Əfv Məsələləri Komissiyasının növbəti iclası keçirildi
Prezidentin köməkçisindən sülhməramlılarla bağlı
AÇIQLAMA
Prezidentdən Şuşa ilə bağlı
SƏRƏNCAM
Azərbaycanla bu ölkə arasında viza tələbi aradan qaldırılır
Dolların məzənnəsi ilə bağlı VACİB XƏBƏR
Nizami rayonunun icra başçısı BU İŞÇİSİNDƏN XƏBƏRSİZDİR? -
İTTİHAM VAR...
Jurnalist Cəmil Məmmədliyə HÖKM OXUNDU
Şahid məhkəmədə generalın üzünə bunları dedi –
143 milyonluq oğurluq işi
Zurabişvili Makrona müraciət edib -
prezidentlə müxalifət hakim partiyaya qarşı
Qardaşının əməliyyat kağızı ilə təqaüdə çıxdı...
ASTARA SAKİNİ POLİS ZABİTİ HAQDA ŞOK İDDİALAR İRƏLİ SÜRÜR / VİDEO
İcra başçısının müavininə ağır ittihamlar... -
BU NƏDİ BELƏ?!
"Həkim mənə dedi ki, narazılığın var, get sən də özünü yandır..." -
44 günlük savaşada sürücü olaraq xidmət göstərən şəxsdən rəsmi qurumlara MÜRACİƏT
Əvvəlki
Sonrakı
Paşinyan istefa verir
1-04-2024, 15:01
Nardaran və Maştağada əməliyyat
– Müsəlman Birliyi Hərəkatının üzvü saxlanıldı / FOTO
16-03-2024, 14:33
VƏTƏNDAŞLARIN NƏZƏRİNƏ: Artıq üç uşağı olan şəxslər...
14-03-2024, 23:00
Neft bazarında çalxalanma: Bahalaşma Azərbaycan üçün nə vəd edir?
11-03-2024, 15:40
"Azəriqaz" İstehsalat Birliyi sədrinin vəzifəsindən azad olunduğu deyilir
7-03-2024, 19:39
Axtarış...
Baş Səhifə
Prizma
Siyasət
Sosial
Gündəm
Problem
Müsahibə
Region
Təhlil
Hadisə
Kriminal
İqtisadiyyat
Araşdırma
Ölkə
RUSİYA QARABAĞDA BİTƏRƏF QALMAĞI BACARACAQMI? –
Bakının hərbi əməliyyatları niyə tamamlamaması gələcəkdə geniş müzakirə olunacaq - TƏHLİL
Lourens Broers
“Eurasianet”, 17.11.2020
Ermənistanla Azərbaycan arasında atəşkəs razılaşmasına dramatik vasitəçiliyi və onun tətbiqi üçün bir neçə saat ərzində Dağlıq Qarabağa sülhməramlıların yerləşdirilməsi ilə Rusiya möhtəşəm bir geosiyasi çevriliş edib.
Moskva Azərbaycanı da Cənubi Qafqazdakı siyahısına qataraq, Qərbə qapını bağlayıb, Türkiyəni yerinə oturdub və Qafqazda hakim güc olaraq qaldığını açıqlayıb.
6 həftəlik müharibə boyunca Rusiyanın nisbi təmkinliliyi həvəsli şayiələrə səbəb olmuşdu. İndi vasitəçilik və razılaşmanın həyata keçirilməsi ilə, bölgədəki nüfuzunu möhkəmləndirərək, onun yeni nüfuzunun motivləri və ambisiyaları barədə nə deyə bilərik?
Moskva, həqiqətən, müharibə edən tərəflərin kifayət qədər zəiflədikləri müddətdə yerində sayırdımı? Yoxsa Türkiyənin öz arxa həyətinə zorla girməsi ilə Rusiya hazırlıqsız yaxalanmışdı? Bəlkə, həyati maraqlarına bağlı olan “qırmızı xətlər”ini təyin edirdi?
