15 iyun – Milli Qurtuluş Günü, Azərbaycan Respublikasının dövlətçilik tarixində dönüş nöqtəsi olan və ölkənin müstəqilliyinin qorunmasında, sabitliyin təmin olunmasında, milli birliyin bərpasında həlledici rol oynamış tarixi gündür. Bu tarix, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 1993-cü ildə xalqın israrlı tələbi ilə hakimiyyətə qayıdışı və Azərbaycan Respublikasının Ali Sovetinin sədri seçilməsi ilə bağlıdır.
1991-ci ildə dövlət müstəqilliyini bərpa etmiş Azərbaycan Respublikası, ilk illərdə ciddi siyasi, iqtisadi və hərbi böhranla üz-üzə qalmışdı. 1992–1993-cü illərdə ölkədə qeyri-sabitlik hökm sürür, dövlət institutları zəifləyir, Qarabağda erməni silahlı qüvvələrinin işğalçı əməliyyatları davam edirdi. 1993-cü ilin iyun ayında isə Gəncədə baş verən qiyam ölkədə vətəndaş qarşıdurması təhlükəsini reallaşdırdı. Mövcud hakimiyyət yaranmış böhranı idarə edə bilmədiyindən xalq, ölkənin yeganə xilası kimi Naxçıvanda fəaliyyət göstərən Heydər Əliyevin Bakıya dəvət edilməsini tələb etdi.
1993-cü il iyunun 9-da Heydər Əliyev Bakıya dəvət olundu. 15 iyun 1993-cü ildə isə o, Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri seçildi. Bu tarix Azərbaycanın sonrakı taleyində yeni bir mərhələnin başlanğıcı oldu. Heydər Əliyev ölkədə siyasi sabitlik yaratdı, dövlət institutlarını bərpa etdi və dövlət çevrilişi təhlükəsinin qarşısını aldı. Həmin dövrdə xalqın dəstəyi ilə sabitlik təmin olundu, vətəndaş müharibəsi təhlükəsi aradan qaldırıldı və ölkə parçalanmadan xilas edildi. Buna görə də 15 iyun tarixi sonradan Milli Məclisin qərarı ilə “Milli Qurtuluş Günü” elan edildi.
Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışı ilə ölkədə anarxiya və xaosun qarşısı alındı, siyasi sabitlik və idarəetmə bərpa edildi, ordu quruculuğu istiqamətində mühüm addımlar atıldı. Xarici siyasətdə balanslı və milli maraqlara əsaslanan xətt formalaşdı. Neft strategiyası hazırlanaraq 1994-cü ildə “Əsrin müqaviləsi” imzalandı. 1995-ci ildə ölkənin ilk Konstitusiyası qəbul olundu və hüquqi dövlət quruculuğu prosesinə start verildi. Bütün bu hadisələr Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin real məzmun kəsb etməsinə və möhkəmlənməsinə zəmin yaratdı.
Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin 1997-ci il 27 iyun tarixli qərarı ilə 15 iyun “Milli Qurtuluş Günü” kimi elan olundu. 1998-ci ildən etibarən bu tarix rəsmi dövlət bayramı kimi qeyd olunur. Hər il 15 iyun tarixində ölkədə dövlət qurumlarında, təhsil müəssisələrində, mədəniyyət ocaqlarında və ictimaiyyət arasında müxtəlif tədbirlər keçirilir.
15 İyun – Milli Qurtuluş Günü Azərbaycan xalqının dövlətçilik tarixində öz taleyinə sahib çıxmasının və siyasi müdrikliyinin təzahürüdür. Bu tarix təkcə bir liderin qayıdışı deyil, həm də milli ruhun, xalq birliyinin və müstəqilliyin qorunmasının simvoludur. Ulu Öndər Heydər Əliyevin söylədiyi kimi:“Azərbaycan dövlətçiliyinin xilası mənim həyatımın məqsədidir.”.
Cəmilə Novruzova
Suraxanı rayonu, C. Rəhimov adına 146 nömrəli tam orta məktəbin Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimi
Sozcu.info