"Mən və övladlarım nə üçün əziyyət çəkməliyik?" -
QARABAĞ QAZİSİ RƏSMİ QURUMLARDAN ŞİKAYƏTÇİDİR
Azərbaycanda general vəfat etdi
Prezident niyə Berlinə Füzulidən uçdu? -
3 mesaj
Yeni Klinikada yoxlama: Saxlanılan var -
FOTO
“BİZƏ GÜLLƏ ATIRLAR, BAŞIMIZA OYUN AÇIRLAR” -
“AZƏRŞİN” ASC RƏHBƏRLİYİNİN QANUNSUZLUĞUNDAN ŞİKAYƏT VAR
İlk dəfə: Prezidentin təyyarəsi Füzulidən birbaşa Berlinə uçdu
FOTO
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Vidadi İsayev rayonu zibillik yuvasına çevirib -
Videofakt
SON DƏQİQƏ!
Sahir Rüstəmov vəzifəsindən AZAD EDİLDİ
Türkiyə Ermənistanla sərhədin açılması üçün şərt qoydu
İlham Əliyev Qırğızıstan Prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi -
FOTOLAR
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? -
AÇIQLAMA
Əvvəlki
Sonrakı
Kəmaləddin Heydərova məxsus olduğu deyilən 357 milyonluq şirkət məhkəmə qarşısında
18-04-2024, 19:45
Paşinyan istefa verir
1-04-2024, 15:01
Nardaran və Maştağada əməliyyat
– Müsəlman Birliyi Hərəkatının üzvü saxlanıldı / FOTO
16-03-2024, 14:33
VƏTƏNDAŞLARIN NƏZƏRİNƏ: Artıq üç uşağı olan şəxslər...
14-03-2024, 23:00
Neft bazarında çalxalanma: Bahalaşma Azərbaycan üçün nə vəd edir?
11-03-2024, 15:40
Axtarış...
Baş Səhifə
Prizma
Siyasət
Sosial
Gündəm
Problem
Müsahibə
Region
Təhlil
Hadisə
Kriminal
İqtisadiyyat
Araşdırma
Ölkə
İlqar İlkin:"Araz Əlizadənin bu özləm və duyğuları anlamayacağını bilsəm də...."
...Düz 74 il əvvəl uşaq yaddaşı ilə qaranlıq, qorxu və həyacan dolu bir gecədə tərk etdiyi Vətəninə həyacansız dönə bilməzdi. Uzun illərin həsrətini canına hopdurmuş uşaq yaddaşı və məhz həmin həyacanın yaratmış olduğu gərginlik səbəbindən idi ki, Gəncə hava limanında qonağı məndən əvvəl təcili yardım briqadası qarşılayırdı. Solmuş bənizindən, titrəyən yorğun əllərindən yaşını təxmin etmişdim; 80 yaşın üzərində, həyatın bütün çiləsindən keçmiş, üzündəki nuru və yaxşılıqla dolu məsum təbəssümünü itirməmiş...
...Nuru Paşanın komandanlığı altında 1918-ci ildə Azərbaycanın xilasına gələn Qafqaz İslam Ordusun könüllü əsgəri Hüseyn əfəndi də bəlkə eyni həyacanla gəlmişdi bu torpaqlara... Hüseyn əfəndini 100 il əvvəl bu torpaqlara gətirən sevgi, qan qardaşının xilası, qardaşlıq bağları idisə, onun oğlu İhsan Özkösəlini bu torpaqlara həm də bir nisgil, həsrət və uşaq yaddaşının kodlaşdırdığı bir xatirə gətirirdi. Bütün gecəni yol getdiyimdən üz-gözümdəki yorğunluğu aldırmadan onu Ağdaş rayonunun Xosrov kəndinə götürməyimi xahiş yox, məhz tələb edirdi. Bu kəndin yolumuzun üzərində olmadığını, ora getməyin çox çətin olduğunu bildirsəm də, üzündəki məsum ifadəni heç pozmadan "yadımda qalan balaca bir su arxı və yanında çinar ağacları vardı" - deyirdi.