Həqiqət bu ikisi arasında ola bilər. Moskva şüurlu şəkildə həddindən artıq yüklənmədən çəkinməyə çalışıb. Bu, Rusiyanın “yaxın xaric” siyasətində praqmatizm kimi qəbul edilə bilər, yəni o, neoimperiya xiffəti yerinə, yerdəki reallıqlara üstünlük verir.
Türkiyə ilə qarşıdurma daha açıq şəkildə üzə çıxdıqda, Moskvanın təmkinliliyi, Ankara ilə, bir növ, “modus vivendi” həm qaçılmaz, həm də son nəticədə faydalı idi.
Bununla belə, münaqişə irəlilədikcə, Azərbaycanın tam hərbi qələbəsi ehtimalı Rusiyanı hərəkətə gətirib. Kreml 2015-ci ildən bəri yayımlanan və memarı Rusiya XİN rəhbəri Sergey Lavrov olan
“Lavrov Planı”
nı canlandırıb.
Keçmişdə Moskva tərəfləri bu planı qəbul etməyə inandıra bilməyib. Bu müqavimət Ermənistanı darmadağın edən və Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ ətrafındakı işğal olunmuş ərazilərindən yalnız dördünü deyil, Şuşanı da geri alınması ilə zəifləyib.
Bakının əməliyyatı niyə tamamlamaması qarşıdakı illərdə geniş müzakirə olunacaq məsələdir.
Bu, ən azından qısamüddətli dövrdə Azərbaycanın təmkinliliyi, ermənilərin bir neçə həftə ərzində bütün işğal olunmuş ərazilərdən geri çəkilməsinə nail olmaq (Prezident İlham Əliyev onu müharibənin əsas məqsədi kimi ön plana çıxarıb) və Naxçıvanla çoxdan bəri arzulanan quru əlaqəsi ilə izah oluna bilər.
Seçimlər açıq saxlanılır
Qısa müddətdə böyük bir barışıq əməliyyatı, müharibə başlayanda Kremlin gündəmində olmaya bilərdi. Ancaq daha ucuz maliyyələşdirmə variantları masadan kənarlaşdırıldıqdan sonra Moskva bölgədə daha bahalı nəticə doğuracaq şeylərdən çəkinmək üçün qətiyyətlə hərəkət edib.
Münaqişənin ilk mərhələlərində Rusiyanın cavabları təvazökar idi: təmkin çağırışı və Minsk qrupu həmsədrləri Fransa və ABŞ ilə ortaq bir açıqlama.
Prezident Vladimir Putin, həmçinin, jurnalistlərə Rusiyanın Ermənistana verdiyi təhlükəsizlik zəmanətlərinin Dağlıq Qarabağdakı ermənilərə şamil edilmədiyini xatırladaraq, daha güclü müdaxilə üçün ümidlərin üstünə soyuq su səpib.
Çoxları ümid edirdi ki, Kreml oktyabrın 10-da atəşkəsə vasitəçilik etdiyi zaman bu, son olacaq. Müharibə o zaman 14 günlük idi, 2016-cı ilin aprelindəki “4 günlük müharibə”dən olduğu kimi, ərazinin hissə-hissə geri alınmasına yönəlmiş məhdud əməliyyatlar paradiqmasına köklənmişdi və ya analitik Niku Popeskunun təbirincə, “Azərbaycanın Dağlıq Qarabağı hissə-hissə geri qaytarması”na.
Rusiyanın vasitəçiliyi ilə müharibə edən tərəflərin atəşkəsi qəbul etməsi Kreml üçün optimal nəticə, həm də əmrlərinin Cənubi Qafqazda hələ də icra olunmasının təsdiqi idi.
Oyunun dəyişdiyini başa düşmək isə atəşkəsin pozulduğu bir neçə saat ərzində baş verib. Cəmi bir neçə gündə Azərbaycanın irəliləməsi, ermənilərin cənub cinahını dağıtması və bu müharibənin status-kvonu dəyişməsi əsaslı yenidənqurma mənası verib.
Görünən odur ki, həqiqi atəşkəsə ümidlər kəsilib, Rusiyanın sonrakı cavabları buna nümunədir.
