"Belə bir xəstəyə 3-cü qrup əlillik dərəcəsi verirlər..." -
AXI NİYƏ?
“Paşinyanın sonu Saakaşvili kimi olacaq” -
ŞOK AÇIQLAMA
Əhmədin anasının yerinə o təyin edildi -
FOTO
Prezident BƏƏ naziri ilə görüşdü
FOTO
Nazim Quliyev yenidən həbs olundu
İşçiləri “Aquavita”nın əmək haqqı vermədiyini deyirlər -
GİLEY
İcra hakimiyyətləri prezidentin xüsusi nümayəndəliyi ilə əvəz OLUNUR? -
İLGİNC İDDİALAR...
Temperatur 32 dərəcəyə yüksələcək
İlham Əliyevdən sülh danışıqları ilə bağlı
MÜHÜM AÇIQLAMA
Həbsdə olan generalın cinayət işi:
Pulları kimə verib?
Şots:
"İndi sülh fürsəti çox yaxındır"
Naxçıvanda yüksək vəzifəyə TƏYİNAT
Əvvəlki
Sonrakı
Kəmaləddin Heydərova məxsus olduğu deyilən 357 milyonluq şirkət məhkəmə qarşısında
18-04-2024, 19:45
Paşinyan istefa verir
1-04-2024, 15:01
Nardaran və Maştağada əməliyyat
– Müsəlman Birliyi Hərəkatının üzvü saxlanıldı / FOTO
16-03-2024, 14:33
VƏTƏNDAŞLARIN NƏZƏRİNƏ: Artıq üç uşağı olan şəxslər...
14-03-2024, 23:00
Neft bazarında çalxalanma: Bahalaşma Azərbaycan üçün nə vəd edir?
11-03-2024, 15:40
Axtarış...
Baş Səhifə
Prizma
Siyasət
Sosial
Gündəm
Problem
Müsahibə
Region
Təhlil
Hadisə
Kriminal
İqtisadiyyat
Araşdırma
Ölkə
Azərbaycanda evi necə almaq olar?
Azərbaycanda mənzil problemi həm SSRİ dövründə, həm də müstəqillik dövründə aktual olub. Ötən əsrin 90-cı illərində ölkə vətəndaşları bu problemi əsasən xaricdə, əsasən Rusiyada qazandıqları pullar hesabına həll edirdilər və evi yalnız nağd ala bilirdilər. 2000-ci ildən sonra isə vəziyyət dəyişməyə başladı. Mənzilə sahib olmaq üçün həm dövlətin, həm də özəl sektorun müxtəlif mexanizmləri ortaya çıxdı. İndi ev almaq üçün mənzilin dəyərini tam ödəmək lazım deyil. 20-30 % ilkin ödənişin olması kifayət edir. Qalan məbləği isə 5 ildən 30 ilə qədər ödəmək mümkündür.
Dövlət xətti ilə ipoteka krediti
Azərbaycanda ev almaq üçün ən sərfəli mexanizm dövlət xətti ilə ipoteka kreditidir. Bu növ kreditlər ölkədə 2006-cı ildən verilir və bu günə qədər dövlət 35,6 min mənzilin alınmasına 1,9 milyard manatdan çox borc verib. İpoteka kreditləri adi və sosial olmaqla 2 cür verilir. Onların fərqi maksimal məbləğində, müdətində və illik faiz dərəcəsindədir. Yəni, əhalinin güzəştli təbəqəsinə maksimum 100 min manat, güzəştsiz təbəqəsinə maksimum 150 min manat kredit ayrılır. Maksimal müddət müvafiq olaraq 30 il və 25 il, illik faizin yuxarı həddi isə müvafiq olaraq 4 % və 8 %-dir. İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunda deyirlər ki, MDB ölkələri ilə müqayisədə Azərbaycanda vətəndaşlar üçün ən əlverişli ipoteka krediti şərtləri tətbiq olunur. Məsələn, Rusiyada ipoteka kreditlərinin illik faiz dərəcəsi 6 %-dən , Qazaxıstanda isə 13 %-dən başlayır.
Dövlət xətti ilə ipoteka kreditlərindən söz düşmüşkən, bu kreditlərin sosial növü həm də Mənzil İnşaatı Dövlət Agentliyinin (MİDA) satdığı və "Sosial ev" kimi tanınan mənzilləri almaq üçün verilir. Belə mənzillərin adi mənzillərdən fərqi qiymətinin 5-10 % aşağı olmasındadır.
