika Birləşmiş Ştatlarıdır. Eks-prezident Cimmi Karterin milli təhlükəsizlik məsələləri üzrə köməkçisi olmuş Zbiqnev Bjezinski deyirdi ki, məhz Avrasiyaya nəzarət edən dövlət dünyaya hökmranlıq edir. ABŞ məlum terror hadisəsindən sonra İraq və Əfqanıstandakı rejimləri devirərək bu ölkələr üzərində nəzarəti ələ keçirmişdi. Bununla o, Avrasiyaya, nəticə etibarı ilə dünyaya hökmranlıq edən dövlətə çevrilmişdi. Amma ABŞ qoşunlarının bu yaxınlarda Əfqanıstandan çıxması, əslində, onun dünya imperiyası olması ilə bağlı suallar yaradıb. Artıq onunla rəqabət aparmaq iqtidarında olan fövqəldövlət var. Söhbət, əlbəttə ki, Çindən gedir...
Bəs ABŞ-ın yeni dünya imperiyası olmağa can atan Çinlə əlaqələri hansı istiqamətdə inkişaf edəcək? Adı çəkilən rəqabət iki dövlət arasında müharibəyə səbəb ola bilərmi?
ABŞ-la Çinin qəliz münasibətləri
Vaşinqtonla Pekin arasında əlaqələr son 40 ildə, yəni 1979-2020-ci illərdə enişli-yoxuşlu olub. Amma bu dönəmi iki dövlət arasında dayanıqlı iqtisadi inteqrasiya dövrü kimi də xarakterizə etmək olar. ABŞ-la Çin arasında iqtisadi əlaqələrin dərinliyi, əslində, dünya iqtisadiyyatının daha da qloballaşmasına və iki fövqəldövlət arasında sülhün güclənməsinə töhfə verib. Lakin Co Baydenin hakimiyyəti dövründə ABŞ-Çin münasibətləri qəlizləşməyə və Vaşinqtonla Pekin bir-birindən uzaqlaşmağa başlayıb. Çin artıq 1980-ci illərdəki kimi, ABŞ və müxtəlif ölkələrə yalnız tekstil məmulatları ixrac edən ölkə deyil. O, bu gün müxtəlif dövlətlərə yüksək texnologiyalar tədarük edir və fəal diplomatiya həyata keçirir. ABŞ rəhbərliyi isə regiondakı bu yeni reallığı başa düşmür və Çinlə konstruktiv münasibətlər qurmağa can atmır.
Cənubi Çin dənizində hökmranlıq savaşı
Bu günlərdə ABŞ-ın "Benfold” esminesi Çin hakimiyyətinin icazəsi olmadan Meydzi rifi yaxınlığında Cənubi Çin dənizinə daxil olub. Çin tərəfi ABŞ esminesini Cənub Çin dənizindən çıxarmaq məqsədilə həmin bölgəyə aviasiya və hərbi gəmilər göndərib.
Xatırladaq ki, Vaşinqtonla Çin arasında Meydzi rifi ətrafındakı 12 millik bölgə ilə bağlı fikir ayrılığı var. Əlbəttə ki, ABŞ-ın bu addımı Çinin qəzəbinə səbəb olub. Çinin “Global Times” nəşrində dərc edilən məqalədə ABŞ hərbi esminesinin mübahisəli bölgəyə daxil olması təxribatçı addım kimi xarakterizə edilib: "Çin ABŞ-ın bu addımına laqeyd yanaşa bilməz. Odur ki, rəsmi Pekin cavab tədbirləri həyata keçirməlidir. Vəziyyətin belə davam edəcəyi təqdirdə Cənubi Çin dənizində Çinlə ABŞ arasında hərbi toqquşma baş verəcək. Vaşinqton adı çəkilən dənizdə təhdid yaradan ən böyük dövlətdir. O, zamanla regiondakı sülhü məhv edə bilər”, - deyə məqalədə qeyd edilir.
Əlbəttə ki, Cənub Çin dənizində vəziyyətin gərginləşməsi tərəflər arasında müharibə təhdidini artırır. Bu, təxminedilməz hadisələrə səbəb ola bilər.
Telefon danışığı gərginliyi azalda biləcəkmi?
Doğrudur, bu yaxınlarda ABŞ prezidenti Co Bayden ilə Çin Xalq Respublikasının sədri Si Cinpin arasında telefon danışığı olub. Onlar ABŞ-Çin əlaqələri, iki dövlət arasında qarşılıqlı maraq doğuran məsələlər haqda fikir mübadiləsi aparıblar. Si Cinpin iki ölkə arasında ciddi çətinliklərlə əhatə olunmuş münasibətlərə yeni istiqamət verilməsinə çağırış edib. Co Bayden isə öz növbəsində Çin liderinə tərəflər arasında yarana biləcək anlaşılmazlıqlarla bağlı xəbərdarlıq edib.
