Əksər insanlar ilk müəllimlərini bütün həyatı boyu xatırlayırlar. Məhz o, bilik aləminə bələdçi olur və uşağın oxuması və məktəbi sevib-sevməməsi böyük ölçüdə ondan asılıdır. İbtidai sinif müəllimləri təkcə müəllim deyil, həm də pedaqoq, psixoloq olmalıdır. Bununla belə, yerli məktəblərdə bir çox müəllimlərin hazırlıq səviyyəsi arzuolunan səviyyədən xeyli uzaqdır. Bunu sertifikatlaşdırma imtahanının nəticələri sübut edir. Qeyd edək ki, ölkədə sertifikatlaşdırmanın birinci mərhələsi 2022-2027-ci illəri əhatə edir.

Azərbaycanın elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev ADA Universitetində attestasiya imtahanında yüksək nəticə göstərən müəllimlərlə görüşdə deyib ki, prosedurun məqsədi Azərbaycan məktəblərində şagirdlərin keyfiyyətli təhsil almasını təmin etməkdir. Onun sözlərinə görə, imtahanlarda 38 min müəllim iştirak edib.

“İbtidai sinif müəllimlərinin 35%-nin təkmilləşdirilməsinə ehtiyac var. Onlar 0-29 xal toplayıblar. 51 və daha çox bal toplayanlar 10% təşkil edir. 55%-in nəticələri qənaətbəxşdir, yəni 30-50 baldır. İndiyədək prosesə 30 mindən çox ibtidai sinif müəllimi cəlb olunub”, - deyə nazir bildirib.

Yüksək bal toplayanları maaş artımını gözləyir və bu, attestasiya üçün əsas stimullardan biridir. Bununla hər şey aydındır, bəs yerdə qalanların hazırlıq səviyyəsinin aşağı olmasına görə kim məsuliyyət daşıyır və məktəblərdə, o cümlədən ibtidai siniflərdə daha ixtisaslı kadrların olması üçün nə etmək lazımdır?

Təhsil eksperti Səbinə Əliyeva AYNA-ya açıqlamasında söyləyib ki, bu cür kadrlar yetişdirən təhsil müəssisələrinə gənc müəllimlərin aşağı göstəriciləri ilə bağlı suallar verilməlidir: “Belə müəllimlərin göstəricisi universitetlərin əməyinin nəticəsidir. Təcrübəli müəllimlərin aşağı göstəricilərinə gəlincə, deməli onlar öz üzərlərində işləməyiblər. Təbii ki, imtahanla bağlı sualların beynəlxalq sertifikatlaşdırma standartlarına cavab verməsi və müəllimlərin tədris etdiyi proqramın uyğun olması vacibdir”.

“Məktəblərdə təhsilin keyfiyyətindən danışırıqsa, o zaman diqqətdən kənarda qalmayan vacib bir məqam var. Məktəblərdə müəllimlər, xüsusən ibtidai siniflərdə repetitorluğa maraq göstərdilər. Onların əksəriyyəti dərsdə ürəklə təhsil vermir, ancaq fərdi təhsilə meyl edirlər”, - deyə həmsöhbətimiz vurğulayıb.

DİA.Az-ın məlumatına görə, digər təhsil eksperti Nadir İsrafilov mövzuya dair AYNA-ya şərhində qeyd edib ki, ölkəmizdə müəllimlərin hazırlıq səviyyəsini müəyyən etmək üçün monitorinqlərin aparılması yaxşı haldır: “İbtidai məktəb, deyə bilərik ki, təhsilin əsasıdır və onun yüksək keyfiyyətli olması vacibdir. Azərbaycanda ibtidai təhsil 1-ci sinifdən 4-cü sinifə qədər, bir çox Qərb ölkələrində isə 5-ci sinif, hətta haradasa 6-cı sinifə qədərdir”.

“Bu səviyyəyə xüsusi diqqət yetirmək lazımdır. Bəzi məktəblərdə, əsasən mərkəzi məktəblərdə, siniflərdə 40 nəfər ola bilər. Lisey və gimnaziyalarda dərslərdə təxminən 12-15 nəfər olur ki, bu da hamıya diqqət yetirməyə imkan verir, çünki orada şagirdlər çox vaxt ən yaxşı nəticələr əldə edirlər”, - deyə mütəxəssis diqqətə çatdırıb.

Onun sözlərinə görə, ibtidai siniflərdə hər bir şagirdlə işləmək xüsusi əhəmiyyət kəsb edir: “Niyə repetitorluq indi bu qədər populyardır? Çünki müəllim uşaqla fərdi və ya kiçik bir qrup uşaqla məşğul olur. Əgər biz ibtidai siniflərdə təhsilin keyfiyyətini yüksəltmək istəyiriksə, ilk növbədə sinifdə 20-dən çox şagird olmamasına diqqət yetirməliyik. Və təbii ki, ixtisaslı müəllimlərə ehtiyac var. Keçən əsrin 90-cı illərində müxtəlif fənlər üzrə bir çox müəllimlər yenidən hazırlıq keçərək, ibtidai sinif müəllimi kimi işləməyə başlayıblar. Bunun daha cəlbedici iş olduğunu düşünürdülər. Nəticədə kimya, biologiya müəllimləri və s. ibtidai sinif müəllimi oldular”.

“Amma ibtidai pedaqogika tamam başqa metodologiya nəzərdə tutur. Belə müəllimlərin peşəkarlığının olmaması isə təbii ki, şagirdlərin biliyinə təsir edir. Hələ bir vaxtlar başqa ixtisaslara keçməyənlər müəllimliyə gəlirdilər. Məsələn, bir abituriyent hüquqşünas olmaq istəyirdi, lakin az bal toplayıb pedaqoji universitetə qəbul olurdu. Ancaq indi vəziyyət dəyişib, pedaqoji universitetə daxil olmaq o qədər də asan deyil. Keçid balı yüksəldi – bu, yaxşıdır. İndi pedaqoji universitetlərə gedən gənclər bunu əksər hallarda şüurlu şəkildə edirlər”, - deyə İsrafilov fikrini yekunlaşdırıb.