Bankların öz vəsaitləri ilə ipoteka krediti
Azərbaycanda dövlətin ipoteka krediti mexanizminin uğurlu olduğundan ölkədəki kommersiya bankları öz vəsaitləri hesabına da ipoteka krediti verməyə maraq göstərirlər. Amma bu məhsul 26 bankdan cəmi 5-də mövcuddur və onun illik faiz dərəcəsi dövlət ipotekası ilə müqayisədə nisbətən yüksəkdir - 9-15 % arasında dəyişir. Kommersiya şərtləri ilə ipoteka kreditlərininin maksimal məbləği də yüksəkdir və bəzi banklarda bir neçə yüz min manata qədər verilir. Maksimal müddət isə 25 ilə qədər ola bilər.
Tikinti şirkətlərinin daxili kreditləri
Azərbaycanda mənzil almaq üçün bankdan ipoteka krediti götürməmək də olar. Belə ki, ölkədəki tikinti şirkətləri mənzillərinə müştəri tapmaq üçün daxili kredit mexanizmi tətbiq edirlər. Bu növ kreditlər orta hesabla illik 10 %-lə, maksimum 20 il müddətinə verilir. Məbləğə isə adətən məhdudiyyət olmur.
Kirayə mənzil
Azərbaycanda evə sahib olmaq üçün dövlətin daha bir mexanizmi isə kirayə mənzildir. Belə ki, İpotela və Kredit Zəmanət Fondunun balansında olan mənzillərdə 24 il kirayə qalmaq, sonda isə həmin evlərə sahib olmaq mümkündür. Bu zaman mənzilin yekun dəyərinin 4 %-i (1 illik kirayə haqqı) bəri başdan ödənilməlidir. İpoteka kreditlərindən fərqli olaraq burada vətəndaş yalnız Fondun təklif etdiyi mənzillər arasında seçim edə bilir, yəni istədiyi evdə kirayə qalmaqla onun sahibi olmaq imkanı yoxdur. Bundan başqa, həmin mənzil yalnız kirayə müddəti başa çatdıqdan sonra kirayəçinin mülkiyyətinə keçir, yəni dərhal adına çıxarış verilmir.
"Mexanizmlərin imkanları məhduddur"
İqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov deyir ki, Azərbaycanda mənzil almaq üçün tətbiq olunan mexanizmlərin imkanları genişləndirilməlidir: "Hələ 2016-cı ildə hökümət bəyan edirdi ki, il ərzində ölkədə 30 min yeni mənzilə tələb yaranır. Müstəqil qiymətləndirmələrə görə isə, bu tələb daha böyükdür. Belə ki, ölkədə hər il qurulan ailələrin 70-80 %-nin mənzil problemi var. Bunun üzərinə urbanizasiya və daxili miqrasiyanın təsriləri altında yaranan tələbi də gəlsək rəqəm 60 minin üzərinə çıxır. Fond isə indiyə qədər 36 minə yaxın ipoteka krediti verib.
Digər vacib məsələ ilkin ödənişlə bağlıdır. Hal-hazırda ipoteka kreditləşməsinə dair qaydalara əsasən, ilkin ödənişə tələbin minimum həddi ipoteka kreditlərində 15 %, güzəştli ipoteka kreditlərində isə 10 % müəyyən olunub. Bundan banklar istifadə edərək həm adi, həm də güzəştli ipoteka kreditləri üzrə mənzilin dəyərinin minimum 30 %-i qədər ilkin ödəniş tələb edir. Daha az ilkin ödəniş tələb edənlər isə bunu dövlət zəmanəti ilə edirlər. Burada "maksimum" ifadəsinin saxlamaq şərti ilə ilkin ödənişlər üzrə faizləri 15-20 % həddində korrektə etmək olardı.
Bundan başqa, 2005-2014-cü illərdə ipoteka kreditlərinin illik faiz dərəcəsi cəlbedici görünə bilərdi. O zaman daşınmaz əmlakın qiyməti sürətlə artırdı. Bu dollarla ifadədə belə idi. Nəticədə mənzil üçün 10-12 % ödədiyiniz əlavə vəsait əmlakın qiymətinin artım tempi ilə müqayisədə daha aşağı olurdu. İndi vəziyyət fərqlidir. Daşınmaz əmlak bazarında qiymətlərin artım tempi aşağıdır, bəzi hallarda isə ucuzlaşma müşahidə olunur. Bunu nəzərə alaraq faizlərin aşağı salınması kreditlərin cəlbediciliyini artıracaq vacib amildir".