Proqramdan kənara çıxa biməyəcəyimi, onun bir dahakı səfərində mütləq Xosrov kəndinə gedəcəyinə verdiyim zəmanət ilə işimi bitmiş sayırdım. Gülümsəyir, lakin gözlərinin içində nədən 74 il gözlədiyinin, bircə dəfə də bu torpaqlara gələ bilmədiyinin peşmançılığını gizlədə bilmirdi. Amma "protokol adamıydım" qaydalarımı pozamazdım, mənim işim hər kəslə duyğularını paylaşmaq yox, onları o duyğuları yaşaya biləcəkləri yerə götürmək idi. Və Gəncə İhsan Özkösəlinin atası Hüseyn əfəndinin ayaq basdığı torpaqlardan idi, bu duyğularla yalnızca baş-başa qalmaq onun haqqı idi. Lakin gördüyüm bir yuxu bütün qərarlarımı dəyişdirə bildi; yarımyapalaq kimsəsiz kənd evi, susuz baxçası və qurumuş ağacları ilə. Bütün bu cansız mənzərə öz müsafirini gözləyirdi, həm də elə bu gün. Odur ki, səhər tezdən İhsan amcanın gördüyüm ilk təbəssümlü üzünə, umud dolu erkyana bir vəd verdim; "Amca, qiyamət belə qopsa səni bu gün Xosrov kəndinə götürəcəm!".
Amma hələ də içimdə Xosrov kəndində kimsəsi olmayan, kimsənin tanımayacağı bu adamın nədən bu qədər ora getmək istədiyini anlayamamışdım; ta ki, tüklü çinarların kölgəsinə sərilmiş kiçik bir kəndə girincəyə qədər. "Bax, bax çinarlar nə qədər də böyümüş!" - bu İhsan amcanın uşaq yaddaşının açılan kodları idi.
"İhsan amca, parola söylə deyirəm, biz indi bu kənddə kimi axtarmalıyıq?" "Bir Sütün amca vardı!" - deyir, "bizə uşaqlıqda ceviz verərdi". Uşaq yaddaşıydı, xeyirxahlığı, yaxşılığı yazmışdı yaddaşına. Və bu torpaqlar yaddaşında yaxşı adamları ilə qalmışdı. O yaddaş idi onu bura gətirən demək. Sütun amcanın çoxdan, həm də lap coxdan Allahın rəhmətinə getdiyini eşidəndə sanki bu cavabı almağa tam hazır idi; bu vaxta Sütun amca qalmazdı ki...
"Bir də Mənövşə, Səkinə vardı" - deyir, "Alma bağlarına qənim kəsilərdik!". Sakit və yorğun səs ağızdan çıxar-çıxmaz kimsə Səkinə nənəyə xəbər götürür. Həsrət bu olmalı bəlkə də; bu qədər uzun, bu qədər müəmmalı, nə az, nə çox - düz 75 il. Kimsə kimisə tanımaz, üzünü-gözünü unudar, amma unuda bilməz, eləcə ağlının, ürəyinin bir köşəsində dərində, lap dərində saxlar. - "İhsan, sənmisin, İhsan?!" - səs sanki quyunun dibindən gəlir, yorgun, solgun gözlərin dərinliklərindəki umud yerində amma... "Nədən xəbərsiz getdiniz? Sizi gör nə vaxtdır gözləyirik!" - Səkinə nənənin titrəyən səsi hər kəsi için-için ağladır. Düz 75 ildir eyni həyətdən gecənin birində yoxa çıxmış uşaqlıq dostunu hələ də unutmamışdı Səkinə nənə, onu hələ də gözləyirdi...
Kiçik haşiyə. 1918-ci ilin mart ayında Azərbaycanda ermənilər kütləvi qırğınlar törədən zaman Nuru Paşanın komandanlığı altında Qafqaz İslam Ordusu Azərbaycana yardıma gəlir. Ordunun tərkibində könüllü olaraq Azərbaycana gələn Hüseyn əfəndi ermənilərlə savaşarkən ağır yaralanır və top mərmisi onun çənəsində böyük iz buraxır. Türk ordusu Azərbaycanı tərk edərkən Nuru Paşa Hüseyn əfəndinin savadlı adam olduğunu nəzərə alaraq, Azərbaycanda qalmasını xahiş edir. Bakıda təqib olunduğunu görən Hüseyn əfəndi Ağdaş rayonunun Xosrov kəndinə yerləşərək, burada evlənir. İki oğulu dünyaya gələn Hüseyn əfəndi mədrəsədə uşaqlara dərs verərək, ailəsini keçindirməyə çalışır. Lakin sovetlər bölgələrdə yerləşdikcə Hüseyn əfəndi də təqib olunmağa başlayır və həbs olunacağını bilən Hüseyn bəy bir gecə qəfildən ailəsini də götürərək, min bir əzabla Türkiyənin Qars vilayətinə köçür. Ailə Azərbaycanı tərk edərkən Hüseyn əfəndinin 9 və 6 yaşlı iki oğlu olur. Azərbaycanı 6 yaşında tərk edən İhsan, doğulduğu Xosrov kəndinə yalnız 74 ildən sonra gələ bilir.
