Rusiya hökumətinin maliyyə sektorunda manevr imkanları tükənir. Qərbin sanksiyalardakı Moskvanın pul qazanmasına imkan verən boşluqları bağlamaqla Ukraynadakı müharibənin sonunu yaxınlaşdırmaq şansı var. 

“AzPolitika” xəbər verir ki, bunu ABŞ Demokratiyaları Müdafiə Fondunun baş elmi işçisi Peter Doran “Politico”da dərc edilən geniş məqaləsində yazıb.

Mütəxəssis yazır ki, Vladimir Putin 2025-ci il üçün 436 milyardlıq dövlət xərclərinin 145 milyard dollarını hərbiyə xərcləmək niyyətindədir. Bu, Rusiyanın ÜDM-nin 6,3%-dən çoxunu təşkil edir və bu göstərici Soyuq Müharibədən bəri ən yüksək xərcdir.

Bununla belə, o qeyd edib ki, müharibə ilə bağlı əlavə ödənişlər də illik büdcədən çıxacaq. O cümlədən:

- Moskvanın Ukraynanın işğal olunmuş rayonlarında fəhlələrə ödədiyi əmək haqqı;

- Yaralı əsgərlərə tibbi yardım;

- Dağıntıların təmizlənməsi;

- İnfrastrukturun təmiri və açıqlanmayan “gizli xərclər”.

Doran qeyd edib ki, bütün bunlar nəzərə alındıqda, müharibə ilə bağlı Rusiya iqtisadiyyatı üzərindəki real yük ÜDM-in 10%-nə yaxınlaşır. Mütəxəssis bunu “heyrətamiz dərəcədə” ağır yük hesab edir.

Onun qeyd etdiyi kimi, Rusiya büdcəsi ilə bağlı problem hökumətin müharibə xərclərini ödəmək üçün kifayət qədər pul almamasındadır. Kreml 2023-cü ildə təxminən 34 milyard dollar təşkil etmiş büdcə kəsirilə işləməyə məcburdur. Sanksiyalara görə, Moskva xarici borclar hesabına maliyyə vəziyyətini tarazlaşdıra bilmir və yerli kreditorlara hədsiz yüksək faiz dərəcələri ödəməyə məcburdur - 10 illik istiqrazlar üzrə 16%-ə qədər.

Bundan əlavə, hakimiyyət “qara gün” üçün ayrılmış Milli Rifah Fondunu boşaldır. Normal şəraitdə Rusiya Milli Rifah Fondunun iki məqsədi var - yaxşı vaxtlarda əldə edilən artıq vergi gəlirlərini toplamaq və vəziyyət pis olanda neftin ucuz qiymətlərindən sığortalanmaq. Amma son vaxtlar Kreml müharibə xərclərini ödəmək üçün fondu boşaldır. 2021-ci ildə onun likvidliyi 117 milyard dollar idisə, bu gün cəmi 55 milyard dollardır.

Milli Rifah Fondu boşaldıqdan sonra Moskva rejimin sabitliyi üçün risklər daşıyan qeyri-populyar addımlar atmalı olacaq:

- Daha yüksək vergilər, o cümlədən rus elitası üçün;

- Borclanma həcmlərinin artması;

- Rubl emissiyası;

- Əhaliyə sosial subsidiyaların və ödənişlərin azaldılması.

Avropa və ABŞ üçün bu, Rusiya Federasiyasına daha çox təzyiq göstərmək üçün bir fürsətdir.

Ekspertin fikrincə, bunun ən sürətli yolu Rusiya neftinin qiymətinin yuxarı həddini bir barel üçün 30 dollara endirmək və Çin, Hindistan, Avropa və ABŞ-dəki qeyri-qanuni alıcılara qarşı sanksiyaları sərtləşdirməkdir. Hələlik isə Qərbin müəyyən etdiyi indiki qaydalarda Moskva boşluq tapıb və ondan aktiv şəkildə istifadə edir ki, bu da ona pul qazanmağa imkan verir.

“AzPolitika.info”