Amma tərəflər arasında mübahisəli məsələlərin ciddi olduğunu nəzərə alsaq, yaxın gələcəkdə Vaşinqton ilə Pekin arasında əlaqələrin yeni istiqamətdə inkişaf edəcəyini və onlar arasında fikir ayrılıqlarının asanlıqla aradan qaldırılacağını söyləmək çox çətindir.
Dünya Qərblə Çin arasında
Böyük Britaniyanın nüfuzlu "The Economist” jurnalının sabiq redaktoru Bill Emmot hesab edir ki, hazırda ABŞ ilə Çin beynəlxalq məsələlərdə birgə hərəkət etmir: “Vaşinqtonla Pekin onlara lazım olan məqamlarda bir-biri ilə danışır”.
ABŞ-Çin əlaqələrində uçurumun yaşandığı dövrdə digər ölkələr bu iki fövqəldövlət arasında seçim etməli olacaq. B.Emmotun fikrincə, məsələn, Yaponiya və Böyük Britaniya yeganə əsas müttəfiq kimi adı çəkilən iki fövqəldövlətdən birini seçməyə məcbur qalacaq.
Beləliklə, yaxın gələcəkdə dünya ölkələrinin Qərblə Çin arasında seçim etməli olacağını söyləyə bilərik. Doğrudur, iki fövqəldövlətin rəqabətini yeni “soyuq müharibə” kimi xarakterizə etmək olmaz. Çünki bu gün onlar arasında ciddi iqtisadi inteqrasiya mövcuddur.
Bir sözlə, ABŞ-ın dünya imperiyası kimi rolunu necə qoruyacağını, Çinlə münasibətlərini hansı istiqamətə inkişaf etdirəcəyini və zərbələrin qarşısını necə alacağını zaman göstərəcək. ABŞ-ın məşhur dövlət xadimi Henri Kissincerin dediyi kimi, “böyük fövqəldövlətdən heç biri həmişəlik geri çəkilmir”.
Oxşar Xəbərlər
TÜRKİYƏ İSTƏNİLƏN HALDA “QARABAĞ MASASI”nda OLACAQ
Üçüncü Dünya müharibəsi harada başlayacaq? -
VAŞİNQTON ANKARANIN SƏBRİNİ TÜKƏDİB: PKK-YPG-yə görə ABŞ-Türkiyə müharibəsi ehtimalı yüksəkdir – Təhlil
Ərdoğan dünyaya mesaj verdi...
Xəbər lenti
Aytən Səfərova ilə bağlı yeni xəbər
Məmurlar ev bazarından çıxıb:
İLGİNC SƏBƏB
Beş ayda 67 milyon manat dövlət sifarişi verilmiş müəmmalı MMC-nin arxasında kimlər durur?
"MEŞƏ QULDURU" İLQAR QƏRİBOV DƏSTƏSİLƏ ƏHVƏ DÜŞMƏSİ ÜÇÜN 1000000 manat MÜKAFAT VƏD EDİB
Vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə edən məmur işdən qovuldu
10 yaş gəncləşdirir... -
Bu qidaların kollagenlə zəngin olduğunu çox az adam bilir
Sehrbazlıqla müstəmləkəçilik zehniyyəti uzun sürməz
Məşhur müğənninin qohumu sevgilisi tərəfindən ÖLDÜRÜLDÜ -
FOTO
Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsində TENDER-MENDER OYUNLARI -
ÖZBAŞINA QALIBLAR...
Tanınmış şəxs hava limanında ətir oğurlayarkən SAXLANILDI
FOTO
"Sühməramlılar bu tarixə qədər Qarabağı tam tərk edəcək”
Yevlaxın YARITMAZ BAŞÇISI... -
BU NƏDİ BELƏ?!
“Azəriqaz”da ƏCAİB-QƏRAİB İŞLƏR... -
AXI NİYƏ?!
Şuşadan ACI XƏBƏR GƏLDİ:
mina partladı - xəsarət alan var
İstirahət günü hava necə olacaq?
Azərbaycanda zərərlə işləyən zavod BAĞLANIR
Elnarə Abdullayeva dörd saatlıq toy üçün 14 min alıb?
