Şuşa ilə bağlı bu qayda dəyişir -
Bundan sonra belə olacaq
Prezident Xankəndinin Kərkicahan qəsəbəsinə getdi -
FOTOLAR
Milli Məclis Prezidenti təbrik etdi
Milli Məclisin növbəti iclası başladı
1399-cu gün:
Rusiyanın itkiləri yeniləndi
Ötən gün pirotexniki vasitələr satan 4 nəfər saxlanılıb
Hacı Mazanın polkovnik oğlu işdən çıxarıldı
Ceyhun Rəhmanova vəzifə verildi
Kolleclərə yeni təyinatlar -
FOTO
Dövlət Vergi Xidmətinin rəisinə 2 yeni müşavir təyin edildi
Baş nazirdən Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı açıqlama
Prezidentin 2181 saylı Fərmanı korrupsiyanın caynağında
Əvvəlki
Sonrakı
Mirmahmud Mirəlioğlunun nəvəsi parkda ölübmüş...
18-12-2025, 11:11
Türkiyə bu müdafiə sistemini Rusiyaya geri qaytarır
18-12-2025, 01:05
Zabitlərin dinc dövrdə həqiqi hərbi xidmət müddəti 6 ay azaldılır
25-11-2025, 15:01
Qəzaya düşən təyyarədəki hərbçilərin sayı bilindi
11-11-2025, 20:04
Saxlanılan icra başçısının köməkçisi DANIŞDI
31-10-2025, 14:12
Axtarış...
Baş Səhifə
Prizma
Siyasət
Sosial
Gündəm
Problem
Müsahibə
Region
Təhlil
Hadisə
Kriminal
İqtisadiyyat
Araşdırma
Ölkə
Azərbaycan iqtisadiyyatının qeyri-neft sektorunun inkişafı: Tempi və xüsusiyyətləri - TƏHLİL
Koronavirus pandemiyasının davam etməsinə baxmayaraq, yerli iqtisadiyyat bərpa olunur. Bu gün iqtisadiyyatın bərpasına mühüm töhfəni sənaye istehsalının, yəni sənayenin emaledici sahələrinin inkişafı verir.
Pandemiyanın yaratdığı tələblərə cavab vermək üçün uğurlu istiqamətləndirmə və ya yeni istehsal güclərinin işə salınması əhəmiyyətli inkişaf faktoru olub. Beləliklə, izopril spirtinin və antiseptiklərin istehsalı üçün digər komponentlərin istehsalat həcmi artıb. Bənzər vəziyyət tibbi maskalar və qoruyucu kombinezonların, fərdi qoruyucu vasitələrin istehsalı üçün istifadə olunan plastik və şüşə qabların istehsalına yönələn digər sənaye sahələrində də müşahidə edilib. Bu istehsalatların çoxu sənaye parklarında yaradılıb.
Hələ 2013-cü ildə Azərbaycan Prezidentinin təşəbbüsü ilə ölkədə sənaye parkları və məhəllələrinin yaradılması bütövlükdə emaledici sənayenin inkişafı üçün yaxşı dayaq oldu. Hazırda Azərbaycanda beş sənaye parkı yaradılıb, flaqman isə Cənubi Qafqaz regionunun ən böyüyü sayılan Sumqayıt Kimya Sənaye Parkıdır.
Parklar əvvəlcə klasterizasiya əsasında yaradılıb. Bu, dünyada çoxdan bəri tətbiq olunan və bəhrəsini verən mütərəqqi bir həldir. Klasterin mahiyyəti, məhsulları bir-birini tamamlayan və ümumi xammal bazasında fəaliyyət göstərən bir-biri ilə əlaqəli istehsalat qruplarının yaradılmasıdır. İstehsalatın klasterləşdirilməsindəki əsas iqtisadi faydalardan biri nəqliyyat xərclərinin nəzərəçarpacaq dərəcədə azalmasıdır.
Beləliklə, Sumqayıt Kimya Sənaye Parkı - kimya və metallurgiya sənayesi, maşınqayırma, informasiya və kommunikasiya texnologiyaları və digər texnoloji sahələrin məhsullarının istehsalına yönəlib.