...İhsan amcanı sonralar Azərbaycanda bir neçə dəfə qarşıladım. Azərbaycana üç dəfə dəldi. 85 yaşını başa vuran İhsan amca doğulduğu bu torpaqlara bir gün Azərbaycan vətəndaşı olaraq gəlməyi xəyal edir. Və bir də atası Hüseyn əfəndinin bu torpaqlar üçün savaşdığının sübutu olaraq onun atasına qazilik rütbəsinin verilməsini istəyir. Məncə o bizdən, bu torpaqlardan haqqı olanı istəyir əslində. Bu haqqı həm də 1918-ci ildə Bakının, Azərbaycanın erməni-bolşevik daşnaklarından xilas olmasında əməyi olan minlərlə Türk şəhidinə verməliyik. Onlar Azərbaycan yolunda şəhid və qazi olublar. Bu haqqı onlara tanımalıyıq. İhsan Özkösəli sadəcə bu torpaqlara bir qazinin övladı kimi ayaq basmaq istəyir. Çünki o gerçək bir qazinin övladıdı...
Xatırlatma. Bu yazı altı il əvvəl qələmə alınıb. Paylaşılan videoda
https://www.youtube.com/watch?v=qs4t5-Ff6m8&fbclid=IwAR2gLCYE9GKBqA8HqEm1J48G--qzEQvE0d1VZ1fv-8zxFy4JUVSV-CHuEw0
bir insan taleyi, Azərbaycan və Türk qardaşlığının, Qafqaz İslam Ordusunun bir əsgərinin acı taleyi, özləmi, dərin duyğuları yansıyır. 2013-cü ildə Azərbaycanlıların və digər Türkdilli Xalqların Əməkdaşlıq Mərkəzinin sədri İlham İsmayılovun dəvəti üzərinə və İstanbul Türkiyə-Azərbaycan Dərnəyinin başkanı Səfər Karakoyunlunun təşkilatçılığı ilə Azərbaycana 74 il sonra ayaq basan İhsan Özkösəlinin film kimi hekayəsini təkrar paylaşmaqda məqsədimiz onun bir xəbərdən narahat olmağıdır. Son günlər Araz Əlizadənin "Nuru Paşa və Qafqaz İslam Ordusunun Azərbaycana pul qarşılığında gəlməsi" fikri hər kəs kimi İhsan amcanı da haqlı olaraq dərindən sarsıdıb. İnsan amcanın özləmini, duyğularını, kədərini bir daha sərgiləmək istədim. Araz Əlizadənin bu özləm və duyğuları anlamayacağını bilsəm də....
İlqar İlkin,
"Birlik" jurnalının baş redaktoru,
ATXƏM-in icra katibi
Oxşar Xəbərlər
Qafqaz İslam Ordusu və Bakının qurtuluşu
Yevlaxda ana və 3 yaşlı oğlu kanala düşdü, uşaq öldü
“Nuru paşanın adının əbədiləşdirilməsi vəfa borcumuzdur” – İlham İsmayılovla MÜSAHİBƏ
Suriyada hava zərbələri İŞİD-ə qoşulan azərbaycanlı ailəni məhv etdi: 2 qadın, 6 uşaq...
Xəbər lenti
"Mən və övladlarım nə üçün əziyyət çəkməliyik?" -
QARABAĞ QAZİSİ RƏSMİ QURUMLARDAN ŞİKAYƏTÇİDİR
Azərbaycanda general vəfat etdi
Prezident niyə Berlinə Füzulidən uçdu? -
3 mesaj
Yeni Klinikada yoxlama: Saxlanılan var -
FOTO
Damla görün kiminlə evlənib
“BİZƏ GÜLLƏ ATIRLAR, BAŞIMIZA OYUN AÇIRLAR” -
“AZƏRŞİN” ASC RƏHBƏRLİYİNİN QANUNSUZLUĞUNDAN ŞİKAYƏT VAR
Küçədə benzin töküb sevgilisini yandırdı
İlk dəfə: Prezidentin təyyarəsi Füzulidən birbaşa Berlinə uçdu
FOTO
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Vidadi İsayev rayonu zibillik yuvasına çevirib -
Videofakt
Paltarlarınızı ağappaq edəcək ÜSUL
SON DƏQİQƏ!