Bu tikinti materialları bahalaşacaq
Azərbaycanı Mərkəzi Asiya ilə çoxəsrlik əməkdaşlıq, dostluq, qarşılıqlı fəaliyyət bağları birləşdirir
Azərbaycan və Mərkəzi Asiya ölkələri arasında münasibətlər inkişaf edir
Qırğız Respublikasının Prezidentinin ölkəmizə səfəri ikitərəfli əməkdaşlığı artırıb
Azərbaycan – Qırğızıstan münasibətləri yeni mərhələyə uğurla qədəm qoyub
Qırğızıstan Prezidenti Sadır Japarovun ölkəmizə səfəriçərçivəsində ümumilikdə 18 sənəd imzalanıb
Bakının 7 kilometrliyində evlər kütləvi satışa çıxarıldı -
SU QİYMƏTİNƏ...
COP29 beynəlxalq ictimaiyyətin Azərbaycana hörmət və dəstəyinin təzahürüdür
Prezident İlham Əliyevin ADA Universitetində keçirilən beynəlxalq forumda çıxışı
Azərbaycan dövləti Qafqaz regionunda önəmli dövlət olduğunu hər zaman bildirmişdir
Ordumuz döyüşə hazırolma vəziyyətinə gətirildi
Yaşıl həyat naminə Azərbaycanın mövqeyi sarsılmazdır
Abşeronda avtomobil qəzası olub, xəsarət alan var
Azərbaycan COP29-a ev sahibi kimi
Milli maraqlara söykənən siyasət
Ərdoğanın ABŞ-yə səfəri təxirə salındı
Nərimanovda “Yaşıl dünya ili”nə qarşı cinayət –
bələdiyyə sədri ağacları MƏHV ETDİ
SON DƏQİQƏ!
Ordumuzun bölmələri ehtiyat və təyinat rayonlarına çıxarıldı
"Belə bir xəstəyə 3-cü qrup əlillik dərəcəsi verirlər..." -
AXI NİYƏ?
Azərbaycanda qeyri-adi yol nişanı -
FOTO
“Paşinyanın sonu Saakaşvili kimi olacaq” -
ŞOK AÇIQLAMA
Əhmədin anasının yerinə o təyin edildi -
FOTO
Prezident BƏƏ naziri ilə görüşdü
FOTO
Nazim Quliyev yenidən həbs olundu
Bakıda qıza görə dava:
yeniyetmə bıçaqlandı
İşçiləri “Aquavita”nın əmək haqqı vermədiyini deyirlər -
GİLEY
İcra hakimiyyətləri prezidentin xüsusi nümayəndəliyi ilə əvəz OLUNUR? -
İLGİNC İDDİALAR...
Temperatur 32 dərəcəyə yüksələcək
İlham Əliyevdən sülh danışıqları ilə bağlı
MÜHÜM AÇIQLAMA
Həbsdə olan generalın cinayət işi:
Pulları kimə verib?
Şots:
"İndi sülh fürsəti çox yaxındır"
Naxçıvanda yüksək vəzifəyə TƏYİNAT
“SEVİNC ASLANOVA DEYİR Kİ, POLİSƏ MÜRACİƏT ETSƏNİZ, 1 QƏPİK DƏ VERMƏYƏCƏM” –
Prokuroluğun barəsində açıqlama yaydığı şirkət rəhbəri kimə arxayındır?
PRİZMA
Sehrbazlıqla müstəmləkəçilik zehniyyəti uzun sürməz
MÜSAHİBƏ
1
2
3
4
5
6
Vahid Ələkbərovun keçmişi: "O, İdrisin cənazəsi ilə otaqda tək qaldı...."
- "Dedi ki, şalvarım cırıq olduğuna görə qalxıb oynaya bilmədim…”
Qatil əhmədləri elə televiziyaların belə proqramları yetişdirir...
-Müsahibə
Prezident İlham Əliyevin beynəlxalq media nümayəndələrinə verdiyi müsahibə
Prezident İlham Əliyevin “Euronews” televiziyasına verdiyi müsahibəsi
Zeynəb Xanlarovadan SƏRT SÖZLƏR:
"Sübut edin ki, demişəm uşaqpulu verilməsin, 50 ildir..." + VİDEO
Prezident İlham Əliyevin “Euronews” televiziyasına verdiyi müsahibə
TƏHLİL
"Rusiyanın bu ildən salamat çıxa biləcəyinə çox böyük şübhəm var" -
XAQANİ CƏFƏRLİ
SOSİAL
1
2
3
4
5
6
10 yaş gəncləşdirir... -
Bu qidaların kollagenlə zəngin olduğunu çox az adam bilir
Azərbaycanda zərərlə işləyən zavod BAĞLANIR
Elnarə Abdullayeva dörd saatlıq toy üçün 14 min alıb?
Bakının 7 kilometrliyində evlər kütləvi satışa çıxarıldı -
SU QİYMƏTİNƏ...
Azərbaycanda qeyri-adi yol nişanı -
FOTO
Maaş və pensiyaların artırılması ilə bağlı açıqlama -
Mayın 15-dən...
{sape_links}{sape_article}