Transxəzər beynəlxalq dəmiryolu nəqliyyat marşrutunun daha bir problemi yük bazasıdır. Yəni bu dəmiryolu üzrə məhz nə daşınacaq? Adətən, yük bazası qaynağı kimi iki ölkə – Çin və Hindistanın adı çəkilir. Çin bu günə qədər siyasi bəyannamələrdən savayı bu layihəyə heç bir maraq büruzə verməyib. Çindən AB ölkələrinə əsas quru logistik marşrutu artıq kifayət qədər aydın şəkildə bəlirlənib və Qazaxıstandan tranzitlə Rusiya ərazisindən Belarusa keçir. Xəzər və Qara dənizlərdəki limanlarda dörd yükboşaltma məntəqəsindən istifadə etməklə yüklərin daşınmasını bahalaşdırmaq praqmatik çinlilərin nəyinə lazım? Qafqazdan keçən marşrutu doldurmaq üçün Çinin yükü yoxdur. Hindistandan Pakistan və İran ərazisindən daşınmalı yüklərə gəlincə, bu ideya hələlik az gerçəkləşəndir. Hindistandan Azərbaycana qədər vahid marşrut yoxdur, Hindistan və Pakistanda təkərlərin eni (1676 mm) İran (1435 mm) və Azərbaycandakından (1520 mm) fərqlidir.

Bundan başqa, Hindistandan əsas yük axını dənizlə gedir ki, bu da daha ucuz və asandır.

Bu layihənin bütün iqtisadi perspektivsizliyinə baxmayaraq, məhz Azərbaycan, Gürcüstan və Ukrayna onun əsas "lokomotivi” kimi çıxış edir. Məsələ burasındadır ki, bu layihə gerçəkləşəcəyi halda bütün ölkələr sadəcə tranzit ərazi olmayacaq, yükün işlənməsi zamanı əlavə dəyər yaratmaqla logistik qovşaq xidmətləri təklif edəcək. Azərbaycan, Gürcüstan və Ukraynanın bu layihənin, heç olmasa, necəsə işləməsi üçün "öz qonşularına təhlükə təşkil edən təcavüzkar Rusiya” mövzusunu fırlatması son dərəcə vacibdir. Və yəqin ki, bu, əslində, onların əldə etmək istədiyi yeganə nəticədir. Amma bu, biznes deyil. Anlamaq qalır: bütün bu tamaşanın pulunu kim ödəyəcək?