Sahir Rüstəmov vəzifəsindən AZAD EDİLDİ
Kişi xəyanətini etiraf edən arvadını boğub öldürdü
Türkiyə Ermənistanla sərhədin açılması üçün şərt qoydu
İlham Əliyev Qırğızıstan Prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi -
FOTOLAR
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? -
AÇIQLAMA
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri birgə nahar ediblər
Azərbaycanın ilk ombudsmanı vəfat etdi
Xocalıda insan qalıqları aşkar edilib -
FOTO
Türkiyə vətəndaşını şantaj edən şəxs həbs edildi
Müdafiə nazirinin keçmiş müavininin 1 milyard rubl rüşvət aldığı deyilir
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır –
RƏQƏMLƏR
ŞAD XƏBƏR! Laçına yol açıldı...
İlham Əliyev quru sərhədinin açılması ilə bağlı danışıb
Prezident İlham Əliyevin uğurla keçən Moskva görüşü
Dostluq, əməkdaşlıq və qarşılıqlı təhlükəsizlik
Müstəqillik illərində Azərbaycan ilə Rusiya arasında əlaqələr daha da inkişaf edib
Rusiya və Azərbaycan münasibətlərinin inkişafı
Hərbi qəniməti ŞƏXSİ MALI kimi istifadə etdi və... -
İTTİHAM VAR...
"WhatsApp"dan hamını sevindirəcək YENİLİK: Artıq internet olmadan... +
FOTO
TƏCİLİ!
Fransa təyyarəsi Bakı hava limanında qəza enişi etdi
Yeni qərar bazarı silkələdi:
Azərbaycanda ət bahalaşacaq
Bu dərmanlarla bağlı qadağa ləğv edilir
Göygöl Suvarma Sistemləri İdarəsinin 1 milyon manatlıq tenderinin adı var, özü yox… -
İLGİNC FAKTLAR
Əfv Məsələləri Komissiyasının növbəti iclası keçirilib
Sabiq baş pediatr özünü güllələdi -
RƏSMİ AÇIQLAMA
Prezident İlham Əliyevin Moskvada Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putin ilə görüşü
Rusiya ilə Azərbaycan arasında əlaqələr möhkəmləndirilir
Prezident 2 fərman imzaladı
Bu ərazilərə DOLU düşəcək, YAĞIŞ yağacaq -
Sabahın HAVASI
Ayın 25 və 26-sı ilə bağlı
CİDDİ XƏBƏRDARLIQ
Qadını benzinlə yandırdığı deyilən gənc vəzifəli şəxsin oğlu imiş
İlham Əliyev Sadır Japarovu qarşıladı
FOTOLAR
Paytaxtın bu ərazilərində yeni parklar salınacaq -
2026-cı ildən...
45 yaşlı kişinin qaçırdığı qız ailəsinə qaytarıldı -
Yenilənib
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başlayıb
Görün Bayden 32 il əvvəl Azərbaycana hansı pisliyi edib -
Faktlar açıqlandı
Təhsildəki kütləvi repititorluq... -
Məktəblər NƏ İŞƏ YARAYIR?
Sabiq deputatın qardaşı oğlunun 350 min vergi borcu var -
Ramiz Mehdiyevin qohumudur
Vətən müharibəsi qazisi Türkiyədə öldü -
FOTO
PRİZMA
Ənvər Börüsoyun adı gələndə…
MÜSAHİBƏ
1
2
3
4
5
6
Vahid Ələkbərovun keçmişi: "O, İdrisin cənazəsi ilə otaqda tək qaldı...."
- "Dedi ki, şalvarım cırıq olduğuna görə qalxıb oynaya bilmədim…”
Qatil əhmədləri elə televiziyaların belə proqramları yetişdirir...
-Müsahibə
Prezident İlham Əliyevin beynəlxalq media nümayəndələrinə verdiyi müsahibə
Prezident İlham Əliyevin “Euronews” televiziyasına verdiyi müsahibəsi
Zeynəb Xanlarovadan SƏRT SÖZLƏR:
"Sübut edin ki, demişəm uşaqpulu verilməsin, 50 ildir..." + VİDEO
Prezident İlham Əliyevin “Euronews” televiziyasına verdiyi müsahibə
TƏHLİL
"Rusiyanın bu ildən salamat çıxa biləcəyinə çox böyük şübhəm var" -
XAQANİ CƏFƏRLİ
SOSİAL
1
2
3
4
5
6
Damla görün kiminlə evlənib
Paltarlarınızı ağappaq edəcək ÜSUL
Xocalıda insan qalıqları aşkar edilib -
FOTO
"WhatsApp"dan hamını sevindirəcək YENİLİK: Artıq internet olmadan... +
FOTO
Ayın 25 və 26-sı ilə bağlı
CİDDİ XƏBƏRDARLIQ
Paytaxtın bu ərazilərində yeni parklar salınacaq -
2026-cı ildən...
{sape_links}{sape_article}