Mingəçevir sənaye parkı toxuculuq sənayesinin müxtəlif sahələrinə, Qaradağ sənaye parkı iri, orta və ağırtonajlı gəmi və avadanlıqların istehsalı və təmirinə, Pirallahı sənaye parkı müxtəlif formalarda dərman vasitələri, baytarlıq preparatları, tibbi avadanlıqlar və qurğuların hazırlanmasına, inşaası davam edən Ağdam sənaye parkı isə inşaat materialları, qida və yüngül sənaye məhsullarının istehsalına yönəlib.
Ağdam sənaye parkı işğaldan azad edilmiş ərazilərin bərpası üçün plasdarm olacaq.
Bütün dünyada sənaye klasterizasiyası həm dövlət, həm də özəl texnoparklar və sənaye parklarının yaradılması, inkişafı yolu ilə baş verir. Sənaye parkı mərkəzləşdirilmiş şəkildə inkişaf etmiş və istehsalat, anbar, ofis binaları, həmçinin müvafiq kommunikasiya və bir neçə rezidentin yerləşdiyi infrastruktur ilə idarə olunan ərazidir. Azərbaycanda dövlət zəruri infrastrukturun yaradılmasını, o cümlədən rezidentlərin torpaq sahəsi, nəqliyyat və kommunal rabitə - elektrik, qaz, su xətləri ilə təminatını öz üzərinə götürüb.
Sənaye parklarının rezidentləri üçün əlavə təşviq kirayə haqqının aşağı olması, gəlir və əmlak vergilərindən 10 il müddətinə, istehsal məqsədli avadanlıq və texnologiyaların idxalı üçün isə ƏDV və idxal rüsumlarından 7 il müddətinə azad olmaqdır.
Sənaye parkları və məhəllələrinin, həmçinin aqroparkların fəaliyyətinin daha yaxşı koordinasiyası, yatırımların, xüsusən birbaşa xarici investisiyanın cəlb olunması üçün bu ilin yanvar ayında Prezidentin sərəncamı ilə İqtisadiyyat Nazirliyi yanında İqtisadi Zonaların İnkişafı Agentliyi yaradılıb. Xüsusi iqtisadi zonaların məqsədi innovativ və yüksək texnologiyalar əsasında rəqabətqabiliyyətli sənaye istehsalının inkişafı üçün əlverişli şərait yaratmaq, qeyri-neft sektorunun davamlı inkişafını təmin etmək və əhalinin məşğulluq səviyyəsini artırmaqdır.
Parklardan fərqli olaraq sənaye məhəllələri kiçik və orta sahibkarların sənaye istehsalı və xidmət sektorunda imkanlarının inkişaf etdirilməsi və genişləndirməsi üçün yaradılmışdır. 51 aqroparkın Agentliyin sərəncamına verilməsindən sonra, gündəlikdə qida və aqroemal sənayesinin təşkili və inkişafı, kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalı məsələləri dayanır. Beləliklə, kənd təsərrüfatı bitkilərinin becərilməsi, emalı və hazır məhsulun əldə olunması da daxil olmaqla “tarladan piştaxtaya” prinsipi üzrə tam istehsal dövrü təmin olunacaq. Bu daşınma xərclərini azaldacaq və kənd təsərrüfatı məhsullarının rəqabət qabiliyyətini artıracaq.
Agentliyin məlumatına görə, 4 sənaye parkının rezidentləri tərəfindən 8000-ə yaxın iş yeri yaradılıb və gözlənilən 3,8 milyard dollardan 3,5 milyard dollar investisiya yatırılıb. Hazırkı dövrə qədər Azərbaycanda fəaliyyət göstərən sənaye kvartallarına 73 milyon manatdan çox sərmayə qoyulub, 286 iş yeri yaradılıb. Azərbaycanın müxtəlif regionlarındakı aqroparklara ümumilikdə 1,5 milyard manat yatırım qoyulmuşdur ki, bunun da 293 milyon manatı müvafiq infrastrukturun inkişafı üçün ayrılan dövlət investisiyasıdır, həmçinin güzəştli kredit şəklində 173 milyon manat verilib.