Oktyabrın 20-də Ermənistan sərhədləri yaxınlığında kiçik Rusiya hərbi dayaq məntəqələri qurulub ki, bu da Ermənistana (çox gecikmiş) dəstək nümayişi kimi yozula bilərdi, ancaq döyüş əməliyyatları davam edərsə, seçimləri açıq qoyurdu.
Rusiya
oktyabrın 26
-da “Suriya Milli Ordusu”nun “Faylak əl-Şam” qrupuna hava hücumları edib və 80 üzvünü öldürüb, bu da Türkiyəyə suriyalı muzdluları Cənubi Qafqazda yerləşdirilməsinin “qırmızı xətt” olduğuna dair siqnal idi.
Noyabr ayının ilk həftəsində, Azərbaycan rəmzi şəhər olan Şuşanı ələ keçirmək üçün fəaliyyətə hazırlaşarkən, imzalanacaq üçtərəfli müqavilənin elementləri artıq müəyyənləşdirilmiş və Türkiyə rəsmiləri tərəfindən mətbuata sızdırılmışdı.
Şuşa əməliyyatının uğuru, Şuşanın saxlanılması, danışıqlara yenidən başlamaq və erməni qüvvələrinin geri çəkilməsinin cədvəli ilə Prezident Əliyevə güclü kart verib.
Çəkindirmə təcrübəsi
Üçtərəfli razılaşma qəti nəticələri qısaldan bir vasitə kimi oxunur. Azərbaycanı qələbəsini məhdudlaşdırır, amma inkar etmir. Eyni mənada, bu, Ermənistanın məğlubiyyətini bir qədər az edir, lakin əsas erməni problemini, yəni Dağlıq Qarabağın qalan hissəsinin statusunu qeyri-müəyyən gələcəyə saxlayır.
Rusiyanın müdaxiləsi Türkiyənin təhlükəsizlik aktyoru olaraq Cənubi Qafqaza daxil olmasına mane olmur, lakin türk hərbi müşahidəçilərinin əhatə dairəsi və yeri danışıqların nəticələrinə bağlıdır.
Beləliklə, Rusiyanın müdaxiləsi münaqişənin regionlaşmasının Rusiya üçün daha əlverişli şərtlərdə baş verməsini təmin edir, yalnız lazım olduqda Türkiyəyə yol verir.
Dağlıq Qarabağdakı böyük sülhməramlı əməliyyat Rusiyanın öhdəliklərində əhəmiyyətli dərəcədə artım olduğunu göstərir
. Bu hegemonun ilk strategiya seçimi deyil. Hegemonlar ümumiyyətlə, məhdud miqyasda birbaşa hərəkət edirlər: ilk növbədə, qarşıdurmaların başlamasına mane olan kollektiv təhlükəsizlik təklifi, cəlbedici yardım və ticarət razılaşmaları, tabe olanları qaydalarınıza və dəyərlərinizə əməl etməyə məcbur etmə.
Paradoksal görünsə də, Rusiyanın müdaxiləsi daha hegemonik alternativlərin kəsilməsini təmsil edir.
Orta perspektivdə Rusiyanın sülhməramlı mandatının yenilənməsi indi İrəvan və Bakının gündəliyində ağır bir maddəyə çevriləcək, ehtimal ki, Ermənistan və Bakı təzyiqlərə məruz qalacaq.
Hər iki dövlətlə münasibətlərindəki sürtünməni və dostluq əlaqələrini qorumaq da Rusiya diplomatiyası üçün əhəmiyyətli bir problem olacaq.
Bu, ona görə vacibdir ki, Kreml bu münaqişəyə maraq göstərməsini həm Bakı, həm də İrəvan üzərində uzunmüddətli nüfuzunu qorumaq üçün müəyyənləşdirib.
Dağlıq Qarabağdakı tanınmamış erməni yurisdiksiyasının tamamilə məhv edilməsindən əvvəl vasitəçilik etməklə üçtərəfli razılaşma Moskvanın İrəvanla münasibətlərinin gələcəyini xilas edir.
Məhdud “Dağlıq Qarabağ”ı qoruyaraq, sülhməramlı mandatın yenilənməsi ilə bağlı 5 illik veto hüququnu verərək Moskva həm Bakı, həm də İrəvanla münasibətlərinin gələcəyini qurban vermir. Bakı da.