"Kirayə mənzil mexanizminin təkmilləşməsi yaxşı olardı"
R.Həsənov Azərbaycanda kirayə mənzil mexanizminin də uğurlu olmaması qənaətindədir: O hesab edir ki, kirayəyə verilən mənzillər çox bahadır. "Bunu mənzillərin ilkin bazardan əldə olunması ilə izah edirlər. Bəs həmin mənzilləri təkrar bazardan bir qədər ucuz almaq mümkün deyilmi? Bundan başqa, vətəndaşın mənzil seçmək hüququ belə yoxdur. Bu istiqamətdə bir sıra dəyişikliklər həyata keçirilməlidir. İlk növbədə mənzil alan onu seçmək hüququna malik olmalı, ipotekada olduğu kimi mənzili gedib özü tapmalıdır. Fond isə sadəcə onun parametrlərini müəyyən etməlidir. Mənzilin yerini seçməklə şəxs həm də öz yol nəqliyyat və digər xərclərini optimallaşdıra bilər. Həmin vəsaiti kirayə üzrə aylıq ödənişə yönəltməklə maliyyə yükünü xeyli azalda bilər. Eyni zamanda mərkəzdən kənarda olmaq şərti ilə kirayə verilən mənzilin sahəsi 100 kvadrat metri keçməməlidir”.
"Mövcud mexanizmlər uğurludur"
Əmlak məsələləri üzrə ekspert Elnur Fərzəliyev isə əksinə, mənzil almaq üçün mövcud mexanizmlərin uğurlu olması qənaətindədir. O, xüsusilə kirayə mənzil mexanizminin əlində pulu az olanlar üçün münasib olduğunu düşünür: “Azərbaycanda evlərin qiyməti kifayət qədər yüksəkdir, odur ki, hər kəs nağd ödəniş edib ev ala bilmir. Hətta əlindəki pulla ilkin ödəniş edib, ipoteka krediti ilə ev ala bilməyənlər də var. Özəl sektor isə 40-50 % ilkin ödəniş tələb edir, sonra isə ayda bir neçə min manat ödəmək lazım gəlir. Məhz buna görə orta gəlirli insanlar üçün kirayə mənzil mexanizmi evə sahib olmaq üçün ən yaxşı vasitədir.
Kirayəyə təklif olunan mənzillərin qiymətlərinə baxsaq görərik ki, satışda olan yeni mənzillərin qiymətləri ilə müqayisədə 20 % aşağıdır. Özü də İpoteka və Kredit Zəmanət Fondu 2013-cü ildən sonra tikilmiş binalardakı mənzilləri balansına daxil edib. Üstəlik mənzillər tam təmirli olduğu üçün, ən azı 10 il təmir etmədən rahat yaşamaq olar. Mənzillərə mülkiyyət hüququ verilir və ən əsası onlar sığortalanır. Layihənin sosial xarakterli olmasına dəlalət edən digər məqam ondan ibarətdir ki, il ərzində daşınmaz əmlak bazarında qiymət artımına baxmayaq keçən il təklif olunan mənzil üçün müəyyən olunan qiymətlər bu il də dəyişməz qalır. Qeyd olunanların nəticəsidir ki, mexanizm işə düşəndən cəmi bir il ərzində onun vasitəsilə 1 000 ailənin mənzil problemi həll olunub".
Oxşar Xəbərlər
Azərbaycanda 1 otaqlı mənzillər 130 manata satışa çıxarıldı
Bakıda niyə ev ala bilmirik? Fantastik rəqəmlər və tələblər...
Bakıda güzəştli mənzilləri necə və neçəyə almaq olar? –ARAŞDIRMA + VİDEO
Avropada evi ipoteka krediti ilə necə almaq olar? - ŞƏRTLƏR
Xəbər lenti
"Belə bir xəstəyə 3-cü qrup əlillik dərəcəsi verirlər..." -
AXI NİYƏ?
Azərbaycanda qeyri-adi yol nişanı -
FOTO
“Paşinyanın sonu Saakaşvili kimi olacaq” -
ŞOK AÇIQLAMA
Əhmədin anasının yerinə o təyin edildi -
FOTO
Prezident BƏƏ naziri ilə görüşdü
FOTO
Nazim Quliyev yenidən həbs olundu
Bakıda qıza görə dava:
yeniyetmə bıçaqlandı
İşçiləri “Aquavita”nın əmək haqqı vermədiyini deyirlər -
GİLEY
İcra hakimiyyətləri prezidentin xüsusi nümayəndəliyi ilə əvəz OLUNUR? -
İLGİNC İDDİALAR...
Temperatur 32 dərəcəyə yüksələcək
İlham Əliyevdən sülh danışıqları ilə bağlı
MÜHÜM AÇIQLAMA
Həbsdə olan generalın cinayət işi:
Pulları kimə verib?
Şots:
"İndi sülh fürsəti çox yaxındır"
Naxçıvanda yüksək vəzifəyə TƏYİNAT
“SEVİNC ASLANOVA DEYİR Kİ, POLİSƏ MÜRACİƏT ETSƏNİZ, 1 QƏPİK DƏ VERMƏYƏCƏM” –
Prokuroluğun barəsində açıqlama yaydığı şirkət rəhbəri kimə arxayındır?