2021-ci ilin ilk yarımilində iqtisadi zonaların rezidentləri tərəfindən 824 milyon manat dəyərində məhsul istehsal edilib ki, bu da ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 38 faiz çoxdur. Eyni zamanda 268 milyon manat dəyərində məhsul ixrac edilmişdir. Ümumilikdə, bu günə qədər iqtisadi zonalarda istehsalın ümumi həcmi 4,2 milyard manat təşkil edib ki, bunun da 1,1 milyard manatı ixracın payına düşüb.
Bu gün İqtisadiyyat Nazirliyi qarşısında milli təsərrüfatın davamlı diversifikasiyası üzrə hədəf vəzifəsi dayanır və bununla əlaqədar qeyri-neft ixracının bundan sonra daha da artmasına şərait yaradacaq konsepsiyanın hazırlanması planlaşdırılır. Belə ki, 2025-ci ilə qeyri-neft ixracının həcminin iki dəfə artırılması planlaşdırılır.
İqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov “Twitter” hesabında qeyri-neft sektorunun ixrac potensialının inamla və sürətlə bərpa olunduğunu yazıb. O qeyd edib ki, cari ilin yanvar-iyun aylarında qeyri-neft ixracı keçən ilin ilk yarımilinə nisbətən 27,1 % artıb və pul ekvivalentində 1,16 milyard dolları keçib. Eyni zamanda, qeyri-neft sənayesi məhsullarının ixracı 40,1 % artıb və onun qeyri-neft ixracının ümumi həcmindəki payı artıq 50 faizi keçmişdir. Ümumilikdə, 6 ay ərzində ümumi ixrac həcmi illik müqayisədə 14,8 % artmışdır.
“İxracın artımı maliyyə dayanıqlılığına müsbət təsir etməklə yanaşı, yeni iş yerlərinin yaradılmasını, valyuta ehtiyatlarımızın stabilliyini təmin edir”, - deyə nazir paylaşımında bildirib.
Oxşar Xəbərlər
Bu ilin doqquz ayında
Ölkədə yeni sənaye zonalarının yaradılması ilə bağlı təkliflər hazırlanacaq
Ağdam şəhərinin infrastrukturu tamamilə bərpa olunacaq
Azərbaycanda yanvar ayında ÜDM
Xəbər lenti
Şuşa ilə bağlı bu qayda dəyişir -
Bundan sonra belə olacaq
Prezident Xankəndinin Kərkicahan qəsəbəsinə getdi -
FOTOLAR
Milli Məclis Prezidenti təbrik etdi
Milli Məclisin növbəti iclası başladı
1399-cu gün:
Rusiyanın itkiləri yeniləndi
Ötən gün pirotexniki vasitələr satan 4 nəfər saxlanılıb
İşsiz qalan vətəndaşın kredit borcunu sığorta ödəyə bilər?
200 manatlıq sosial yardım belə ödəniləcək
Hacı Mazanın polkovnik oğlu işdən çıxarıldı
Xəzər dənizində güclü zəlzələ oldu
Ceyhun Rəhmanova vəzifə verildi
İlham Əliyev-müdrik strateq və praqmatik liderlik nümunəsi-Elşad Mirbəşir oğlu yazır
13 yaşlı qız evli qohumundan hamilə qaldı -
Ailəsi şikayətçi olmadı...