Rusiyanın Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinə yanaşmasında təəccüblü olan onun taktiki çevikliyidir.
Bu yanaşma ilə Kreml nəzarət etmədiyi və birbaşa tərəf olmaqdan çəkindiyi qarşıdurmada xüsusi siyasi imkanlar və risklərə cavab olaraq müxtəlif alət və mexanizmlərdən istifadə edib.
İndi Moskvanın tam nəzarəti var.
Sınaq – bitərəf qalmaq, həm Ermənistanla, həm də Azərbaycanla gündəlik münasibətlərə diqqətini yönəldə bilib-bilməyəcəyi olacaq.
Oxşar Xəbərlər
"Qarabağda istənilən sülhməramlı Azərbaycanın maraqlarına cavab vermir" —
“KREML LAVROV VƏ ŞOYQU VASİTƏSİLƏ AZƏRBAYCANA TƏZYİQİ ARTIRIR”
Rusiya sülhməramlıları əməliyyat bölgəsindədir
Erməni icması bəyanat yaydı
Xəbər lenti
Əfv Məsələləri Komissiyasının növbəti iclası keçirildi
Prezidentin köməkçisindən sülhməramlılarla bağlı
AÇIQLAMA
Nazirlikdən qan duruldan dərmanlarla bağlı
XƏBƏRDARLIQ
Prezidentdən Şuşa ilə bağlı
SƏRƏNCAM
Azərbaycanla bu ölkə arasında viza tələbi aradan qaldırılır
Aytən Səfərovanın düşdüyü qəzanın anbaan görüntüləri:
Cinayət işi açıldı
Dolların məzənnəsi ilə bağlı VACİB XƏBƏR
Nizami rayonunun icra başçısı BU İŞÇİSİNDƏN XƏBƏRSİZDİR? -
İTTİHAM VAR...
Bu ərazilərdə yerləşən sənədsiz EVLƏR SÖKÜLƏ BİLƏR -
AÇIQLAMA
Jurnalist Cəmil Məmmədliyə HÖKM OXUNDU
Şahid məhkəmədə generalın üzünə bunları dedi –
143 milyonluq oğurluq işi
Zurabişvili Makrona müraciət edib -
prezidentlə müxalifət hakim partiyaya qarşı
Qardaşının əməliyyat kağızı ilə təqaüdə çıxdı...
ASTARA SAKİNİ POLİS ZABİTİ HAQDA ŞOK İDDİALAR İRƏLİ SÜRÜR / VİDEO
İcra başçısının müavininə ağır ittihamlar... -
BU NƏDİ BELƏ?!
"Həkim mənə dedi ki, narazılığın var, get sən də özünü yandır..." -
44 günlük savaşada sürücü olaraq xidmət göstərən şəxsdən rəsmi qurumlara MÜRACİƏT
Yəhudi inəyi türk kələsi
-Xanəmir Telmanoğlu yazır
SON DƏQİQƏ:
Səfərbərlik Xidməti məlumat yaydı
Əfv sərəncamı kimlərə şamil olunacaq? -
VİDEO
Dövlətdən pul almaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ -
Mütləq bunları edin - RƏSMİ AÇIQLAMA
Keçmiş millət vəkili Hadı Rəcəbli VƏFAT ETDİ
“Mahal MTK” vətəndaşı DİDƏRGİN SALIB -
ÖZBAŞINALIQ!
Sabah Bakının 3 rayonunda qaz olmayacaq
Bu makiyaj vasitələri qocalmanı sürətləndirir -
Həkimdən ÇAĞIRIŞ
SON DƏQİQƏ!
Üç jurnalist polis idarəsinə çağırıldı
Azərbaycanın AŞPA-ya qayıtması ilə bağlı
SON DƏQİQƏ XƏBƏRİ
Gəncədə şagirdlər arasında dava -
Xəsarət alan var
İstanbulda DƏHŞƏTLİ ZƏLZƏLƏ olacaq:
"İnsanların qorunması mümkün deyil, yaxın vaxtlarda..."