Maaş və pensiyaların artırılması ilə bağlı açıqlama -
Mayın 15-dən...
Sağlamlıq arayışlarının ödənişləri niyə fərqlidir?
İlham Əliyevin Şoltsla görüşü BAŞLADI
"Qanunsuz yerə əlilliyi kəsilən insanlara qarşı haqsızlıqlara son qoyun!" -
" QARABAĞ QAZİSİNDƏN SAHİL BABAYEVƏ MÜRACİƏT / VİDEO, FOTO
General olduğum üçün məni qurban seçdilər -
ZAKİR HƏSƏNOV AİLƏ ÜZVLƏRİMƏ DEYİB Kİ, ONUN GÜNAHI YOXDUR
6 kənddə işıq OLMAYACAQ -
XƏBƏRDARLIQ
"Mən və övladlarım nə üçün əziyyət çəkməliyik?" -
QARABAĞ QAZİSİ RƏSMİ QURUMLARDAN ŞİKAYƏTÇİDİR
Azərbaycanda general vəfat etdi
Prezident niyə Berlinə Füzulidən uçdu? -
3 mesaj
Yeni Klinikada yoxlama: Saxlanılan var -
FOTO
Damla görün kiminlə evlənib
“BİZƏ GÜLLƏ ATIRLAR, BAŞIMIZA OYUN AÇIRLAR” -
“AZƏRŞİN” ASC RƏHBƏRLİYİNİN QANUNSUZLUĞUNDAN ŞİKAYƏT VAR
Küçədə benzin töküb sevgilisini yandırdı
İlk dəfə: Prezidentin təyyarəsi Füzulidən birbaşa Berlinə uçdu
FOTO
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Vidadi İsayev rayonu zibillik yuvasına çevirib -
Videofakt
Paltarlarınızı ağappaq edəcək ÜSUL
SON DƏQİQƏ!
Sahir Rüstəmov vəzifəsindən AZAD EDİLDİ
Kişi xəyanətini etiraf edən arvadını boğub öldürdü
Türkiyə Ermənistanla sərhədin açılması üçün şərt qoydu
İlham Əliyev Qırğızıstan Prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi -
FOTOLAR
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? -
AÇIQLAMA
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri birgə nahar ediblər
Azərbaycanın ilk ombudsmanı vəfat etdi
Xocalıda insan qalıqları aşkar edilib -
FOTO
Türkiyə vətəndaşını şantaj edən şəxs həbs edildi
Müdafiə nazirinin keçmiş müavininin 1 milyard rubl rüşvət aldığı deyilir
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır –
RƏQƏMLƏR
ŞAD XƏBƏR! Laçına yol açıldı...
İlham Əliyev quru sərhədinin açılması ilə bağlı danışıb
Prezident İlham Əliyevin uğurla keçən Moskva görüşü
Dostluq, əməkdaşlıq və qarşılıqlı təhlükəsizlik
Müstəqillik illərində Azərbaycan ilə Rusiya arasında əlaqələr daha da inkişaf edib
Rusiya və Azərbaycan münasibətlərinin inkişafı
Hərbi qəniməti ŞƏXSİ MALI kimi istifadə etdi və... -
İTTİHAM VAR...
PRİZMA
Ənvər Börüsoyun adı gələndə…
MÜSAHİBƏ
1
2
3
4
5
6
Vahid Ələkbərovun keçmişi: "O, İdrisin cənazəsi ilə otaqda tək qaldı...."
- "Dedi ki, şalvarım cırıq olduğuna görə qalxıb oynaya bilmədim…”
Qatil əhmədləri elə televiziyaların belə proqramları yetişdirir...
-Müsahibə
Prezident İlham Əliyevin beynəlxalq media nümayəndələrinə verdiyi müsahibə
Prezident İlham Əliyevin “Euronews” televiziyasına verdiyi müsahibəsi
Zeynəb Xanlarovadan SƏRT SÖZLƏR:
"Sübut edin ki, demişəm uşaqpulu verilməsin, 50 ildir..." + VİDEO
Prezident İlham Əliyevin “Euronews” televiziyasına verdiyi müsahibə
TƏHLİL
"Rusiyanın bu ildən salamat çıxa biləcəyinə çox böyük şübhəm var" -
XAQANİ CƏFƏRLİ
SOSİAL
1
2
3
4
5
6
Azərbaycanda qeyri-adi yol nişanı -
FOTO
Maaş və pensiyaların artırılması ilə bağlı açıqlama -
Mayın 15-dən...
6 kənddə işıq OLMAYACAQ -
XƏBƏRDARLIQ
Damla görün kiminlə evlənib
Paltarlarınızı ağappaq edəcək ÜSUL
Xocalıda insan qalıqları aşkar edilib -
FOTO
{sape_links}{sape_article}