Enerji təhlükəsizliyi məsələləri bu gün heç zaman olmadığı qədər vacibdir.

Azərbaycanın yeni neft strategiyasının əsası Ulu öndərHeydər Əliyev tərəfindən 1994-  il 20 sentyabr tarixindəqoyulmuşdurBu müqavilədə Xəzər dənizinin Azərbaycansektorunda üç zəngin neft yatağının iri xarici neft şirkətləriilə birgə işlənməsi nəzərdə tutulurdu. 1994- 2001- ci illərdəAzərbaycan Respublikasının Dövlət Neft Şirkəti 14 ölkənin32 neft şirkəti ilə 21 müqavilə imzaladı. 1997- ci ildənƏsrin müqaviləsinin ” icrasına başlanıldıHəmin ilRusiyadan keçən “ Şimal ” (Bakı Novorosiysk ) neft kəməriistifadəyə verildiMəqsəd Azərbaycan neftini Rusiyavasitəsi ilə Qara dənizə çıxarmaq idi. 1999- cu ildə BakıSupsa “ Qərb neft kəməri ” istifadəyə verildi. 1999- ci ilnoyabrın 18-  İstanbulda xam neftin BakıTbilisiCeyhan əsas boru ixrac neft kəməri vasitəsilə nəqledilməsi ilə bağlı saziş imzalandı. 2001- ci ildə BakıTbilisiƏrzurum qaz kəməri vasitəsilə qazın dünyabazarına çıxarılması ilə əlaqədar Türkiyə  Gürcüstan iləsazişlər imzalandıPrezident İlham Əliyevin güclü iqtisadisiyasəti nəticəsində Azərbaycan neft  qazının dünyabazarına çıxarılması ilə bağlı dünya ölkələri ilə bir sıramühüm müqavilələr imzalanmışdı.

XXI- əsrin ilk illərində “Azəri ”, “Çıraq ”, “Günəşli ” sahələrində neft yataqlarının istismarına başlanıldı. 2006-  il iyulun 13-də Bakı-TbilisiCeyhan əsas ixrac borukəmərinin inşası başa çatdırıldıBu neft kəmərinin inşasıilə Azərbaycan “qara qızılının ” dünya bazarına ən qısa təhlükəsiz yolla çıxarılması təmin olunduAvropa İttifaqı iləəlaqələr indiyədək iqtisadi  siyası islahatlara dəstəkŞərq-Qərb nəqliyyat kommunikasiya dəhlizininyaradılmasıinfrastrukturun inkişafı və.s sahədə inkişafetdirilmişdirAvropaQafqazAsiya Nəqliyyat Dəhlizi(TRASEKA ),Avropaya neft  qazın nəql edilməsi üzrədövlətlərarası proqram (İNOGATEçərçivəsində inkişafetdirilirAzərbaycan Respublikası ilə Avropa İttifaqıarasında enerji sahəsində strateji tərəfdaşlıq üzrəAnlaşma Memarondumu 7 noyabr 2006-  il tarixindəBrüssel şəhərində imzalanmışdırTərəflər xüsusən Avropaenerji təhlükəsizliyinin gücləndirilməsinə təhdid  risklərinaradan qaldırılması baxımından regiondakı ölkələrinsuverenliyiərazi bütövlüyü  beynəlxalq səviyyədətanınmış sərhədlərinin toxunulmazlığının təminedilməsinin əhəmiyyətini vurğulayır. 2011- ci ildə CənubQaz Dəhlizi ilə bağlı Birgə Bəyannamə imzalanmışdırBumüqavilədə tərəflər Şah Dəniz 2  Azərbaycanın digəryataqlarından mövcud təbii qaz resurslarının Avropabazarlarına çatdırılması barədə razılığa gəlmişlər. 2013-  ilin dekabrında Avropa nümayəndələri ilə müqavilədəməqsəd Azərbaycan təbii qazını Avropaya daha böyükhəcmdə çıxarılması idiBu sənəd Trans Anadolu(TANAP), Trans Adriatik (TAP) qaz boru kəmərlərinintikintisini reallığa çevirdi. “Cənub” qaz dəhlizininyaradılmasına imkan yarandıCənub qaz dəhlizi Xəzərdənizindən İtaliyaya doğruAvropanın enerji təhlükəsizsliyibaxımından böyük əhəmiyyətə malikdirLayihəAzərbaycan qazının İtaliyaAlmaniyaFransaBöyükBritaniyaİsveçrə  Avstrya kimi böyük Avropa ölkələrinəçatdırmaq imkanını yaratdıDəhliz rolu oynayan ölkələrisə AzərbaycanGürcüstanTürkiyəBolqarıstanYunanıstanAlbaniyaİtaliya olduNövbəti mərhələdətərəfdaş kimi Xorvatiya  Monteneqronun da layihəyəqoşulmaq niyyəti var. 2017- ci il iyunun 12-  TürkiyəninEskişəhər şəhərində TANAP-ın açılış mərasimi keçirildi44- günlük Vətən müharibəsində qazandığımızqələbədən sonra Azərbaycan prezidenti İlham ƏliyevAvropa İttifaqı Şurasının prezidenti Şarl Mişellə dəfələrləgörüşlər keçirmişgörüşlərdə Ermənistan baş naziri NikolPaşinyan da iştirak etmişŞarl Mişel regiondakommunikasiya infrastrukturunun bərpası üçün tərəflərarasında sülhün olmasını vacib şərt hesab etmişdirRusiya  Ukrayna arasında davam edən müharibəAvropanın qaz təhcizatını zəiflədə bilər. Buna görə Avropa İttifaqı Komissiyasının dri Ursula Fon der Lyayen Azərbaycana səfər edib. Ursula Fon der LyayenSosial media hesabında təbii qazın verilməsi ilə bağlıpaylaşımında Azərbaycanla yeni enerji sazişiimzalayacaqlarına diqqət çəkərək yazıb: “Avropa İttifaqıdaha etibarlı enerji təhcizatçılarına müraciət edirMəqsədimiz bir neçə il ərzində Azərbaycandan Aİyə qaznəqlini iki dəfə artırmaqdırAzərbaycan Avropa İttifaqınınenerji təhcizatı təhlükəsizliyi  iqlimə uyğuntransformasiyada çox mühüm tərəfdaş olacaq” . Ursula Fon der Lyayenin Azərbaycana səfərini Aİ Komissiyasınınenerji məsələləri üzrə üzvü Kadri Simson müşayət edirAzərbaycana səfər çərçivəsində 2022- ci il iyulun 18- Azərbaycan ilə Avropa İttifaqı arasında Avropaya qazixracını ikiqat artırılmasını nəzərdə tutan saziş imzalanıbYeni sazişə əsasənAzərbaycandan Avropaya qaztəhcizatını hər il artıraraq 2027- ci ilə qədər bu göstəricini20 milyard kubmetrə catdırmaq öhdəliyi nəzərdə tutulurAvropa İttifaqı ilə imzalanan bütün müqavilələrAzərbaycanın iqtisadi inkişafı üçün böyük töhvə verəcəkdir bu müqavilələr Azərbaycan Prezidentimüzəffər Ali BaşKomandan İlham Əliyevin uzaqgörən  ağıllı siyasətininbariz nümunəsidir.

Gülarə Mirzəyeva Suraxanı rayonu, 317 №-li tam orta məktəbin direktoru



Oxşar Xəbərlər

Xəbər lenti