Kolleclərə yeni təyinatlar -
FOTO
Dövlət Vergi Xidmətinin rəisinə 2 yeni müşavir təyin edildi
Baş nazirdən Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı açıqlama
Prezidentin 2181 saylı Fərmanı korrupsiyanın caynağında
Cəlilabad sakini ona “Müharibə veteranı” statusunun verilməməsinə ETİRAZ EDİR -
MÜRACİƏT
Vəzifə verdiyi şəxsi bir neçə gün sonra işdən çıxardı
Azərbaycandan Rusiyaya və əks istiqamətdə pul köçürmələri azalıb -
RƏQƏMLƏR
Ən kəskin respirator virus infeksiyaları yayılır -
RƏSMİ
Bayramda 1 həftə evdəyik? -
İzah
Naxçıvan hava limanında sərnişinlərin qızıllarını oğurlayanlar aeroportun işçiləri olublar -
TƏFƏRRÜAT
Avtomobil bazarına ağır zərbə, maşınlar əllərində qaldı
İlham Əliyevin Sankt-Peterburqa səfər etməməsinin səbəbləri açıqlandı
Amnistiya aktının icrasına başlanıldı
Vanqanın 2026-cı il üçün ŞOK proqnozları
Məhşur sosial media fenomeni HƏBS OLUNDU
DƏHŞƏTLİ mikroavtobus qəzası -
ÖLƏN VAR
Bu sözdən qanunsuz istifadə edənlər 800 manat cərimə olunacaq
Bu şəhərdə cəmi 18 dəqiqə gündüz olacaq
Pensiya alanlara
ŞAD XƏBƏR
Bazar günü hava necə olacaq? -
PROQNOZ
Bu şirkət Qarabağda işçiləri qanunsuz çalışdırdı…
Rəşad Dağlı Kərimin dəfninə əklil göndərdi -
FOTO
Amnistiya icrasına artıq start verildi: “8 min nəfərin...” -
RƏSMİ
Bu restoranların menyularında “dəvə qutabı” olsa da, özü yoxdur... -
FOTO
Kamran Əsədova fəxri diplom verilməsi ilə bağlı AMEA-dan AÇIQLAMA
Adnan Əhmədzadənin dəhşətli səhvi – Ən yaxın adamı qaçıb gizlənib -
FOTO
13 dərəcə şaxta olacaq -
XƏBƏRDARLIQ
Somalidən onlarla ton dondurulmuş qoyun ətini Azərbaycana kim gətizdirib? -
RƏSMİ
Məşhur peyvəndin xərçəng əleyhinə təsiri aşkarlandı
Məleykə Abbaszadədən Kamran Əsədov ilə bağlı AÇIQLAMA
Sürücülərin NƏZƏRİNƏ:
Maşını bu vəziyyətdə idarə etsəniz 40 manat cərimələnəcəksiniz
Putin Allaha inandığını söylədi
Benzinin qiyməti kəskin şəkildə düşüb....
Meyxanaçı Kərim vəfat etdi
Ülvi Mansurova yeni müavin təyin olundu
Polis paytaxtda pirotexniki vasitələrin satıldığı anbar aşkar edib
Ali Məhkəmədə Tofiq Yaqublunun işi üzrə iclas oldu
PRİZMA
İlham Əliyev-müdrik strateq və praqmatik liderlik nümunəsi-Elşad Mirbəşir oğlu yazır
MÜSAHİBƏ
1
2
3
4
5
6
Elşad Mirbəşir: "Azərbaycanın çoxşaxəli xarici siyasətində BƏƏ ilə strateji əməkdaşlığın rolu"
“RAMİZ MEHDİYEVLƏ TELEFONDA ÇOX CİDDİ SÖHBƏTİMİZ OLDU...”
- “Eldar Mahmudov mənə hər zaman hörmətlə yanaşıb”
Himnimizin müəllifi kimdir?
-MÜSAHİBƏ
“İnsanın kim olduğu deyil, kim olmağa qərar verdiyi önəmlidir”
- MÜSAHİBƏ
Müxalifətin yeni parlamenti boykot cəhdləri hüquqi nəticə verməyəcək
44 günlük müharibədə ona görə qalib gəldik ki, Rusiya...
TƏHLİL
İSRAİL TÜRKİYƏYƏ VETO QOYDU, BAKI DƏVƏTİ RƏDD ETDİ
– “Rəsmi Bakı Qəzza zolağına sülhməramlı kontingent göndərməyi düşünmür
SOSİAL
1
2
3
4
5
6
İşsiz qalan vətəndaşın kredit borcunu sığorta ödəyə bilər?
200 manatlıq sosial yardım belə ödəniləcək
13 yaşlı qız evli qohumundan hamilə qaldı -
Ailəsi şikayətçi olmadı...
Bayramda 1 həftə evdəyik? -
İzah
Pensiya alanlara
ŞAD XƏBƏR
Bazar günü hava necə olacaq? -
PROQNOZ