Nəzir qutuları ilə bağlı müəmma:
Dini Komitə hələ də onlara nəzarət etmir
Tbilisidə parlament binasının qarşısında mitinq keçirilir
BAKIDA NÖVBƏTİ DƏLƏDUZLUQ CİNAYƏTİ -
"JEK"-in baş mühəndisnin oğlu 5 nəfəri aldatdı
Həcc ziyarəti ilə bağlı 500 nəfər aldadıldı:
QMİ-dən XƏBƏRDARLIQ
“Realmedia.az”ın baş redaktoru həbs edildi
Vəfat edən şəxsin pensiya kapitalı ilə bağlı VACİB XƏBƏR -
Rəşad Dağlı əfv olunur? –
Hüquqşünas ŞƏRTİ AÇIQLADI
Prezident bələdiyyələrlə bağlı qanunları TƏSDİQLƏDİ
"AAAF İnşaat"dakı milyonluq yeyinti faktları haqda açıqlama verdi, işdən çıxarıldı -
ŞİRKƏTİN KEÇMİŞ KOMENDANTINDAN RƏSMİ QURUMLARA MÜRACİƏT
“Sədərək Yusif”in oğlu hakim qarşısında
Prezident Şirvan suvarma kanalının təməlini qoydu
Müharibə veteranlarına şad xəbər:
80 manat artırılır – Deputat
Ulu Öndər Heydər Əliyevin ən çox sevdiyi insan, Zərifə xanım Əliyevanın anım günüdür
Akademik Zərifə Əziz qızı Əliyevanın 15 aprel anım günü
GÖZLƏRƏ NUR BƏXŞ EDƏN NURLU İNSAN
Polisə: “Yazma, bunu burax”, –
deyən şəxs başını bəlaya saldı
Azərbaycanda siqaretin qiyməti bahalaşacaq?
Payızda istilik qiymətləri bahalaşacaq? -
Rəsmi açıqlama
Sabah bu ərazidə su KƏSİLƏCƏK
Bu tarixlərdə dərs OLMAYACAQ
Əkin sahələrində çürümə başladı:
Bu məhsulun qiyməti kəskin bahalaşacaq
Zabrat-1 qəsəbəsində zibillər niyə daşınmır? -
FOTO
Saakaşvili xalqı "birliyə və hücuma" çağırdı
PRİZMA
Yəhudi inəyi türk kələsi
-Xanəmir Telmanoğlu yazır
MÜSAHİBƏ
1
2
3
4
5
6
Vahid Ələkbərovun keçmişi: "O, İdrisin cənazəsi ilə otaqda tək qaldı...."
- "Dedi ki, şalvarım cırıq olduğuna görə qalxıb oynaya bilmədim…”
Qatil əhmədləri elə televiziyaların belə proqramları yetişdirir...
-Müsahibə
Prezident İlham Əliyevin beynəlxalq media nümayəndələrinə verdiyi müsahibə
Prezident İlham Əliyevin “Euronews” televiziyasına verdiyi müsahibəsi
Zeynəb Xanlarovadan SƏRT SÖZLƏR:
"Sübut edin ki, demişəm uşaqpulu verilməsin, 50 ildir..." + VİDEO
Prezident İlham Əliyevin “Euronews” televiziyasına verdiyi müsahibə
TƏHLİL
"Rusiyanın bu ildən salamat çıxa biləcəyinə çox böyük şübhəm var" -
XAQANİ CƏFƏRLİ
SOSİAL
1
2
3
4
5
6
Nazirlikdən qan duruldan dərmanlarla bağlı
XƏBƏRDARLIQ
Bu ərazilərdə yerləşən sənədsiz EVLƏR SÖKÜLƏ BİLƏR -
AÇIQLAMA
Dövlətdən pul almaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ -
Mütləq bunları edin - RƏSMİ AÇIQLAMA
Bu makiyaj vasitələri qocalmanı sürətləndirir -
Həkimdən ÇAĞIRIŞ
Vəfat edən şəxsin pensiya kapitalı ilə bağlı VACİB XƏBƏR -
Müharibə veteranlarına şad xəbər:
80 manat artırılır – Deputat
{sape_links}{sape_article}